Woordraadstrategie: betekenis afleiden uit de tekst

1. Omschrijving deelvaardigheid + SMART leerdoelen

SMART leerdoel:

Aan het einde van de les kan de student:​

Omschrijving deelvaardigheid:
Als de student de betekenis van een belangrijk woord in een tekst niet kent, kan hij/zij een woordraadstrategie inzetten. Middels de deelvaardigheid 'Betekenis afleiden uit de tekst' kan de student de betekenis van een onbekend woord afleiden uit de tekst waarin dit woord wordt gebruikt.

De student kan deze betekenis achterhalen door in de tekst te zoeken naar onder andere een synoniem, omschrijving, voorbeeld, tegenstelling of afbeelding die in verband staat met het betreffende onbekende woord.

 

2. Misconcepties

Volgens collega's en mijn eigen ervaring komt het regelmatig voor dat studenten de onderstaande fouten maken. Tijdens de uitleg moet er dus geanticipeerd worden deze misconcepties:

- De studenten zoeken alleen in de alinea waar het onbekende woord in staat naar een synoniem, omschrijving, voorbeeld of tegenstelling. Soms staan deze elementen die kunnen helpen bij het achterhalen van de betekenis in omringende alinea's, dus daar moeten studenten ook zoeken.

- De studenten gebruiken synoniemen, omschrijvingen, voorbeelden of tegenstellingen die geen betrekking hebben op het onbekende woord om de betekenis te achterhalen. Zij moeten dus leren hoe zij deze elementen kunnen koppelen aan het juiste woord. Dit kan door ze bewust te maken van bepaalde plaatsing of formulering van zinnen die deze tekstelementen bevatten. Daarnaast kunnen zij leren hoe signaalwoorden dergelijke elementen koppelen aan woorden.

- De studenten zoeken naar een synoniem of omschrijving, komen erachter dat dit niet in de tekst staat en stoppen met zoeken naar overige tekstelementen die kunnen helpen bij het achterhalen van de betekenis. Wanneer de studenten geen synoniem of omschrijving kunnen vinden die past bij het onbekende woord, moeten zij kijken of andere tekstelementen zoals een voorbeeld, tegenstelling of afbeelding kan helpen bij het definiëren van een woord.

 

3. Keuze en verantwoording manier van toetsen

Testen of de studenten de deelvaardigheid 'Betekenis afleiden uit de tekst' beheersen doe ik middels de digitale tool Microsoft Forms.

In deze tool kan ik namelijk op een overzichtelijke manier langere stukken tekst in de vragen zetten. Deze stukken tekst zijn nodig om deze deelvaardigheid te testen, omdat de studenten de betekenis van het onbekende woord moeten achterhalen door middel van tekstelementen die om het betreffende woord heen staan. Onderdelen zoals een synoniem, omschrijving, voorbeeld, tegenstelling of afbeelding kan de student namelijk helpen bij het afleiden van de betekenis van een woord uit de tekst.

De studenten krijgen na het afronden van de formatieve toets ook automatisch gegenereerde feedback vanuit Microsoft Forms. Zo kunnen de studenten bij zichzelf controleren wat zij goed of fout hebben gedaan. Daarnaast lezen zij ook de uitleg van de vraag. Zo kunnen zij nalezen waarom het antwoord dat zij gegeven hebben fout is en het goede antwoord goed. Op deze manier kunnen de studenten leren van hun fouten.

Door Microsoft Forms te gebruiken geef ik de studenten ook de ruimte om in hun eigen tempo te werken. De studenten zijn namelijk individueel bezig met deze formatieve toets en een competitief element ontbreekt. Zo kunnen zij dus rustig de teksten lezen en hun antwoorden noteren. Zeker omdat de leesvaardigheid van studenten op dit niveau verschilt is het beter om hen de ruimte te geven om aandachtig te lezen.

Wanneer de studenten hun antwoorden hebben ingeleverd, krijg ik als docent te zien hoe een student heeft gepresteerd. Op deze manier kan ik in kaart brengen in welke mate er sprake is van beheersing van de deelvaardigheid in de klas.

De toets is multiple choice, omdat de studenten na afronding van de toets automatisch te zien krijgen of zij het goede antwoord hebben ingevoerd. Zo hoeven zij niet te wachten op de beoordeling van de docent en kunnen zij zichzelf gelijk controleren.

4. Formatieve toets

Formatieve toets Microsoft Forms

5. Mogelijke vervolgstappen

Als de student de formatieve toets van deze deelvaardigheid heeft gemaakt, moet hij/zij de onderstaande vervolgstappen doorlopen:

- Formatieve toets niet gehaald: de student gaat in de methode Nu Nederlands Online de extra module doorlopen die bij dit onderwerp hoort. In deze module staan kennisclips waarin de stof nog eens wordt uitgelegd. Deze wat uitgebreidere video's kunnen de student helpen om de stof beter te begrijpen. Vervolgens maakt de student de extra opgaven die op niveau worden aangeboden. Als de student deze opgaven goed maakt, gaat het niveau omhoog. Op deze manier wordt de student begeleid in het werken naar het gewenste resultaat. Doordat het programma opgaven geeft die net boven het niveau van de leerling zitten, bevinden de studenten zich steeds in de zone van naaste ontwikkeling. Hierdoor wordt het taal- en handelingsniveau van de studenten uitgebreid (Wij-leren, 2022). Wanneer het programma aangeeft dat de student de deelvaardigheid beheerst kan hij/zij verder naar de stap hieronder.

- Formatieve toets wel gehaald: de student beheerst deze deelvaardigheid en kan verder naar de volgende deelvaardigheid. De student kan zich nu focussen op het zich eigen maken van de kennis en vaardigheden die bij die nieuwe deelvaardigheid horen. De student moet deze deelvaardigheid echter wel onderhouden, want anders raakt hij/zij dit langzaam kwijt. In de volgende les waarin de nieuwe deelvaardigheid wordt behandeld, zal de student dan ook bij het ophalen van de voorkennis oefenopgaven krijgen van deze deelvaardigheid. Wanneer de eindtoets eraan komt, moet de student de stof van deze deelvaardigheid leren en oefenopgaven maken in de methode van Nu Nederlands Online. Door de deelvaardigheid op deze manier meerdere keren te herhalen, behoudt de student deze vaardigheid (Bonset, De Boer en Ekens, 2019).