3.1 Stofeigenschappen

Hoe kunnen we al die stoffen uit elkaar houden? Dat ijzer en rubber verschillend zijn kun je zo zien. Maar het wordt moeilijker met water en alcohol.

Water en alcohol lijken erg op elkaar. Het zijn beide vloeistoffen en ze zijn kleurloos en helder. Zo te zien is er geen verschil. Maar je kunt het verschil wel ruiken. Water is reukloos en alcohol heeft een heel speciale geur. Bovendien is alcohol brandbaar en water niet. Zo heeft elke stof eigenschappen waaraan je de stof kunt herkennen. Eigenschappen als kleur, geur, smaak en brandbaarheid worden stofeigenschappen genoemd.

Enkele stofeigenschappen van alcohol zijn:

Soms hebben verschillende stoffen aan aantal dezelfde stofeigenschappen. Alcohol en water bijvoorbeeld zijn beide heldere, kleurloze vloeistoffen. Aan deze stofeigenschappen kun je alcohol en water dus niet herkennen. Aan brandbaarheid en geur kan dat wel.

Waarom staat: “Alcohol is een vloeistof” doorgestreept? De fase (gas, vloeibaar, vast) of aggregatietoestand van een stof is eigenlijk geen stofeigenschap. Water kan namelijk ook in vaste toestand – als ijs – voorkomen. Of als gas, waterdamp.

De fase bij kamertemperatuur is wel een stofeigenschap. Beter is te spreken over het kook– en smeltpunt. Water en alcohol zijn beide vloeistoffen maar het kookpunt van water is 100oC en van alcohol 78oC.

Opgave 8

Stoffen die je in het forensisch laboratorium onderzoekt, worden allemaal in aparte potjes aangeleverd. Waarom moet je steeds het ene potje sluiten voordat je het volgende potje opent.

Opgave 9

Na een misdrijf wordt wit poeder het laboratorium binnengebracht. Je brengt een schepje van dit poeder in een bekerglas met water en roert. De stof lost op. Is dit een eigenschap van de witte stof, van water of van beide?

Opgave 10

  1. Ans meet dat de temperatuur van het water dat bij haar thuis uit de kraan stroomt is 10oC is. Is dit een stofeigenschap?
  2. Water kookt bij 100oC. Is dit een stofeigenschap?

Opgave 11

  1. Leg uit of “vorm” een stofeigenschap is.
  2. Leg uit of massa een stofeigenschap is
  3. Leg uit dat volume geen stofeigenschap is.
  4. De massa van 1,0 cm3 is wel een stofeigenschap. Leg dat uit.