Op het Pallas Athene College werken we bij biologie met twee verschillende methoden. In de onderbouw wordt er gebruik gemaakt van Biologie voor jou MAX. Deze methode wordt ook gebruikt in de bovenbouw van mavo. In de bovenbouw van havo en vwo wordt gebruik gemaakt van Nectar. Dit verschil heeft alles te maken met de voorkeuren van de docenten in de verschillende gebieden.
Bij de mavo op het Pallas Athene college is een duidelijke leerlijn te herkennen. Hierbij worden de onderwerpen in de onderbouw voor het eerst worden behandeld en het in de bovenbouw wordt herhaald en uitgediept.
Bij de havo en vwo zit dat anders. Door gebruik te maken van twee verschillende methoden is er geen duidelijke leerlijn van de onderbouw naar de bovenbouw op havo en vwo. Op het Pallas Athene College wordt geen biologie aangeboden in het derde jaar van havo en vwo. Dit bemoeilijkt de leerlijn van onderbouw naar bovenbouw ook. De leerlingen moeten in het derde leerjaar een keuze maken voor een profiel waarbij wel of geen biologie in thuis hoort. Dit is voor de leerlingen echter een hele moeilijke keuze, niet alleen vanwege hun leeftijd maar ook omdat de verwachtingen van biologie in de bovenbouw zijn gebaseerd op de ervaringen in de onderbouw.
In het onderstaande schema is weergegeven hoe de uren van biologie op het Pallas Athene college zijn verdeeld:
Jaar |
Afdeling |
||
mavo |
havo |
vwo |
|
1 |
2x 50 min per week |
2x 50 min per week |
2x 50 min per week |
2 |
2x 50 min per week |
2x 50 min per week |
2x 50 min per week |
3 |
3 x 50 min per week |
X |
X |
4 |
4 x 50 min per week |
1e helft van het jaar: 3 x 50 min peer week |
3x 50 min per week |
2e helft van het jaar: 4 x 50 min peer week |
|||
5 |
X |
4 x 50 min per week |
3x 50 min per week |
6 |
X |
X |
3x 50 min per week |
Het programma van toetsing en afsluiting (PTA) is een document waarin is opgenomen welke beoordelingen in welke mate meetellen per vak. Het ontwikkelen van een goed PTA stimuleert docenten en schoolleiding bewuste keuzes te maken op basis van een visie op toetsing en schoolexaminering en daarbij waar mogelijk onderling af te stemmen (SLO, 2022).
Het PTA heeft twee functies:
Het PTA bevat alleen afsluitende onderdelen die het 'eindniveau' toetsen (SLO, 2022).
Het PTA moet vóór 1 oktober aan de leerlingen en inspectie zijn verstrekt. Het PTA mag ook niet worden aangepast gedurende de periode waarvoor het PTA is vastgesteld. Op de website van het SLO staat een checklist waar de PTA’s aan moeten voldoen. Hierin zijn 31 punten in opgenomen welke noodzakelijk of gewenst zijn voor het PTA.
Hieronder is het PTA van vwo ingevoegd. Ik heb hiervoor gekozen omdat ik alleen vwo les geef in het eerstegraads gebied.
Bij het PTA van 4 vwo is biologie weergegeven op bladzijde 13-14, bij het PTA van 5 vwo staat biologie op bladzijde 14-15 en bij het PTA van 6 vwo staat biologie op bladzijde 11. Als ik het biologie PTA naast de checklist van het SLO leg voldoen de PTA's aan de noodzakelijke punten van deze checklist. Ook de gewenste punten komen terug in het PTA. Wel is het opvallend dat alleen bij het PTA van 6 vwo de subdomeinen zijn weergegeven, en bij de PTA's van 4 en 5 vwo niet.
In het schoolexamen wordt 40% van de eindtermen van de examenprogramma's getoetst. De volgende domeinen moeten daarbij aan bod komen:
A: Vaardigheden
B: Zelfregulatie
C: Zelforganisatie
D: Interactie
E: Reproductie
F: Evolutie
Deze domeinen zijn vervolgens uitgesplitst in subdomeinen. Per subdomein is de inhoud in één eindterm geformuleerd:
Vak inleiding: We gebruiken de methode Nectar 4e editie 4VWO. Bij Biologie is het gebruik van een normale (niet grafische) rekenmachine toegestaan. Tevens mag gebruik worden gemaakt van BiNaS (hier mag niet in geschreven zijn).
(Sub)domeinen: Domein A: Vaardigheden (verwerkt in alle toetsen, maar vooral de PO's); Domein M: Molecuul- en Celniveau; O: Orgaan- en Organismeniveau; P: Populatie- en Ecosysteemniveau. Voor nadere specificering van de subdomeinen verwijzen we naar www.examenblad.nl/examen/biologie-vwo-2/2025
Toetsen: Dit jaar krijg je totaal acht beoordelingen voor biologie. Vijf hiervan zijn schriftelijke toetsen. Omdat het jaar 4 toets-weken bevat en de methode acht hoofdstukken is er voor gekozen iedere toetsweek een toets af te nemen met een omvang van twee hoofdstukken. De meest overeenkomende/passende hoofdstukken zijn worden behandeld in één periode en getoetst in de daarop volgende toetsweek. Van hoofdstuk 5 (erfelijkheid) zal een extra schriftelijke toets volgen buiten de toetsweek. Dit is omdat het maken van kruisingsschema’s vaak moeilijk wordt ervaren en een belangrijke vaardigheid is voor het examen om te kunnen.
Schoolexamens (SE): n.v.t.
Praktische opdrachten (PO): Dit jaar ga je naast diverse illustrerende practica, ook een aantal PO's doen. Je gaat gedragsonderzoek doen (als het mogelijk is weer "ouderwets" in de dierentuin). Daarnaast staan een osmosepracticum en een ecologische PO op het programma.
Vak inleiding: We gebruiken de methode Nectar 4e editie 5VWO. Bij Biologie is het gebruik van een normale (niet grafische) rekenmachine toegestaan. Tevens mag gebruik worden gemaakt van BiNaS (hier mag niet in geschreven zijn). (Sub)domeinen die dit jaar aan bod komen zijn: Domein A: Vaardigheden (verwerkt in alle toetsen, maar vooral de PO's); Domein B: Zelfregulatie; C: Zelforganisatie; D: Interactie, E: Reproductie en F: evolutie. Voor nadere specificering van de subdomeinen verwijzen we naar www.examenblad.nl/onderwerp/conceptsyllabi/2024/vwo.
Toetsen: Dit jaar krijg je totaal zeven beoordelingen voor biologie. Omdat het jaar 4 toets-weken bevat en de methode acht hoofdstukken is er voor gekozen iedere toetsweek een toets af te nemen met een omvang van twee hoofdstukken. Bij twee schriftelijke toetsen worden hoofdstukken van 4 vwo betrokken. De meest overeenkomende/passende hoofdstukken zijn worden behandeld in één periode en getoetst in de daarop volgende toetsweek.
Schoolexamens (SE): De PO´s 502 en 504 tellen voor respectievelijk 5% en 10% mee in het SE-cijfer.
Praktische opdrachten (PO): Naast de nodige illustratieve practica, zijn er ook twee (grotere) PO's die beiden meetellen voor het SE. Een PO waarin de vertering van melk centraal staat en een grote erfelijkheid PO. Dit wordt ook wel de "Fruitvliegen PO" genoemd. Deze PO's zullen verspreid over verschillende periodes plaatsvinden.
Vak inleiding: We gebruiken de methode Nectar 4e editie 6VWO. Bij Biologie is het gebruik van een normale (niet grafische) rekenmachine toegestaan. Tevens mag gebruik worden gemaakt van BiNaS (hier mag niet in geschreven zijn). (Sub)domeinen die dit jaar aan bod komen zijn: Domein A: Vaardigheden (verwerkt in alle toetsen, maar vooral de PO's); Domein B: Zelfregulatie; C: Zelforganisatie; D: Interactie, E: Reproductie en F: evolutie. Voor nadere specificering van de subdomeinen verwijzen we naar www.examenblad.nl/examen/biologie-vwo-2/2023
Schoolexamens (SE): Alle cijfers tellen mee voor het SE. De PO´s 502 en 504 zijn in 5 vwo reeds afgesloten en tellen voor respectievelijk 5% en 10% mee in het SE-cijfer.
Praktische opdrachten (PO): In 5 vwo heb je twee PO's gedaan die meetellen voor het SE. In de 6e komt daar nog één bij. Je gaat in groepjes een posterpresentatie geven over een ecologisch of moleculair onderwerp naar keuze (in overleg met de docent). Verschillende vaardigheden uit domein A worden hiermee geëxamineerd, maar het is vooral heel leuk om te doen.
Herkansingen: Voor de herkansingsregels verwijzen we naar de studiegids bovenbouw. Hierbij geldt dat alleen SE-toetsen herkansbaar zijn.
Weging: Bij iedere beoordeling staat in het PTA weergegeven wat de weegfactor is voor de overgang en (indien van toepassing) wat de weegfactor is voor het schoolexamen.
(Sub)domeinen: Bij iedere beoordeling voor een schoolexamen staan de (sub)domeinen weergegeven in het betreffende PTA.
SLO. (2022, 22 september). Het PTA. Geraadpleegd op 21 oktober 2022, van https://www.slo.nl/handreikingen/vmbo/handreiking-se-tent-vmbo/pta/