De endocriene functie speelt een belangrijke rol bij het regelen van de bloesuikerspiegel. In de 'Eilandjes van Langerhans' wordt o.a. het hormoon insuline en glucagon geproduceerd. Deze geven hun hormonen direct aan het bloed af en zorgen ervoor dat de bloedsuikerspiegel in evenwicht blijft.
Insuline wordt gemaakt in de eilandjes van Langerhans, waarvan er een miljoen verspreid door de alvleesklier liggen. Diabetes mellitus wordt veroorzaakt door een tekort aan insuline, al dan niet in combinatie met een verminderde gevoeligheid voor insuline. In alle situaties stijgt het glucosegehalte in het bloed. Langdurig verhoogde glucose is schadelijk voor het lichaam, en kan uiteindelijk leiden tot ernstige complicaties, zoals hart- en vaatziekten (hartinfarct, herseninfarct), aantasting van de zenuwen, ogen en/of nieren. Een goede diabetes- of glucoseregulatie (met zo normaal mogelijke glucosewaarden) maakt de kans hierop veel kleiner.
Diabetes mellitus wordt voornamelijk ingedeeld in twee vormen: diabetes mellitus type 1 en diabetes mellitus type 2. Er zijn ook andere meer zeldzame vormen zoals diabetes mellitus als gevolg van ziektes, zoals bijvoorbeeld alvleesklierontsteking, en bijzondere erfelijke vormen als MODY (Maturity Onset Diabetes of the Young).
In tabel 1 ziet u de kenmerken van de twee meest voorkomende vormen, diabetes mellitus type 1 en diabetes mellitus type 2:
Insuline en glucagon regelen samen de bloedsuikerspiegel. Insuline zorgt ervoor dat je lichaam glucose uit het bloed kan halen. Glucagon doet het tegenovergestelde: het zorgt ervoor dat opgeslagen suiker in de lever vrijkomt als de bloedsuikerspiegel te laag is. Hierdoor stijgt de bloedsuikerspiegel weer.