Het Humanitair Oorlogsrecht bied bescherming aan mensen die in een oorlogsgebied zijn, maar niet meedoen met het conflict. Deze groep mensen nomen we de burgerbevolking, en er zijn speciale regels om te zorgen dat zij in een mate van veiligheid kunnen leven. Als dat niet gebeurt spreken we van 'oorglogs misdaden' (daar gaan we het later nog over hebben. We gaan kijken naar wat deze regels precies zijn.
De regels voor de burgerbevolking tellen zowel in IAC’s als in NIAC’s. Mensen die dus niet meedoen met het conflict kunnen dus verwachten dat ze:
Behalve deze zijn er nog meer regels van toepassing, maar hiermee is al veel duidelijkheid over hoe de gemiddelde burger behandeld kan worden tijdens een oorlog.
Naast de algemene bescherming van de burgerbevolking biedt het Humanitair Oorlogsrecht bijzondere bescherming aan verschillende categorieën personen die vanwege hun geslacht, leeftijd, beroep of status bijzonder zijn blootgesteld aan bepaalde risico's.
Vrouwen
Vrouwen krijgen naast de normale burgerrechten ook nog speciale bescherming, met name tegen seksueel geweld. Daarnaast hebben vrouwen ook nog specifieke regels die van toepassing komen wanneer ze gevangen worden genomen:
Kinderen
Kinderen getroffen door gewapende conflicten hebben ook recht op bijzondere bescherming. Het Humanitair Oorlogsrecht heeft specifieke regels in verband met voedsel, kleding, de zorg voor weeskinderen, of kinderen in detentie. Dit zijn een paar van de maatregelen die van toepassing zijn voor kinderen:
Journalisten
Onder het Humanitair oorlogsrecht worden journalisten worden als burgers beschermd. Dit betekend dat ze niet aangevallen mogen worden, en hun werk moeten kunnen doen om informatie te kunnen rapporteren.
Een mooi voorbeeld hiervan is Matthew Chance. Hij was als journalist aanwezig bij de overname van de luchthaven bij Kiev, en kon veilig rapporteren.
Als burgers in de handen van de vijand komen, zoals nu het geval is meet Oekraïners die wonen op land wat nu bezet is door de Russen, kunnen zij beroep doen op bepaalde rechten. Er is bijvoorbeeld:
- verbod op dwangarbeid;
- verbod op geforceerde verplaatsing;
- verbod op deportatie uit bezet gebied;
- verbod op collectieve bestraffing;
- er is recht van hulptroepen (medisch personeel) om beschermde personen te komen bezoeken.
In andere woorden: je hebt als burger bepaalde rechten terwijl de oorlog gaande is, en zelfs als het gebied waar jij woont bezet wordt door vijanden stellen de regels vast dat jij niet gestraft of oneerlijk behandeld mag worden.