2.2 Normen en waarden

 

Aan het einde van deze opdracht:

  • Kun je vertellen wat een norm is
  • Kun je vertellen wat een waarde is
  • Kun je bij normen vertellen welke waarde erbij hoort
  • Kun je uitleggen hoe normen van mensen verschillen door de plaats, tijd en groep waartoe ze behoren

 

Lees het onderstaande artikel voordat je opdracht 2.2.1 gaat maken.

DEN HAAG - Een bijeenkomst voor korandocenten en imams die zijn geslaagd voor een inburgeringscursus, is woensdag uitgelopen op een kleine botsing van culturen. De eerste imam die een certificaat in ontvangst nam uit handen van minister Verdonk (Vreemdelingenzaken en Integratie), weigerde haar de hand te schudden. Ook een andere cursist negeerde de uitgestoken hand van Verdonk.

De Zoetermeerse imam, Ebrahim Mohammad, zei dat hij op grond van zijn geloof de minister geen hand had gegeven. Volgens zijn interpretatie van de islam mag een man een vreemde vrouw niet aanraken. Ook vrouwen mogen vreemde mannen geen hand geven. Enkele vrouwelijke deelnemers aan de cursus 'Nederland en de islam, interculturele ontmoeting en integratie' gaven daarom geen hand aan de mannen die naast Verdonk stonden en ook felicitaties uitdeelden.

Ophef

In november 2004 ontstond veel ophef nadat een Tilburgse imam tijdens een bijeenkomst met collega's in Soesterberg had geweigerd Verdonk een hand te geven. De bewindsvrouw constateerde woensdag na afloop van de ceremonie in het chique hotel Des Indes in Den Haag dat sommige mensen geen hand willen geven vanwege hun religie.

Maar het gaat volgens haar om "een gebaar van respect. Ik ben vrouw en minister. Ik sta hier als minister", zei ze. De meeste deelnemers namen haar felicitaties inclusief hand overigens wel aan.

De inburgeringcursus was een initiatief van de Overkoepelende Shiitische Vereniging (OSV), die daarbij samenwerkte met de Leidse islamoloog prof. dr. P. van Koningsveld. Verdonk riep andere islamitische organisaties op het voorbeeld van de OSV te volgen, omdat de cursus volgens haar een brug slaat tussen de Nederlandse samenleving en de islam.

 

Bovenstaand berichtje komt van de nieuwswebsite nu.nl, het is echt gebeurd. Je ziet dat er een probleem ontstaat omdat mensen dingen anders aanpakken.
 

Opdracht 2.2.1
➜ Geef je mening. Vind jij dat de imam de vrouwelijke minister de hand had moeten schudden? Waarom vind je dat?
➜ Geef een argument waarom de imam wél de hand had moeten schudden van de minister en geef een argument waarom de imam niet haar hand had moeten schudden.

 

Opvoeden

De dingen die we doen, doen we omdat we ze zo geleerd hebben. Je ouders leren je wat normaal is om te doen in jouw cultuur. Dit noemen we opvoeden. Als je ouder wordt ga je vanzelf wat dingen anders doen, de tijd verandert nu eenmaal en jij hebt je eigen mening. Toch zul je veel blijven doen zoals je ouders je het hebben geleerd, dat is nu eenmaal wat jouw omgeving ‘normaal’ vindt.

Algemene regels

Zonder erbij na te denken volgen we heel veel van de regels van onze maatschappij. Sommige regels zijn opgeschreven, denk aan wetten en aan de schoolregels. Er zijn ook ongeschreven regels, dingen die we met elkaar hebben afgesproken over hoe je je gedraagt. Boeren aan tafel vindt bijna niemand netjes, we hebben met elkaar afgesproken dat we dat niet doen, zo’n regel noemen we een fatsoensnorm.

Normen

Normen zijn regels over hoe jij en anderen zich moeten gedragen. Zo’n norm kan dus bijvoorbeeld een wet zijn, een schoolregel, regels van je ouders en een fatsoensnorm.

Een norm is een regel. Regels kun je altijd laten beginnen met ‘je moet…’ of  ‘je mag niet…’

Opdracht 2.2.2
Schrijf eens een aantal normen op die je kent:
In de wet          - Je mag niet……
Op school         - Je moet…
Thuis               - Je mag niet….
In het verkeer  - Je moet…
Op je sportclub - Je moet…

 

Waarden

Achter elke norm zit een waarde. Een waarde is een principe of uitgangspunt dat je belangrijk vindt in het leven. Een waarde kun je omschrijven in één woord. Voor jou is hygiëne misschien belangrijk. Dan heb je waarschijnlijk de norm: Je moet je handen wassen als je naar het toilet bent geweest. Of misschien is voor jou veiligheid heel belangrijk, dan heb je daarbij misschien de norm: Je licht op je fiets moet altijd werken.

Opdracht 2.2.3

We geven je een tip: Heel veel waarden eindigen op ‘heid’, maar niet allemaal.

Bedenk bij de volgende normen eens welk gevoel erachter zit, welke waarde dus:

 

 

NORM

WAARDE

A

Je moet elke dag fruit eten

 

B

Je moet je gordel om in de auto

 

C

Je moet je docent met ‘u’ aanspreken

 

D

Je moet je elke dag douchen

 

E

Je mag niet met je handen eten

 

 

Opdracht 2.2.4
Bedenk nu zelf eens normen bij de volgende waarden:

 

 

NORM

WAARDE

A

 

Respect

B

 

Veiligheid

C

 

Gezondheid

D

 

Hygiëne

E

 

Geduld

 

Opdracht 2.2.5

We gaan even terug naar de imam en minister Verdonk.

De imam volgde een regel uit zijn geloof. De minister volgde een norm uit haar cultuur. Vul aan:

De norm van de imam:             Als man mag je niet………
De norm van de minister:         Als je iemand begroet dan moet je ……

 

Opdracht 2.2.6
Welke waarde zit er achter de norm van de imam, en welke waarde zit er achter de norm van de minister?

 

Verschillen in normen en waarden

Als iemand iets doet wat wij niet gewend zijn, dan noemen we dat abnormaal, dat betekent niet normaal. Voor ons is iets normaal omdat wij dat zo geleerd hebben. De andere persoon leerde iets anders en dat is voor hem normaal. Vaak is het goed om te kijken welke waarde erachter zit. De minister uit het nieuwsbericht handelde uit respect, de imam duidelijk ook. Dus moeten we wel zoveel vinden van de norm die ze gebruikten? Het leverde een onhandige situatie op, maar allebei handelden ze uit respect en wilden dus vriendelijk zijn!

Verschillen in normen en waarden: groep, plaats en tijd

Hoe komt het toch dat mensen zulke verschillende normen en waarden hebben?
Er zijn drie belangrijke redenen voor.

Groep

Verschillende culturen, geloven, maar ook jongerenculturen hebben verschillende gebruiken. We zagen al dat sommige moslims lichamelijk contact tussen mannen en vrouwen niet goed vinden. Studenten vinden veel bier drinken en laat naar bed gaan heel normaal, terwijl een metselaar die vroeg moet werken het gewoon vindt om vroeg naar bed te gaan.

Plaats

De gebruiken tussen Utrecht en Rotterdam verschillen niet veel, maar denk eens verder. Japanners maken een buiging bij een begroeting, terwijl wij handen schudden. In Saoedi Arabië mogen vrouwen geen autorijden en Chinezen boeren aan tafel om te laten zien dat het eten lekker was.

Tijd

We kunnen niet in de tijd reizen, maar heb je niet soms ruzie met je moeder omdat je vindt dat ze ouderwetse ideeën heeft? Zij groeide op in een andere tijd. Praat maar eens met je oma, zij mocht vroeger echt nog niet bij haar vriendje blijven slapen, voordat ze getrouwd was, en jij? 20 jaar geleden mochten homo’s nog niet trouwen, dat is nu toegestaan.

 

Opdracht 2.2.7
Noem eens een norm van je ouders waar jij het helemaal niet mee eens bent. Vind je dat jullie het niet met elkaar eens zijn omdat zij ouderwets zijn, in een andere tijd opgroeiden?
Bedenk eens een norm die in een ander land geldt, maar niet voor jou. Weet je er nog een?
Weet je nog een norm van een andere ‘groep’ binnen Nederland, die jij niet volgt?

 

➜ Zet de opdrachten en jullie opnamen in Seesaw en Egodact.
Vraag feedback aan de coach M&M voor de opdrachten die je tot nu toe hebt gemaakt.