2.4 Astma cardiale

Decompensatio cordis van het linkerventrikel kan leiden tot een astma cardiale. Een astma cardiale is een aanval van ernstige benauwdheid (meestal ’s nachts) door stuwing van bloed in de kleine bloedsomloop van de longen. In een korte tijd wordt veel vocht opgehoopt in de longen (longoedeem) en wordt de bloeddruk rond de longen erg hoog. Dit wordt veroorzaakt door een verzwakte pompfunctie van de linkerhartkamer, ook wel linkszijdig hartfalen of linksdecompensatie van het hart genoemd. Het hart heeft onvoldoende kracht om al het bloed dat binnenkomt weg te pompen. Hierdoor treedt bij inspanning kortademigheid op. Astma cardiale is ernstig en kan in gevallen van ernstig longoedeem zelfs leiden tot de dood. Als er adequaat gereageerd wordt, is astma cardiale goed te behandelen.

X-thorax waarop acuut longoedeem te zien is.

Oorzaken van hartfalen:

Gevolgen van een verminderde pompfunctie

Symptomen

De symptomen van astma cardiale uiten zich vooral gedurende de nacht. Dit komt doordat overdag de romp overwegend omhooggericht is. In deze houding trekt de zwaartekracht het bloed vanuit de longen richting het hart. Wanneer de zorgvrager ligt, is deze kracht er niet. Hierdoor kan er veel makkelijker vocht in de longen ophopen, wat zorgt voor de symptomen van astma cardiale. Zorgvragers met een astma cardiale laten de volgende symptomen zien:

Voor de zorgvrager is de astma cardiale erg beangstigend door de snelheid waarmee deze optreedt en de hevige kortademigheid die ermee gepaard gaat. Als verpleegkundige moet je oog hebben voor deze angst en de zorgvrager proberen te kalmeren en gerust te stellen, naast het feit dat er ook direct gehandeld moet worden.

Behandeling

Het eerste wat moet gebeuren is dat de zorgvrager rechtop gaat zitten, zodat de zwaartekracht haar werk kan doen. In de meeste gevallen verdwijnen de symptomen van astma cardiale op deze manier binnen enkele minuten. Om een aanval van astma cardiale te voorkomen, kunnen er extra kussens onder de rug gelegd worden om enigszins rechtop te slapen. Er zijn geen specifieke medicijnen tegen astma cardiale.

Zorgvragers die een astma cardiale hebben, lijden al aan hartfalen. De medicijnen die tegen het hartfalen worden ingenomen, helpen ook tegen de symptomen van astma cardiale. Dit zijn vooral medicijnen die de bloeddruk verlagen, meestal diuretica. Hierdoor scheidt de zorgvrager meer vocht uit en daalt de bloeddruk. Een veelgebruikt middel is furosemide. Bij een astma cardiale krijgt een zorgvrager vaak een dosis furosemide intraveneus toegediend.

 

Bron: Ziekten van het hart, bloedvaten en bloed. (z.d.). Zorgpad. Geraadpleegd op 24 februari 2022, van https://zorgpad.digitaal.noordhoff.nl