Werd jouw aandacht getrokken, bijvoorbeeld door een opvallende kop? Neem deze dan niet direct voor waar aan! Vraag jezelf altijd af wie het bericht heeft gemaakt, waar het vandaan komt en waarom het is gedeeld. Een kop vertelt namelijk nooit het hele verhaal. Door jezelf de onderstaande vragen te stellen kun je achterhalen of je te maken hebt met feit of fictie.
Vraag jezelf altijd af wie het bericht heeft gemaakt en/of gedeeld en waar het vandaan komt. Zoek informatie over de maker/deler van het bericht via een zoekmachine. Wat is er bekend over de persoon? Is deze onpartijdig en betrouwbaar? Is de persoon deskundig inzake het onderwerp?
Bij veel nepberichten die gedeeld worden op sociale media is sprake van false framing; berichten worden zo samengevat dat de implicaties en de conclusies ervan niet meer overeenkomen met die uit het originele bericht. Ga daarom altijd op zoek naar de originele bron.
Vraag jezelf altijd af of de bron was wat je verwachte, of er iets is dat de bron partijdig en/of onbetrouwbaar maakt, en of de bron wel de expertise en/of middelen heeft om (primair) onderzoek te doen.
Als je niet of nauwelijks betrouwbare informatie over de maker, de deler en de bron kunt vinden, dan is het verstandig het stuk met een korreltje zout te nemen.
Vraag jezelf altijd af waarom een stuk gemaakt is, helemaal als je iets tegenkomt op sociale media.
Een betrouwbaar bericht geeft je informatie door gebeurtenissen te omschrijven zonder daar een oordeel over te vellen, zodat je zelf je mening kunt vormen. Nepnieuws speelt juist vaak in op emoties. De persoon die het bericht gemaakt of gedeeld heeft kan daarbij commerciële, persoonlijke en/of politieke belangen hebben. Datzelfde geldt ook voor de bron waaruit het bericht afkomstig is.
Let daarom goed op wie het bericht heeft gemaakt of gedeeld en uit welke bron het afkomstig is, omdat je daarmee dus vaak al snel de bedoeling van een bericht kunt achterhalen. Is er bijvoorbeeld sprake van een commercieel belang? Of is het stuk gekleurd door persoonlijke en/of politieke overtuigingen? Zo ja, dan is het goed mogelijk dat het bericht bedoeld is om jou te beïnvloeden.