Examen 2014 tijdvak 1 - havo

Het ontstaan van Saba

Bestudeer bron 36 t/m 39 voor het beantwoorden van onderstaande vragen.

Bron 36: Saba met hoogste top: Mt. Scenery

Bron 37: Saba - Well’s Bay

Bron 38: Saba - Cove Bay

Bron 39: Vulkanisme op Saba

Saba is onderdeel van de Kleine Antillenboog.

1. Leg in drie stappen het ontstaan van Saba uit.

Op de foto in bron 36 zijn duidelijk de vele ravijnen op Saba te zien.

2. Noem twee exogene krachten die hiervoor verantwoordelijk zijn.

3. Welke vulkaanvorm heeft Mount Scenery en door welk soort uitbarsting is deze vulkaanvorm ontstaan?

4. Leg uit hoe het kan dat er op Saba warmwaterbronnen voorkomen.

Examen 2019 tijdvak 1 - vwo

Kwetsbaarheid van Haïti

Bestudeer bron 40 en bron 41 die bij deze opgave horen.

Bron 40: De tijdbom onder Haïti

Bron 41: Doden en gewonden door aardbeving

Bestudeer Haïti op de natuurkundige kaart van Midden-Amerika in de atlas.
De aardbevingen in Haïti zijn veroorzaakt door een transforme beweging tussen platen.

1. Noem een element uit de atlaskaart waaruit blijkt dat het landschap van Haïti gevormd wordt door een transforme (transversale) plaatbeweging. Geef een toelichting op je antwoord.

Bestudeer bron 40 en bron 41.
In bron 40 is omschreven hoe onderzoekers de magnitude van aardbevingen voorspellen: hun voorspelling in 2008 van de aardbeving op de Enriquilliobreukzone in 2010 was vrij nauwkeurig. De onderzoekers deden een soortgelijke voorspelling voor de Septentrional-breuk: binnen enkele decennia zal er een aardbeving plaatsvinden met een magnitude van 7.5.
Uit bron 41 blijkt dat op 6 oktober 2018 een aardbeving heeft plaatsgevonden op de Septentrional-breuk met een magnitude van 5.9, zodat hier nog steeds sprake is van een 'seismisch gat' ^{(Engels: seismic gap)}.

2. Doe een voorspelling over de komende aardbevingen in het noorden van Haïti (op de Septentrional-breuk).
Geef in je voorspelling een oorzaak-gevolg relatie en maak hierbij gebruik van het begrip 'seismisch gat'.

Bestudeer nogmaals bron 41. Uit bron 41 blijkt dat de president van Haïti Twitter gebruikte om de bevolking te informeren na de aardbeving.
Uitspraak: "Het is na een aardbeving in Haïti logisch om Twitter te gebruiken om de bevolking te informeren."

3. Noem een argument voor en een argument tegen deze uitspraak.

Bestudeer in de atlas Aarde - Natuurrampen.
In figuur B neemt de aardbeving van Haïti van 2010 de derde positie in, terwijl deze aardbeving niet voorkomt op de lijst van figuur A.

4. Geef voor deze tegenstelling een reden vanuit de demografische dimensie en een reden vanuit de economische dimensie.

Bestudeer de atlaskaart over natuurrampen en die over kwalitatieve bodemaantasting op aarde.

5. Beredeneer aan de hand van beide atlaskaarten dat, in de situatie van Haïti, een natuurramp en een milieuramp elkaar kunnen versterken, zodat vervolgens een humanitaire ramp kan ontstaan.
Geef in je antwoord een logische samenhang tussen deze drie rampen.