4 - Massagetal

Klik op de afbeelding om de applet te openen.

Klik in de applet op: Atoom
of (als de applet al is geopend)
klik in de applet op: om alles te resetten.

Klik in de applet op:

Eerder heb je al geleerd dat er in de kern van een atoom: protonen en neutronen zitten.

De protonen + neutronen bij elkaar vormen het massagetal.


Het massagetal geeft aan hoe “zwaar” een atoom is.

Dus:
aantal protonen in de kern + aantal neutronen in de kern = MASSAGETAL
Het massagetal geeft aan hoeveel deeltjes er totaal in de kern van het atoom zitten.

 

Je moet nu weten:
-  wat het massagetal is
-  uit welke delen van het atoom het massagetal bestaat.

Klik op de afbeelding om de applet te openen.

Klik in de applet op: Atoom
of (als de applet al is geopend)
klik in de applet op: om alles te resetten.

Klik in de applet op:

Sleep een proton binnen het atoom.

Kijk onder: .

Sleep een elektron binnen het atoom.

Kijk weer onder: .

Normaal gesproken is een stof NEUTRAAL.
Dat wil zeggen dat er net zoveel protonen zijn met een +(plus)lading als ook elektronen met een -(min)lading.

Dus:

een stof is neutraal (géén lading) als:
het aantal protonen (+) gelijk is aan het aantal elektronen (-)


Het aantal neutronen is niet belangrijk, want neutronen hebben géén lading.

Je hebt nu ontdekt dat als het aantal protonen en elektronen niet gelijk is, er géén neutraal atoom is.

Ook ontdekte je dat als er:

meer protonen (+) zijn dan elektronen (-) het atoom een + ion wordt genoemd.
minder protonen (+) zijn dan elektronen (-) het atoom een - ion wordt genoemd.

 

Een + of - geladen atoom noem je een ION.

 

Je moet nu weten:
​-  wanneer een atoom neutraal is
-  dat een geladen atoom een ion wordt genoemd
-  wanneer een atoom negatief is geladen
-  wanneer een atoom positief is geladen.

Je ziet hieronder 3x een hond, maar tóch elke keer anders: staand, liggend, zittend.
               

Drie keer dezelfde hond, maar 3x in een andere verschijningsvorm.

Bij atomen komt het ook voor dat ze in een andere verschijningsvorm kunnen voorkomen.

 

Hiernaast is het waterstof-atoom afgebeeld.
Waterstof heeft maar 1 proton in de kern.
Het aantal neutronen in de kern = 0
Er draait 1 elektron om de kern.

 

 

Hiernaast is nogmaals een waterstof-atoom afgebeeld.
Dit waterstof-atoom heeft nog steeds maar 1 proton in de kern.
Maar nu is het aantal neutronen in de kern 1
Het is waterstof, maar nu in een andere 'verschijningsvorm'.

 

 

Hiernaast is een derde waterstof-atoom afgebeeld.
Dit waterstof-atoom heeft nog steeds maar 1 proton in de kern.
Maar nu is het aantal neutronen in de kern 2
Het is waterstof, maar nu wéér in een andere 'verschijningsvorm'.

 

Hierboven zie je 3 afbeeldingen van een stof die op verschillende manieren kan voorkomen.

Dit noem je: een isotoop.

Isotopen zijn atomen van dezelfde stof die in verschillende vormen kan voorkomen.
Het verschil zit in het wisselend aantal neutronen in de kern.


Bij isotopen is het niet belangrijk hoeveel elektronen er om de kern heen draaien.

Zoek in je BINAS tabal 32 op.

Op de bovenste 3 regels staan de waterstof-isotopen aangegeven.
Omdat het aantal neutronen anders is, zie je ook dat de atoommassa (massa-getal) anders is.
Immers: het atoommassa = aantal protonen + neutronen samen.

Je moet nu weten:

-  wat een isotoop is
-  waardoor een isotoop ontstaat.

In de vorige paragraaf heb je geleerd wat isotopen zijn.
Omdat stoffen in verschillende isotoop-vormen kunnen voorkomen zijn er twee situaties te onderscheiden die je in deze paragraaf gaat leren.

Klik op de afbeelding om de applet te openen.

Klik in de applet op: Atoom
of (als de applet al is geopend)
klik in de applet op: om alles te resetten.

 

Klik in de applet het vinkje aan voor: Stabiel/Onstabiel

 

Sleep 1 protoon naar de kern van het atoom.

Onder de kern zie je nu staan: Stabiel.

Sleep 1 neutron naar de kern van het atoom.

Vaak wordt voor 'onstabiel' het woord: instabiel gebruikt.


Als een atoom stabiel is, zendt hij géén radioactive straling uit.
Als een atoom instabiel is, kan het atoom uit elkaar knallen en radioactieve straling gaan uitzenden.

Je spreekt van een instabiel atoom als de kern te vol is (te veel deeltjes in de kern).

Anders gezegd:
als er in de kern te veel protonen en neutronen bij elkaar zitten lijkt de kern op een veel te hard opgeblazen ballon... hij blijft nog nét heel, maar als er maar iets gebeurt dan klapt de ballon uit elkaar.

 

Het instabiel zijn van een atoom kan ook een andere oorzaak hebben.

Klik in de applet op: om alles te resetten.

 

Klik in de applet het vinkje aan voor: Stabiel/Onstabiel

 

Sleep 2 protonen naar de kern van het atoom.
Het atoom is nu instabiel.

Simpel uitgelegd:
twee noordpolen of twee zuidpolen van een magneet stoten elkaar af.
Protonen lijken op "magneten". Ze hebben een + lading.
Twee (of meerdere) protonen met gelijke lading hebben ook de neiging om elkaar af te stoten.
Daardoor is de samenhang van de kern erg kwetsbaar geworden en zou de kern makkelijk uit elkaar kunnen knallen.

Neutronen zijn als het ware de 'lijm tussen de protonen' (het bindmiddel) die er voor zorgen dat de protonen met elkaar in de kern kunnen blijven zitten.

Je moet nu weten:
-  wanneer een atoom stabiel of instabiel is
-  op welke twee manieren een atoom instabiel kan zijn
-  wat er kan gebeuren met een instabiel atoom.