Onderbouwing PTA volgorde HAVO 5
Het eerste tentamen in toetsweek 1 betreft 5 hoofdstukken. De eerste drie hoofdstukken zijn herhaling vanuit leerjaar HAVO 4 en 2 hoofdstukken vanuit HAVO 5. Het eerste onderwerp gaat over voortplanting en seksualiteit. Hierbij worden ook DNA, chromosomen en genen behandeld. Hier kan op worden voortborduurd met het onderwerp erfelijkheid en evolutie waarbij de kennis nog verder wordt uitgebreid en vergroot. Naast voortplanting en seksualiteit wordt ook het hoofdstuk 7 soorten & relaties en hoofdstuk 8 ecosystemen & evenwicht behandeld. Deze ecologische onderwerpen komen terug in het onderwerp evolutie. Bij het onderwerp ecosystemen & evenwicht wordt gekeken naar een groter organisatieniveau dan bijvoorbeeld bij erfelijkheid. Deze twee thema's gaan vooral over de samenhang op aarde tussen de verschillende organismes en welke invloed organisme hebben op het milieu. Bij deze onderwerpen wordt ook gekeken welke invloed wij hebben op de aarde. Er wordt ook hier gezocht naar de samenhang van deze twee thema's.
Bij deze 5 hoofdstukken zitten leerdoelen uit domein A, B, C,D E en F. Dit zijn dus hele brede onderwerpen. Dit zet gelijk de toon voor biologie in het eindexamen jaar en helpen we de leerlingen verder kijken dan een enkel hoofdstuk (M. Barenbrug, persoonlijke communicatie, 26 september 2022). Deze 5 hoofdstukken vormen het eerste SE-tentamen voor de leerlingen uit 5 HAVO.
Het tweede SE-tentamen bestaat uit 4 hoofdstukken. Voeding & energie en hoofdstuk voeding, vertering en gezondheid zijn de twee hoofdstukken uit het HAVO 4 boek en de hoofdstukken transport en gezondheid uit 5 HAVO. Deze hoofdstukken sluiten sterk op elkaar aan vanwege de algemene focus op de gezondheid van organismen. Allereerst hoe voedingstoffen worden opgenomen op verschillende organisatieniveaus en later hoe dit wordt getransporteerd door het organisme. In dit SE komen leerdoelen terug uit domein B en D.
Tentamen drie bestaat uit de onderwerpen gedrag, cellen, onderzoek doen, gaswisseling & uitscheiding en reageren. Gedrag, cellen en onderzoek doen komen uit het boek van 4 HAVO. Hoofdstuk gaswisseling & uitscheiding en reageren uit 5 HAVO. De hoofdstukken gedrag en reageren kunnen met elkaar worden gecombineerd omdat zij in elkaars verlengde liggen. De cel ligt aan de basis van alle biologie onderwerpen en is cruciaal voor het gehele 5 HAVO eindexamen. In het vorige tentamen hebben de leerlingen ook wat moleculaire celbiologie gehad bij het hoofdstuk vertering, bijvoorbeeld bij cellulaire enzym functies. Het hoofdstuk onderzoek doen is uitgebreid behandeld in 4 HAVO (zie verantwoording practicumleerlijn). Het onderwerp gaswisseling & uitscheiding heeft verband met het onderwerp reageren maar zijn niet direct onderwerpen die in elkaars verlengde liggen.
In het laatste tentamen worden de leerdoelen en vaardigheden uit domein A getoetst door middel van een praktische opdracht. Hiervoor hebben de leerlingen 180 minuten de tijd.
Onderbouwing PTA volgorde VWO 6
Het eerste tentamen in toetsweek 1 betreft 7 hoofdstukken. De eerste drie hoofdstukken zijn herhaling vanuit leerjaar VWO 4 en 2 hoofdstukken vanuit VWO 5 en de laatste 2 uit VWO 6. Dit eerste tentamen bevat uiteenlopende onderwerpen. Net als HAVO 5 bevat het de onderwerpen voorplanting en erfelijkheid, maar worden ook de onderwerpen gedrag, eiwitten en DNA afgetoetst. Vanwege het eenjarig PTA kan het niet anders dan dat al deze onderwerpen in het eindexamen jaar aan bod komen in het PTA. Alle domeinen komen in deze toets aan de orde.
Het tweede tentamen bevat 2 hoofdstukken uit VWO 4, 4 hoofdstukken uit vwo 6 en 1 hoofdstuk uit VWO 6. In dit tentamen zitten onderwerpen die te maken hebben met moleculaire interacties, soortvorming en ecosystemen. Een vrij uiteenlopend geheel.
Het derde tentamen bestaat uit 2 hoofdstukken uit 4 VWO, 2 uit VWO 5 en 2 uit VWO 6. Hierin zitten hoofdstukken zoals evolutie en ecosystemen, afweer, voeding & vertering en planten.
Het laatste tentamen is een praktische opdracht die aansluit bij het domein A en hoofdstuk 3 van de nectar methode, onderzoekvaardigheden. Deze praktische opdrachten variƫren ieder jaar. Vaak hebben deze praktische opdrachten te maken met stofwisseling en enzym functies.