Je kan in Nederland natuurlijk niet zomaar opgepakt worden zonder reden. Je moet hiervoor verdacht worden van een misdrijf. En dat verdacht worden is aan regels gebonden. Zo ben je pas verdachte als er een redelijk vermoeden is dat je schuldig bent aan een strafbaar feit.
Ook zijn er nog meer rechten die een verdachte heeft als hij eenmaal verdacht wordt van een misdrijf. Deze sommen we voor de duidelijkheid hier op.
Het zou natuurlijk gek zijn als je zomaar wordt opgepakt zonder dat je weet waarom. Dat vinden we in Nederland gelukkig ook. De verdachte heeft het recht te weten waarvan hij verdacht wordt.
Ook moet de politie de verdachte erop wijzen dat hij recht heeft op hulp van een advocaat vanaf het moment van dat hij wordt vastgezet.
Een verdachte heeft het recht te zwijgen tijdens het verhoor en hoeft daarnaast ook niet mee te werken aan het onderzoek.
De politie mag een verdachte ook niet zomaar voor onbepaalde tijd vasthouden. De maximale tijd dat een verdachte door de politie mag worden vastgehouden is 9 uur. Hier zitten wel wat haken en ogen aan: de tijd tussen 0.00 en 9.00 telt niet mee. Het kan dus zijn dat de verdachte in praktijk 18 uur kan worden vastgehouden.
Elke verdachte heeft recht op een eerlijk proces voor een onafhankelijke en onpartijdige rechter.
Tijdens het proces heeft een verdachte recht op rechtsbijstand (meestal een advocaat) en ook op een tolk als hij de Nederlandse taal niet spreekt.
Een verdachte is onschuldig totdat hij door de rechter schuldig is bevonden!
Vind de rechter dat er te weinig bewijs is om iemand schuldig te verklaren? Dan volgt er vrijspraak.
Na de uitspraak van de rechter mag een verdachte (en ook het OM) in hoger beroep gaan als hij het niet eens is met de beslissing. Dan wordt de zaak opnieuw behandeld door een hogere rechter.
Misdrijven en overtredingen kunnen verjaren. Dit verschilt per misdrijf of overtreding. Zo kent diefstal een verjaring van twaalf jaar en afpersing twintig jaar. Zware misdrijven zoals moord verjaren nooit!