Nature-nurture, aangeboren of aangeleerd?
Wij worden als mensen allemaal op dezelfde manier op de wereld gebracht. Vanaf de geboorte is de levensloop van mensen uniek en ontstaan er grote verschillen tussen mensen. Sommige van deze zaken staan al vast, zoals een groot talent hebben voor piano spelen. Je talenten zijn je aangeboren eigenschappen. Ook bepaalde karakter eigenschappen vallen hieronder zoals bijvoorbeeld hoe snel je boos wordt of hoe flexibel je bent (qua gedrag). Naast aangeboren gedrag is er ook veel gedrag aangeleerd.
We weten bijvoorbeeld allemaal dat we tijdens een sollicitatiegesprek iemand met u aanspreken, dit hebben we ergens in ons leven zo geleerd. Ook kan iemand met heel veel talent voor piano spelen niet meteen goed piano spelen, hiervoor moet hij of zij wel oefenen en de beschikking hebben over een piano. Wetenschappers zijn het ook niet altijd eens over welke eigenschappen nu aangeboren zijn (nature) en welke eigenschappen vooral aangeleerd zijn (nurture). De neurologie doet onderzoek naar de hersenen. Deze wetenschappers zien vaak veel biologische verklaringen in de hersenen voor gedrag, zij zijn er dan ook vaak van overtuigd dat veel van ons handelen vastligt en maar moeilijk te veranderen is. Een socioloog die onderzoek doet naar de sociale relaties tussen mensen zal veel gedrag juist nurture noemen, mensen leren van elkaar bepaalde gedragingen aan.
We kunnen dus wel stellen dat de mens een ingewikkeld wezen is die handelt op basis van aangeboren gedragingen en aangeleerde gedragingen.
Manieren van leren
Wanneer wij als baby geboren worden begint direct het socialisatieproces. Socialisatie is het aanleren van gedrag. Dit gedrag bestaat uit gewoontes, normen en waarden. In het begin van ons leven leren wij het snelst en het meest. Socialisatie komt voor op verschillende manieren. Wij bespreken er 4:
Imitatie: Dit zie je vooral veel bij kinderen, maar ook volwassenen imiteren nog volop. Imitatie betekent nadoen. Denk hier bijvoorbeeld aan een kind dat in een speelgoedtelefoon praat, omdat ze haar ouders dat met een telefoon zien doen.
Informatie en aanwijzingen: Een ouder corrigeert een kind dat met zijn handen eet. Het kind leert door de aanwijzingen van zijn ouders hoe hij netjes moet eten. Ook op school komt dit veel voor, denk bijvoorbeeld aan een docent die vraagt aan een leerling in het vervolg haar vinger op te steken.
Ervaringen: Wanneer wij dingen meemaken in ons leven zullen we daar later ook naar handelen. Zo zal iemand die is aangereden voorzichtiger zijn in het verkeer, omdat hij een vervelende situatie heeft meegemaakt.
Experimenten: Door zaken uit te proberen kunnen we goed ontdekken wat goed is wat niet. Denk bijvoorbeeld aan een eerste liefde. Niemand kan jou vertellen hoe het is totdat je zo’n eerste relatie hebt gehad. Het experimenteren maakt je wijzer en zorgt ervoor dat je volgende keer een relatie misschien anders in gaat.
Het socialisatieproces
Socialisatie is dus het aanleren van gedrag in de vorm van normen, waarden en gewoontes. Dit socialiseren is een constant proces. Sommige zaken leren wij aan en blijven ons altijd bij zoals bijvoorbeeld eten met mes en vork of dat je niet zomaar iemand uitscheldt als je het niet met diegene eens bent. Andere zaken veranderen constant, bijvoorbeeld; hoe wij tegen anderen aankijken of ons politieke voorkeur, ook dit verandert door socialisatie.
Het aanleren van verwacht gedrag werkt meestal alleen maar als er ook wordt toegezien op de naleving van dit gedrag. Een kind leert bijvoorbeeld dat hij of zij afval niet op de grond hoort te gooien. Wanneer een kind afval op de grond gooit zal het vaak door andere mensen hierop worden aangesproken. Een kind krijgt soms zelfs een straf of beloning voor het vertoonde gedrag, dit noemen we een sanctie. De controle van de omgeving op het gedrag van mensen noemen we sociale controle. Na verloop van tijd denkt een kind niet meer na, maar gooit het afval direct in de prullenbak. Het gedrag is dan geinternaliseerd. We spreken van internalisatie wanneer aangeleerd gedrag vanzelfsprekend is geworden. Het proces van socialisatie naar internalisatie met behulp van sociale controle en sancties noemen we het socialisatieproces.