Het ontwikkelen van een vwo bèta PWS op een kunstschool welke leerlingen voorbereid op het hoger onderwijs
Het profielwerkstuk (PWS) wordt op de middelbare school in de tweede fase uitgevoerd door leerlingen die in de nabije toekomst hun eindexamen zullen gaan doen. De wet en regelgeving na 1 augustus is veranderd wat betreft het PWS, er staat niet langer een eis aan wat dit werkstuk moet voldoen. De enige voorwaarde, volgens artikel 2.53, is dat: “Het profielstuk is een werkstuk, een presentatie daaronder begrepen, waarin op geïntegreerde wijze kennis, inzicht en vaardigheden aan de orde komen die van betekenis zijn in het betrokken profiel”. Deze verandering brengt voor mij de volgende leervraag met zich mee: “Hoe beoordeel en verbeter ik het beoordelingsformulier bij het vwo profielwerkstuk”. Ik kies voor deze leervraag omdat het profielwerkstuk erg beperkt is qua landelijke richtlijnen, ik denk dat dit een kans is voor de school om de eigen visie in te verwerken.
Wat de Vinse school wil bereiken met het profielwerkstuk.
De school waar ik werkzaam ben, de Vinse School, houdt grotendeels de richtlijnen aan die gesteld zijn vóór 1 augustus 2022. Dit geven wij vorm door het PWS aan te laten sluiten op minstens 2 vakken uit het pakket waarvan 1 profielvak. Er een minimale tijdsinvestering is van 20 uur voor het en 80 uur voor havo en vwo. De Vinse school is een kunstschool, wij willen van onze leerlingen ook zien dat zij kunst kunnen implementeren in hun PWS naast dat zij hun profiel verwerken in het PWS. Bovendien zijn wij, met de start van dit schooljaar, gestart met een gesepareerde bèta richting voor de profielwerkstukken. Ondanks dat wij een kunstschool zijn, zijn we van mening dat praktijkonderzoeken bij bèta vaak veel creativiteit vergen. Om deze reden vragen we bij het bèta PWS geen extra omvangrijk kunstzinnig eindproduct meer.
Uit gesprekken met de schoolleiding van de Vinse school blijkt dat zij een aantal eindtermen van het examenprogramma willen verwerken. Hieronder vallen de door SLO (2022) gestelde domeinen domeinen I: onderzoek en ontwerp met de subdomeinen I1 experiment, I2 modelstudie, I3 ontwerp welke weer aansluiten op subdomeinen A5 onderzoeken, A6 ontwerpen, A7 modelvorming. Het PWS maakt deel uit van het verplichte deel van het combinatiecijfer binnen het schoolexamen. Dit valt samen met Maatschappijleer en CKV en eventuele keuzeonderdelen.
Waar moet het PWS aan voldoen om aan te sluiten op het hoger onderwijs.
Bij bèta opleidingen worden studenten vaak opgeleid om natuurwetenschappelijk te kunnen onderzoeken, bij de UvA is onderzoek een cruciaal onderdeel van zowel de bèta als de gamma richtingen (Universiteit van Amsterdam, 2022). Als dat niet het geval is bij het reguliere curriculum, dan wel tijdens de eindscriptie. Als ontwikkelaar van een PWS voor bèta leerlingen vind ik het belangrijk dat ze hier al mee in aanraking zijn geweest om ze voor te bereiden.
Wetenschappelijk onderzoek universiteiten stelt vaak relatief hoge eisen op het schrijven, opbouwen en onderbouwen van stukken. Het correct formuleren, refereren naar vakliteratuur en het volgen van een rode draad voor een continu verhaal. Iets wat doorgaans niet veelvuldig gedaan wordt op het voortgezet onderwijs. Dit PWS is bedoeld om leerlingen te laten leren onderzoeken en dit vervolgens te vertalen naar een werkstuk dat een stevige basis vormt voor universitair wetenschappelijk onderzoek. Aangezien de Vinse school is gesitueerd in Amsterdam en lokaal hoger onderwijs bijna allemaal APA als referentie wijze gebruikt zullen wij dat ook van het vwo PWS verwachten (Profielwerkstuk.nl, 2022). Binnen school worden leerlingen gerefereerd naar het leerlingboekje (zie bijgevoegd document: "PWS - VWO - Beta"). Buiten de school worden de leerlingen gerefereerd aan 1 van de vele universiteiten en hogescholen die speciale profielwerkstukprogramma's aanbieden.
Waar het beoordelingsmodel aan moet voldoen.
Het verbeterde beoordelingsmodel moet de leerling toetsen op zowel de inhoud, inzet, presentatie in het proces. Waarbij de inhoud het zwaarst meetelt. Om de inhoud te kunnen toetsen moet allereerst naar de domeinen (SLO, 2022) worden gekeken die de schoolleiding belangrijk acht. Dit wordt gedaan conform het onderstaande overzicht.
Leerlingen worden ter ondersteuning van de uitwerking van deze domeinen in aanraking gebracht met het speciaal ontwikkelde leerlingboekje en buitenschoolse instanties. Hieronder een lijst met deze instanties per domein, deze lijst is voor leerlingen ook beschikbaar in hun ELO.
Verdere punten in het beoordelingsformulier die de Vinse school belangrijk vinden die terug zullen komen in het beoordelingsformulier zijn.
Vanuit het standpunt dat het vwo bèta PWS voorbereidend moet zijn op het hoger onderwijs zullen de onderstaande punten worden toegevoegd aan het beoordelingsformulier.
Het nieuwe beoordelingsformulier is te vinden onderaan deze pagina als bestand onder de naam: "Vinse school 2022 bèta PWS beoordelingsformulier.xlsx".
Verantwoording van het oude beoordelingsformulier.
De Vinse school is een relatief nieuwe school en bestaat sinds 2015, een aantal dingen zijn nog niet volledig uitgedacht en uitgewerkt. Het PWS is hier een ding van, er werd gehouden aan de landelijke eindtermen maar een specifiek beoordelingsformulier per niveau bestond nog niet. Vwo leerlingen werden beoordeeld met hetzelfde formulier als voor havo en vmbo (Zie bestand: “Vinse school 2021 PWS beoordelingsformulier.xlsx”.
Het oude beoordelingsformulier (zie bijgevoegd bestand) had een grote focus op de implementatie van kunst, presentatievaardigheden en inzet. Hoewel dit punten zijn die belangrijk zijn, lag de focus niet echt op het eindproduct wat de leerling nou daadwerkelijk had onderzocht. De reden hiervoor was de focus op het kunstelement en het onderzoeksproces, niet zozeer op de kwaliteit van het product. Ik heb ervoor gekozen om de focus wat meer naar de kwaliteit te brengen om algemene onderzoeksvaardigheden meer te toetsen dit jaar.
Bibliografie
Artikel 2.53. Inhoud eindexamen. (2022, 1 augustus). Geraadpleegd van https://wetten.overheid.nl/BWBR0044212/2022-08-01#Hoofdstuk2_Paragraaf5_Artikel2.53
Profielwerkstuk.nl. (2022, september). Onderzoeken. Opgehaald van www.profielwerkstuk.nl: https://www.profielwerkstuk.nl/onderzoek-en-ontwerp/onderzoeken/
pws-wereld. (2022, oktober 18). Onderzoeksmethode. Opgehaald van pws-wereld.nl: https://pws-wereld.nl/toolkit/uitvoeren-onderzoek/
Rijksuniversiteit Groningen. (2021, juni 23). Stel ond je vraag! Retrieved oktober 18, 2022, from www.rug.nl: https://www.rug.nl/society-business/scholierenacademie/scholieren/pws-hulp/stel-je-vraag
SLO. (2022). Domein I: Onderzoek en ontwerp. Opgeroepen op oktober 18, 2022, van www.slo.nl: https://www.slo.nl/handreikingen/havo-vwo/handreiking-se-natkunde-hv/toetsen-schoolexamen/domein-onderzoek/
Universiteit van Amsterdam. (2022). Bachelor Bèta-gamma (Natural and Social Sciences). Opgeroepen op oktober 18, 2022, van www.uva.nl: https://www.uva.nl/programmas/bachelors/beta-gamma/beta-gamma.html?cb
Wageningen university & research. (sd). Prodielwerkstuk onderwerpen. Opgeroepen op oktober 18, 2022, van www.wur.nl: https://www.wur.nl/nl/onderwijs-opleidingen/pws-scholieren.htm
Vinse school 2021 PWS beoordelingsformulier.xlsx