In het lichaam van een dier gebeuren veel verschillende processen. Deze processen zorgen ervoor dat het lichaam kan functioneren en in leven blijft. Erg belangrijk dus.
Vandaag gaan we kijken naar twee belangrijke processen in het lichaam van mens en dier. De bloedsomloop en de ademhaling.
Bloedsomloop
De bloedsomloop in een lichaam zorgt ervoor dat bloed vervoerd wordt door het lichaam. Het wordt naar de plek gestuurd waar het lichaam het bepaalde onderdelen van het bloed het hardst nodig heeft. Wat is de functie van het bloed? Voordat we dat kunnen beantwoorden gaan we eerst kijken naar de samenstelling van het bloed.
Bloed bestaat uit een drietal vast onderdelen en daarnaast een deel uit water, afvalstoffen en voedingsstoffen. De vaste onderdelen zijn:
De rode- en witte bloedcellen zijn echt cellen met een celkern, de bloedplaatjes zijn stukjes van cellen. Alle drie de onderdelen hebben een eigen functie. Hieronder zijn de verschillende onderdelen met de functies kort beschreven.
De rode bloedcellen hebben een speciale vorm, ze lijken op een donut. Dit heeft als nut dat er aan de rand veel zuurstof en koolstofdioxide geplakt kan worden. De functie van rode bloedcellen is dus het vervoeren van zuurstof en koolstofdioxide. Het zuurstof wordt vervoerd van de longen naar het hart, en van het hart naar de verschillende organen en weefsels. In de organen en weefsel wordt het zuurstof gebruikt bij verbranding en wordt er koolstofdioxide als afvalstof uitgestoten. Dit willen we niet in het lichaam hebben en daarom wordt dit door de rode bloedcellen weer vervoerd richting het hart. De koolstofdioxide gaat dus van organen en weefsels naar het hart toe, en vanaf het hart naar de longen.
Witte bloedcellen zijn erg belangrijk voor ons immuunsysteem. Deze zorgen ervoor dat ziekteverwekkers onschadelijk gemaakt worden. De witte bloedcellen hebben geen vaste vorm waardoor het makkelijk is voor ze om door de wand van de haarvaten te gaan. Zo komen ze precies op de plek waar er ziekteverwekkers aanwezig zijn. Daarnaast zorgen witte bloedcellen er ook voor dat er een antistof gemaakt wordt zodat je niet snel ziek wordt van een ziekte die je al gehad hebt.
De bloedplaatjes zijn de kleinste van de drie. Deze zorgen ervoor dat het bloed kan stollen. Zo zorgen de bloedplaatjes ervoor dat er een korstje ontstaat als je een wondje hebt.
Voedingsstoffen en afvalstoffen worden in het bloedplasma vervoerd. Zo kan het op de juiste plek terecht komen. In het geval van voedingsstoffen word het grootste deel in de dunne darm opgenomen in het lichaam, en hierna vervoerd door het hele lichaam.
Dit vervoeren gebeurd door middel van de verschillende vaten die in je lichaam zitten. Deze staan in verbinding met je hart. Het hart pompt het bloed door de vaten het lichaam rond.
Er bestaan drie soorten vaten: Slagaders, aders en haarvaten. Jullie hoeven in dit blok allen het verschil in slagaders en aders te weten.
Slagaders
Slagaders zijn de grootste aders in ons lichaam. Ze hebben een dikke wand die de druk die in het vat aanwezig is aan kan. De slagaders zijn belangrijk en het bloed stroomt met veel kracht door de aders. Daarom liggen de slagaders diep in het lichaam verstopt. Daar worden ze goed beschermd. Op een paar plekken in het lichaam liggen ze vlak onder de huid: de lies, de pols, achterkant van de enkel en bij de hals. Hier de druk goed te voelen en hier kunnen we dan ook goed de polsslag opnemen. Dat wil zeggen hoevaak per minuut het hart het bloed rondpompt. In de slagaders zitten geen kleppen. Slagaders stromen van het hart naar de organen en weefsels toe, vervoeren zuurstof en voedingsstoffen. Ze hebben vaak de naam gekregen van het orgaan waar ze naar toe gaan. Bijvoorbeeld beenslagader of armslagader. De grootste slagader in ons lichaam heeft de aorta. Deze zit op de plek waar het zuurstofrijke bloed het hart verlaat.
Aders
Aders zijn kleiner en de druk in de aders is minder hoog. Om er toch voor te zorgen dat het bloed door het hele lichaam vervoerd kan worden zitten er in aders kleppen. Deze voorkomen dat bloed weer terugstroomt. Aders liggen minder diep weg in het lichaam en zijn op sommige plekken goed zichtbaar. Denk bijvoorbeeld aan de bovenkant van je hand. Hier kan je vaak duidelijk de aders zien liggen. Aders vervoeren koolstofdioxide en afvalstoffen. Deze gaan altijd van een orgaan of weefsel weg naar het hart toe. Van het hart gaan aders weg naar de longen. Ook aders hebben de naam van het orgaan of weefsel waar ze vandaan komen. Bijvoorbeeld beenader of armader.
Bloedsomloop
De vaten en het hart werken dus samen om het bloed rond te pompen door het lichaam. In het menselijk lichaam hebben we een dubbele bloedsomloop. Dat wil zeggen het bloed komt stroomt keer door het hart. De kleine bloedsomloop gaat van de longen naar het hart, en van het hart naar de longen. De grote bloedsomloop gaat van het hart naar de rest van het lichaam, en van de rest van het lichaam weer terug naar het hart. Tijdens het pompen maakt het bloed als het ware een achtje.
Het hart
Het hart zelf is een grote spier die elke keer krachtig samen knijpt. Door het samen knijpen wordt het bloed door het hart geperst. Het hart bestaat uit vier verschillende onderdelen.
In het filmpje hieronder wordt de werking van het hart uitgelegd.
ademhaling https://www.youtube.com/watch?v=0c1yH4Z_tIc