Door de uitvinding van de telegraaf werd het mogelijk over grote afstand met elkaar te communiceren. Voor zowel diplomatiek als zakelijk verkeer betekende het dat afstanden een minder belangrijke rol gingen spelen.
De eerste telegrafieverbinding over zee kwam in 1850 tussen Calais en Dover. Een trans-Atlantische telegraafverbinding werd in 1866 operationeel. Rond 1900 lukte het de Italiaan Guglielmo Marconi berichten te versturen door gebruik te maken van radiogolven. Daarmee was draadloze telegrafie gerealiseerd.
Ook militairen zagen de voordelen van zo’n nieuw communicatiemiddel in, maar zij waren zich ook bewust van de gevaren ervan. Immers een boodschap kon zo maar uit de lucht geplukt worden, omdat radiogolven alle richtingen uit gaan. Het was dus noodzakelijk betrouwbare encryptie te bedenken.
De Eerste Wereldoorlog maakte deze problemen voor de nieuwe militaire functie van de radio maar al te duidelijk. Er werden allerlei versleutelingsmethodes bedacht, maar die werden vroeg of laat weer gekraakt.
De Eerste Wereldoorlog had duidelijk gemaakt dat er krachtiger methodes nodig waren om berichten geheim te houden. In 1918 ontwikkelde de Duitse uitvinder Arthur Scherbius een apparaat waarmee hij probeerde op destijds moderne wijze cryptografie te bedrijven. Er zouden mechanische en elektrische onderdelen bij gebruikt worden. Scherbius noemde het apparaat Enigma. Enigma betekent ‘raadsel’ en dat was deze machine ook een lange tijd.
De Enigma werd in de jaren twintig op de markt gebracht en gebruikt door bedrijven, diplomatieke diensten en legers, maar het kreeg grote bekendheid als de cijfermachine van de Duitse Wehrmacht.
Tijdens de u-bootoorlog had de Enigma een belangrijke rol. De u staat voor ‘unterwasser’. Dus eigenlijk betekent het gewoon onderwaterboot. De U-boten werden gebruikt door de duitse marine. Als een U-boot een boot van de Engelsen tegenkwam werd dit doorgegeven met een geheim bericht via de Enigma. De boot die dan het dichtst bij was kreeg de opdracht om het engelse schip tot zinken te brengen. Hierdoor verloren de Engelsen meer boten dan dat ze konden bouwen. Nadat de Engelsen de code hadden gekraakt gingen er bijna geen boten meer van de geallieerden verloren.
Alan Turing
De code van de Enigma werd door Alan Turing gekraakt. Hij kwam er achter dat elk bericht van de Duitsers steeds op hetzelfde eindigde. Hij ontdekte dat dit ‘Heil Hitler’ was. Toen hij de code te weten was gekomen liet hij zijn zelfgemaakte machine alle berichten ontcijferen.
Hierdoor kwamen ze steeds meer letters te weten. En wisten ze precies waar bijvoorbeeld de U-boten lagen en wat ze gingen aanvallen of dat hun munitie op was. Ze moesten erg voorzichtig zijn met de informatie die ze kregen, want anders veranderde de Duitsers de code meteen. Ze konden dus ook niet zomaar alles aanvallen, want dan wisten de Duitsers dat er ergens een lek zat. Men schat dat doordat de Enigma gekraakt is de Tweede Wereldoorlog twee jaar korter heeft geduurd en er 15 miljoen levens zijn gered.
De decodeermachine was eigenlijk een soort computer. De kennis die de onderzoekers op hadden gedaan bij het bouwen van de decodeermachine was daarna waardevol bij de ontwikkeling van de eerste computers.