De drie "bouwstenen" van elke ideologie

Een korte google voor “List of political ideologies” zal je tientallen voorbeelden geven van verschillende politieke ideologieën. Het kan daarom moeilijk zijn om te zeggen welke dingen alle ideologieën met elkaar gemeen hebben. Toch hebben alle ideologieën, van Anarchisme tot Zionisme, in feite drie bouwstenen met elkaar gemeen: De visie op een ideale samenleving, de vergelijking met de huidige samenleving, en het actieplan om de ideale samenleving te bereiken.

De ideale samenleving

Als je ooit hebt bedacht hoe jouw ideale samenleving er uit zou zijn, dan heb je de eerste stap van een ideologie al eens uitgevoerd. Elke ideologie heeft een beeld van hoe de samenleving er idealiter uit zou moeten zien. De focus kan dan liggen op wie welke goederen krijgt, wat de sociale status is van bepaalde groepen of beroepen en hoe je bepaalde waarden het beste tot uiting kan brengen in de werkelijkheid.

De vergelijking met de huidige samenleving

Een ideoloog zal zelden tot nooit tevreden zijn met hoe de huidige samenleving in elkaar zit. Misschien heeft een groep mensen teveel of te weinig macht. Dat kan liggen aan economische, sociale of politieke factoren. Elke ideologie zal een verklaring hebben voor waarom de samenleving nog niet “juist” is, maar op welke manier de samenleving nog niet klopt, verschilt per ideologie.

Het actieplan

Er is een ideale samenleving, en er is de huidige samenleving. Maar hoe kan je dan de samenleving zo veranderen dat die ideale samenleving werkelijkheid wordt? Elke ideologie heeft een idee van wie of wat er zou moeten veranderen voordat die ideale samenleving bereikt kan worden. Dit noemen we – in het algemeen- het actieplan. Dat wilt niet perse zeggen dat er een puntsgewijze handleiding bestaat waarin elke ideologie uitlegt wat er moet gebeuren, maar vaak hebben aanhangers van een ideologie wel een beeld hebben van wat of wie het probleem is.