Leerdoelen
Het verteringsstelsel
Anatomie van het verteringsstelsel. Belangrijk om uit je hoofd te leren.
Vertering
In het verteringsstelsel worden de voedingsstoffen uit het voedsel opgenomen in het bloed. Sommige voedingsstoffen kunnen door de wand van het darmkanaal heen in het bloed worden opgenomen. Voorbeelden daarvan zijn glucose, mineralen, water en vitaminen. Deze stoffen hoef je niet eerst te verteren. Andere voedingsstoffen kunnen niet door de darmwand heen. Voorbeelden daarvan zijn eiwitten, de meeste koolhydraten (bijvoorbeeld suiker en zetmeel) en vetten. Deze voedingsstoffen moeten eerst worden verteerd.
Bij vertering worden grotere voedingsstoffen afgebroken tot kleinere verteringsproducten die wel door de darmwand heen in het bloed kunnen worden opgenomen. De afbraak gebeurt in twee stappen:
• voedsel in kleine stukjes verdelen door te kauwen
• voedingsstoffen omzetten met behulp van verteringssappen
Kauwen (mechanische vertering)
Kauwen is onderdeel van de mechanische vertering. Het doel bij het kauwen is het vergroten van het oppervlak van het voedsel. De reden hiervoor is dat verteringssappen daardoor makkelijker kunnen inwerken in de voeding.
Voedsel komt eerst in je mond. Je gebit bestaat uit tanden en kiezen. Met snijtanden en hoektanden bijt je stukken van je voedsel af. Bij de mens zijn de hoektanden iets puntiger dan de snijtanden (zie afbeelding 2). Kiezen hebben een knobbelige bovenkant. Daardoor kan het voedsel tussen de kiezen worden fijngemalen. Je voedsel wordt daardoor in kleine stukjes verdeeld, zodat je het beter kunt doorslikken. Het kauwen heeft ook een functie bij de vertering. Door het voedsel in kleine stukjes te verdelen, wordt het oppervlak van het voedsel vergroot (zie afbeelding 3). Dit noem je mechanische vertering.
Chemische vertering
Chemische vertering gaat aan de hand van verteringssappen en enzymen. Het menselijk lichaam kent vijf verteringsklieren:
• de speekselklieren
• de maagsapklieren
• de lever
• de alvleesklier
• de darmsapklieren
Enzymen
Enzymen zijn eiwitten die een proces sneller laten verlopen. In het menselijk lichaam laten enzymen het verteringsproces van voedingsstoffen sneller verlopen.
Elke enzym is speciaal gemaakt voor een type voedingsstof, je kunt zeggen dat de voedingsstof die het enzym moet afbreken perfect pas in het enzym.
Darmperistaltiek
De onderstaande video gaat over darmperistaltiek. De uitleg is heel goed alleen de video heeft geen geluid