Stap 4: Hazard management

Naar platentektoniek, aardbevingen en vulkaanuitbarstingen wordt veel onderzoek gedaan, ook in het Caribisch gebied. Dit gebeurt onder andere door de Universiteit van de West Indies maar ook door het KNMI (Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut) en de USGS (Amerikaanse geologische dienst). Zij monitoren plaatbewegingen en hebben op diverse locaties meetapparatuur. Een van die plaatsen is bijvoorbeeld op Saba (zie bron 24), waar een ‘slapende’ vulkaan (Mount Scenery) als gevolg van subductie, is. Aangezien de subductie doorgaat kan de vulkaan in de toekomst weer uitbarsten. Het KNMI heeft  meetapparatuur geïnstalleerd en houd met behulp van satellieten in de gaten wat er gebeurd. Zo worden de bewegingen in de vulkaan en het gedrag van de zeebodem in de gaten gehouden. Bekijk ook bron 25, waarin door de Universiteit van de West Indies wordt uitgelegd hoe zij de vulkanen monitoren in het Caribisch Gebied. Mocht er activiteit worden gemeten die duidt op een komende vulkaanuitbarsting, dan heeft de overheid tijd om het evacuatieplan voor de inwoners van Saba in werking te stellen. Het opstellen van beleid om ernstige schade bij natuurrampen te voorkomen wordt hazard management genoemd.


Bron 24: Meetapparatuur op Mount Scenery, Saba


Bron 25: Monitoring van vulkanen in het Caribisch Gebied  

Risicoanalyse
Met het monitoren van plaatbewegingen en andere data die uit de meetinstrumenten komt, kunnen wetenschappers een risicoanalyse maken. Daarmee kunnen uitspraken gedaan worden over de intensiteit (kracht), frequentie (hoe vaak komt het voor) en diepte van aardbevingen, en over mogelijke volgende locaties waar aardbevingen kunnen ontstaan. Daarnaast maken zij ook realtime kaarten waarop gezien kan worden wanneer er voor het laatst een aardbeving heeft plaatsgevonden en welke magnitude kracht) die beving had. Ook wordt er bij een risicoanalyse gekeken naar grondsoorten, inwonertal, bouwstijl, mate van voorbereiding en andere factoren die van invloed zijn op de gevolgen van een aardbeving.


Risicoperceptie
De Universiteit van de West Indies heeft ook onderzoek gedaan naar de manieren waarop inwoners in het Caribisch gebied zich voorbereiden op rampen. Er is namelijk een groot gat tussen de risicoperceptie onder wetenschappers en de risicoperceptie onder inwoners. Met risicoperceptie wordt bedoeld wat de inschatting is van inwoners over hoe vaak een natuurlijke ramp kan gebeuren of hoeveel slachtoffers een ramp kan veroorzaken. Er kunnen veel slachtoffers vallen bij rampen, daarom is het belangrijk om te werken aan de risicoperceptie.  Er is niets wat kan worden gedaan om aardbevingen of vulkaanuitbarstingen te voorkomen, maar goed voorbereid zijn kan de risico’s wel verminderen.

Het is belangrijk dat inwoners in het geval van een noodsituatie gelijk op de juiste manier kunnen handelen. Maar ook dat ze zich voorafgaand aan de ramp kunnen voorbereiden om zo het aantal potentiële slachtoffers te verkleinen. Vulkaanuitbarstingen en aardbevingen komen niet frequent voor, maar als ze plaatsvinden kunnen de gevolgen verwoestend zijn. Regelmatig zit er tussen een uitbarsting of beving een grote tijdsperiode, waardoor het soms een ‘once in a lifetime’ gebeurtenis is. Hierdoor is de vorige uitbarsting of beving zo lang geleden dat mensen het misschien niet mee hebben gemaakt of het zich niet meer kunnen herinneren. Juist tijdens deze rustige periodes is het belangrijk voor de overheid en haar inwoners om aan risicoperceptie te blijven werken.

Niet alleen inwoners van eilanden met vulkanen moeten zich voorbereiden, ook de omliggende eilanden moeten voorbereid zijn. Zo kunnen eilanden getroffen worden door aswolken van buureilanden of kunnen tsunami’s eilanden treffen na aardbevingen of aardverschuivingen in de buurt.

Vragen

1. Geef aan wat het verband is tussen ontwikkelingspeil en hazard management.

 

2. Geef aan waarom het belangrijk is dat er onderzoek gedaan wordt naar risicoperceptie van inwoners.

 

3. Leg uit voor zowel de aardbeving als de vulkaanuitbarsting of het mogelijk is deze te voorspellen.

 

Maak voor vraag 4 en 5 gebruik van de atlas en het internet.
Zoek in het trefwoordenregister van de atlas naar kaarten over aardbevingsrisico, welvaart en platentektoniek.
4. Geef aan wat de meeste slachtoffers veroorzaakt bij aardbevingen.

 

5. Beredeneer dat er bij de aardbeving in Haïti geen tsunami kon ontstaan.

 

6. Geef aan wat het verschil is tussen risicoanalyse en risicoperceptie.

 

7. Bedenk minimaal drie oplossingen of geef drie adviezen aan de overheid van Haïti en bewoners van Haïti om de gevolgen van een aardbeving in Haïti te verkleinen.