Kente en Waxprints.
Kleding is een van de sterkste manieren om een statement te maken over wie je bent. Misschien doe je dat zelf soms ook wel. Dat geldt bijvoorbeeld ook voor de kleurrijke Kente en waxprints. Deze stoffen zeggen heel duidelijk: ik voel mij verbonden met Afrika. Beide stoffen hebben een lange traditie.
Kente is koninklijk textiel uit Ghana en gebruikt voornamelijk kleuren om een boodschap over te brengen. Zij verbinden kleuren aan een symbolische waarde.
In jouw ontwerp in de praktijk opdracht ga je ook aan de slag met kleuren. Door het invullen van het onderstaande schema kun je hier al over nadenken, wat kan jij vertellen door gebruik te maken van kleuren?
Waxprints van Vlisco zijn een Nederlands product (!) dat sinds anderhalve eeuw populair is in West-Afrika. Ze werden voor veel mensen het symbool van Afrikaanse kleding.
Naast de visuele esthetiek en de functie als statusindicator hebben de stoffen nog een eigenschap: ze fungeren als communicatiemiddel. De ontwerpen bieden de mogelijkheid zich te uiten, een standpunt in te nemen, zonder normatief gedrag (mening of zienswijze van de ander) te schenden. Meestal is deze vorm van visuele conversatie gebaseerd op een problematisch onderwerp dat niet direct kan worden verwoord. Zo kan er een soort “stil” protest worden gevoerd zonder dat een van de aanwezigen gezichtsverlies lijdt.
https://www.youtube.com/watch?v=TiN4DztRCVY
Video filmtrailer: ‘Waxprint, fabric continents, 200 years of history’
The Dutch Bandana’ als protest.
De bandana is een hoofddeksel en werd vroeger en soms nog steeds door (motor)clubs gebruikt als communicatiemiddel. Onze Nederlandse rode boerenzakdoek is ook ‘familie’ van de bandana.
De rode boerenzakdoek is hét symbool van het boerenprotest van de afgelopen tijd, maar ook in de tijd daarvoor al. Ze worden om de nek of de arm geknoopt of aan een spiegel van een auto.
Dat juist de rode zakdoek door de boer werd gedragen is niet gek. De boerenzakdoek bestaat volgens het Boerenbondmuseum al zo lang als de boeren bestaan. "Ons museum hangt vol met oude zwart-witfoto's waar boeren met die zakdoek opstaan", vertelt Ria Peters van het museum. "Hij is populair bij de boeren omdat je hem overal voor kunt gebruiken: als hoofddeksel tegen de zon, als natte zakdoek in de nek om te verkoelen of juist om warm te houden in de winter."
Niet alleen boeren lopen ermee, ook sympathisanten (mensen met dezelfde mening als de boeren) die het niet eens zijn met de stikstofmaatregelen van het kabinet.
Zo is onze boerenzakdoek ook een vorm geworden om een boodschap over te brengen. Dit omdat het al heel lang verbonden is met een bepaalde beroepsgroep en in Nederland bekend staat als de ‘boerenzakdoek’. Die vierkante doek heeft ook nog altijd een directe link met de oorsponkelijke bandana. In de huidige opdruk wordt een patroon gebruikt dat overeenkomt met de eerste bandana’s.
Tibetaanse gebedsvlaggetjes, vlaggetjes met een boodschap.
Tibetaanse gebedsvlaggetjes zijn gekleurde rechthoekige stukjes textiel (stof), bedrukt met gebeden en mantra’s en opgehangen in slingers op bergpassen, tempels en rotspunten in de Himalaya. Gebedsvlaggetjes komen alleen voor in het Tibetaanse Boeddhisme
Gebedsvlaggetjes worden verondersteld vrede, compassie, kracht en wijsheid te verspreiden. Tibetanen geloven dat bij het wapperen in de wind de gebeden en mantra's opstijgen naar de goden, die voorspoed brengen aan de ophanger, zijn familie, vrienden, bekenden en zelfs vijanden.
Door de vlaggetjes op hoge plekken op te hangen kan de Ta, het windpaard, de zegeningen naar alle levende wezens brengen. Daarbij wordt de lucht zelf door de vlaggetjes gezuiverd.
Oude vlaggetjes verliezen vaak door weer en wind hun kleuren. Men gelooft dat dit komt doordat de gebeden langzaam worden opgenomen in de omgeving. Net als het leven een cyclus van dood en wedergeboorte is, hangen Tibetanen nieuwe vlaggetjes op naast de oude, om het zelfvernieuwende aspect aan het leven te symboliseren.
De vlaggetjes komen voor in sets van de 3 primaire kleuren, plus wit en groen. Iedere kleur heeft een betekenis.
De Angisa, een hoofddeksel met een boodschap.
Angisa zijn gevouwen hoofddoeken uit Suriname en een onderdeel van het Surinaams cultureel erfgoed. De manier van vouwen en het patroon kan en spreekwoord of geheime boodschap bevatten, alleen te begrijpen voor de mensen die deze taal kennen.
Deze boodschap wordt zowel door het partroon (de afbeeldingen op de doek) als door de vouwwijze gecommuniceerd.
Deze Angisa verwijst naar een roemrucht ruzie tussen twee doktoren die beide een drieling in het ziekenhuis wilde verzorgen, omdat dat goede reclame zou zijn. De één had als bijnaam Koro (kool) de andere Anansi (Spin). Koro won.
De tekst luid: ‘Gran tangie foe drie pikin Moisie-Moisie edé makie anansi go na ini koro bere.’
‘Dankzij drie kleine muizen gaat de spin in de buik van de kool.’
Keti Koti
De rode uitgevouwen hoofddoek is gemaakt ter herdenking van de afschaffing van de slavernij in Suriname in 1863. Op een rode ondergrond is tweemaal het wapen van Suriname afgebeeld met daartussen de jaartallen 1863 en 1963 en 1 juli. Daarboven en -onder, in alle vier de hoeken, telkens twee zwarte, geboeide handen, waarvan de ketenen zijn gebroken en het opschrift Keti Koti (de keten is gebroken).
https://www.tropenmuseum.nl/nl/een-hoofddoek-met-een-geheime-taal
https://binnenstebuiten.kro-ncrv.nl/vakwerk/video/angisa-vouwen-in-amsterdam
Je bent een TOPPER, het theorie gedeelte is nu klaar! ;)
Kopieer de vragen en antwoorden in je tegel bij tussenproducten en stuur meneer van Riel een berichtje via Teams.