2. een verband leggen tussen leefstijl, voedingspatroon, hygiëne, bewegen en gezondheid
Voedselvergiftiging
Een voedselinfectie ontstaat door het eten van voedsel dat besmet is met bijvoorbeeld ziekmakende bacteriën. Een bekende ziekmakende bacterie is salmonella. Salmonella kan voorkomen in rauw vlees, vis en eieren. En op rauwe groente, kiemgroente en fruit.
Voedselinfectie
Jaarlijks lopen ongeveer 725.000 Nederlanders een voedselinfectie op. Slechte hygiëne is daarvan meestal de oorzaak. Door veilig om te gaan met je eten, voorkom je dat je ziek wordt. Je herkent een voedselinfectie aan heftige buikkrampen en diarree, soms in combinatie met overgeven. Een voedselinfectie is te voorkomen door:
goed te letten op de houdbaarheidsdatum (THT of TGT)
vaak je handen te wassen
vers fruit en verse groenten te wassen
het scheiden van bereid voedsel en rauw voedsel
voedsel goed te verhitten en gaar te maken
eten goed gekoeld te bewaren (4˚C, in koelkast) en op tijd weg te gooien.
Houdbaarheidsdatum
De houdbaarheidsdatum van producten staat op de verpakking.
THT betekent: tenminste houdbaar tot. De THT-datum staat op de meeste voedingsmiddelen, bijvoorbeeld op pindakaas, chocoladevlokken, vermicelli, pasta en een kuipje margarine. Na de THT-datum gaat de kwaliteit van het product achteruit. De kleur, geur en smaak kunnen na de THT-datum achteruitgaan. Normaal gesproken word je niet ziek als je iets eet nadat de THT-datum is verstreken. Dit komt door het conserveren van deze voedingsmiddelen. Geconserveerd voedsel is bewerkt waardoor het lang goed blijft.
TGT betekent: te gebruiken tot. De TGT-datum staat op bederfelijke producten, zoals vlees, vis, kip, voorgesneden groenten en koelverse maaltijden. De TGT-datum is de uiterste datum waarop het voedingsmiddel verkocht en gegeten mag worden. Het is dus te gebruiken ‘tot en met’ de vermelde datum. Na deze datum loop je het risico dat er ziekmakende bacteriën in groeien en dat je een voedselinfectie oploopt. Na de TGT-datum moet je de voedingsmiddelen dus weggooien. Het is niet meer veilig om ze te eten. Vooral voor kwetsbare groepen is het belangrijk dat je op de voedselhygiëne let.
HACCP
De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) controleert regelmatig alle bedrijven en instellingen die met voedingsmiddelen werken. Bedrijven moeten werken volgens het HACCP-systeem.
HACCP is de afkorting van Hazard Analysis (of) Critical Control Points. Vertaald: gevarenanalyse (van) kritische beheerspunten. Een gevarenanalyse is een manier om te onderzoeken of de voedselveiligheid ergens tijdens het proces gevaar loopt.
Besmetting voorkomen
Het hele HACCP-systeem is erop gericht dat besmetting van voeding voorkomen wordt. Maatregelen daarvoor zijn:
hygiënisch werken
goede persoonlijke verzorging
regelmatig desinfecteren
geen vuile materialen en grondstoffen bij schone materialen en grondstoffen
geen nieuwe gerechten en grondstoffen bij oude gerechten en grondstoffen
geen rauwe producten bij bereide producten
gescheiden werkplekken voor verschillende voedingsmiddelen
voor elk werk schoon gereedschap gebruiken
voedingsmiddelen zo veel mogelijk afdekken
juiste temperatuur bij bereiden, opslag en uitgifte/verkoop
fifo (first in, first out) toepassen
geen voedingsmiddelen gebruiken waarvan de THT- of TGT-datum verstreken is.
HACCP in de praktijk
In de praktijk komt het erop neer dat heel nauwkeurig moet worden gecontroleerd op:
temperatuur:
bij ontvangst
bij bewaren
bij bereiding
bij verkoop en serveren
verpakking:
bij ontvangst
bij bewaren
bij uitgifte/verkoop
verwerkingsproces/bereidingsproces:
juist uitvoeren van handelingsplannen
juist uitvoeren van werkvoorschriften
juiste werking van apparatuur
Voor een overzichtelijke registratie kun je het best gebruikmaken van registratieformulieren uit de hygiënecodes. Deze formulieren moeten overzichtelijk worden bewaard.
Meten
Wanneer je in een HACCP-systeem temperaturen meet, moet je er zeker van zijn dat die temperaturen correct zijn. Daarom moet je een geijkte thermometer gebruiken. Belangrijk is om voor en na elke meting de voeler te desinfecteren. Hiervoor gebruik je speciale desinfectiedoekjes(Koops, 2016).
|