Hoe komt het nou dat normale, goeddenkende mensen een man als Hitler volgen?
Dat is een vraag die vandaag de dag nog steeds veel wordt gesteld. Toch zijn hier hele logische verklaringen voor. Al twintig jaar lang was er veel onrust in Duitsland. De Eerste Wereldoorlog was verloren. In de jaren '20 was er economisch en politiek veel onrust en de crisis van 1929 brachten veel Duitsers tot een nulpunt. Hitler beloofde de Duitsers banen en meer welvaart.
Duitsland was in diepe crisis, niet alleen door de aandelenkoers die kelderde, maar ook door de hyperinflatie (extreem hoge prijsstijgingen), politieke onrusten (extreem-links en -rechts kregen steeds meer de macht) en de hoge schulden van de Eerste Wereldoorlog. Mensen waren het zat en legden hun vertrouwen in een nieuwe leider: Adolf Hitler. Deze ex-soldaat en mislukte kunstenaar wist met zijn toespraken mensen van zijn gelijk te overtuigen.
Eenmaal aangesloten bij de Duitse Arbeiderspartij wist Adolf Hitler zich snel aan de top van de partij te komen. In de Bierkellers (bierkelders) van München hield Adolf Hitler regelmatig toespraken. Hij was zo overtuigd van de sterkte van zijn partij dat hij in de nacht van 8 en 9 november 1923 een putsch (overname van de regering) probeerde uit te voeren. De steun viel uiteindelijk tegen en de politie sloeg samen met het leger de opstand neer. Hitler kwam in de gevangenis terecht. Hier schreef hij zijn ideeën op in het boek Mein Kampf (Mijn Strijd)
Na de verkiezingen van 1933 kwam Hitler aan de macht. En de eerste jaren leverde hij ook. Gewone burgers kregen steeds vaker een auto (Volkswagen) waarmee ze konden rijden over de net aangelegde Autobahn. Veel mensen kregen weer werk, want Hitler startte de oorlogsindustrie (die na de Eerste Wereldoorlog beperkingen had gekregen) weer op. Veel mensen konden voor het eerst in hun leven op vakantie.
Vol bewondering keken de Duitsers, maar ook buitenlandse leider na Adolf Hitler. Times magazine riep Hitler zelfs in 1938 uit tot 'Man van het jaar'
Hitler gebruikte de media van die tijd om een bepaald beeld van zichzelf neer te zetten. Hij moest overkomen als een sterke leider, die de oplossing had voor de diepe crisis in Duitsland. Tegenstanders, maar ook alles wat niet in het straatje paste van Adolf Hitler, werden afgeschilderd als slecht of zoals hij het noemde ontaard (niet van deze wereld). Alle elementen die niet in zijn wereld paste moesten verdwijnen. Of dit nu ging om kunst, gebouwen en uiteindelijk ook mensen.
De NSB
Veel mensen moesten een keuze maken. Sommige mensen kozen voor verzet, maar het grote deel van de Nederlanders bleven aan de zijlijn staan. Ze waren bang voor de gevolgen.
Een ander deel was het juist eens met de bezetter. Zij werden collaborateurs genoemd en waren vaak lid van de NSB, de Nationaal-Socialistische Beweging. Dit was de Nederlandse broederpartij van Adolf Hitlers NSDAP. Ze hadden dezelfde standpunten en wilde graag samenwerken met de nieuwe bezetter.
De baas en de oprichter van de NSB was Anton Mussert. Anton Mussert was het in 1931 eerst nog niet eens met het anti-joodse beleid van de Nazipartij, maar toen Rost-van Tonningen ook bij de partij kwam, werd de NSB radicaler.
Toch wist hij de mensen niet te overtuigen van het gelijk van de Nazi-partij, zoals Hitler dit deed in Duitsland. Op het hoogtepunt kreeg de partij 8% van de stemmen tijdens de Tweede Kamerverkiezing en tijdens de oorlog waren er maximaal 100.000 mensen lid van de partij.
Na de oorlog
Na de oorlog werden collaborateurs (samenwerkers) hard gestraft. Ze werden gezien als landverraders en moesten tijdens de bevrijding door de stad lopen terwijl ze werden uitgelachen en bespot door het publiek. Vrouwen die het met Duitse soldaten een relatie hadden gehad, werden kaalgeschoren. Anton Mussert werd vlak na de oorlog tot de dood veroordeeld en doodgeschoten.
Toch bleef de oorlog voor veel NSB-ers en kinderen van NSB-ers lange gevolgen hebben. Mensen kwamen niet meer op bezoek. Kinderen van NSB ouders werden vaak gepest en uitgescholden en andere kinderen wilden niks meer te maken hebben met wat hun ouders hebben gedaan.
Vragen bij 'kinderen van 'foute ouders''.
1. Waarom kwam Tanja in een pleeggezin terecht?
2. Waarom speelde de keuze van de ouders van Tanja na de oorlog nog een rol? Benoem 2 voorbeelden
3. Kijk op de site van 'Werkgroep Herkenning'. Waarvoor is deze werkgroep opgericht?
4. Wat vind jij. Is het terecht dat de kinderen van deze ouders nog deze behandeling kregen?