Het verbandmateriaal geeft informatie over de genezing van een wond van een zorgvrager.
De volgende observatiepunten zijn belangrijk:
Reinigen van de wond
Bij iedere open wond is er een grote kans op het besmetten door micro organismen, maar niet altijd zorgen bacteriën in een wond voor een infectie. Het hangt van de ziekteverwekkers in de wond en de afweer van de zorgvrager af of er een infectie ontstaat. Bij zowel een acute als een chronische wond wil je een infectie voorkomen of bestrijden en daarbij is het reinigen van de wond van de zorgvrager erg belangrijk.
Acute wonden zijn vaak zichtbaar vuil. Denk bijvoorbeeld aan een snijwond. Daarom moeten alle acute wonden gereinigd worden. Dit kun je het best doen met een zachte straal lauwwarm, schoon kraanwater. Uiteraard kan dit alleen als de kwaliteit van het kraanwater goed is. De wond kun je daarna sluiten met hechtmateriaal of hij kan spontaan genezen. Volgens de laatste richtlijnen hoef je een acute wond na het sluiten niet verder te desinfecteren.
Chronische wonden (denk aan een zwarte wond) zijn vaak geïnfecteerd en kunnen necrose bevatten. Het reinigen van een dergelijke wond is moeilijker dan het reinigen van een acute wond. Bij een acute wond is het eenmalig spoelen van de wond in de meeste gevallen voldoende om de wond schoon te krijgen. Bij een chronische wond zijn de bacteriën en eventuele necrose hardnekkig en moet je vaker spoelen met water. Meestal gebeurt dit bij iedere verbandwissel. Dat kan bijvoorbeeld om de drie dagen zijn, maar ook dagelijks of zelfs meerdere keren per dag.
Wat veel mensen niet weten is dat een badje (met Biotex, Badedas, soda of alleen water) een grote kans op infecties en maceratie (verweking) van de huid geeft. Het draagt niet bij aan een snellere wondgenezing, maar juist aan het vertragen daarvan.
Ook bij wondspoelen met de zoutoplossing NaCl 0,9% neemt de kans op infectie sterk toe. Dit komt vooral door het gevaar van kruisbesmetting bij het gebruik van grote flessen zoutoplossing. Deze flessen worden hergebruikt en soms meegenomen naar een andere zorgvrager. Zorg daarom voor patiëntgebonden materialen. (ThiemeMeulenhoff, 2000)
Aseptisch werken is bij wondzorg noodzakelijk
Als verpleegkundige draag je bij het reinigen van een wond altijd handschoenen, over het algemeen hoeven deze niet steriel te zijn.
Je wisselt je handschoenen na het spoelen van de wond van een zorgvrager.
Ook het gebruik van schone materialen, denk hierbij aan steriele pincetten en scharen, is erg belangrijk om verdere infectie te voorkomen. Wanneer de pincet of schaar niet steriel is desinfecteer je deze voor gebruik, volgens het Vilans protocol eerst met alcohol.(Vilans, 2022).