6.1 Arteriële problemen

In de slagaders kunnen verschillende problemen ontstaan. De slagader kan slecht doorgankelijk worden. De slagaders kunnen ook wijd en star worden. Ook kunnen de vaten gaan ontsteken of kan er zich een bloedprop aan de vaatwand gaan nestelen.

Arteriosclerose

Het is een probleem als het bloed aan de vaatwand van de bloedvaten kan stollen.
De endotheelcellen voorkomen deze stolselvorming. Als de vaatwand wordt beschadigd, zorgt celdeling voor het herstel van de endotheellaag. Dit kan echter niet eeuwig doorgaan. Op een gegeven moment wordt er een grens bereikt en gaat de vernieuwingskracht verloren. Dit veroorzaakt stoornissen in de functie van de endotheelcellen. De vaatwand wordt minder goed beschermd, waardoor er stolsels kunnen ontstaan.

Vooral de media (de spierlaag) wordt aangetast bij arteriosclerose. De belangrijkste slagaders waarin deze ziekte zich openbaart zijn de kransslagaders van het hart, de halsslagaders, de aorta, nierarteriën of beenarteriën.
Arteriosclerose uit zich door:

Risicofactoren

Arteriosclerose is een onderdeel van het normale biologische verouderingsproces, maar kan ook vervroegd optreden. Invloeden die het versneld optreden van arteriosclerose bevorderen, noemen we risicofactoren.

De belangrijkste risicofactoren zijn:

Als er meerdere risicofactoren tegelijk aanwezig zijn, dan versterken ze elkaars schadelijke invloed.

Correctie van risicofactoren

Factoren als leeftijd, mannelijk geslacht en erfelijke aanleg zijn niet beïnvloedbaar. Andere factoren kun je echter zeer goed beïnvloeden. Een hoog cholesterolgehalte, diabetes mellitus, een hoge bloeddruk en overgewicht kunnen in samenwerking met een arts en een diëtiste vaak heel goed gecorrigeerd worden. Roken en alcoholgebruik zijn onderdeel van de levensstijl die iemand heeft en kunnen uitstekend gecorrigeerd worden als de zorgvrager meewerkt.

De gevolgen van arteriosclerose

Als een slagader ‘acuut’ afgesloten is, krijgt het gedeelte van het orgaan dat zich daarachter bevindt onvoldoende zuurstof. Dit weefsel zal dan afsterven. Dit noemen we een infarct. Bij acute afsluiting van een kransslagader spreken we van een hartinfarct. Als in een van de halsslagaders een afsluiting plaatsvindt, ontstaat er een herseninfarct. Dit kan zorgen voor een CVA en bij meervoudige infarcten zelfs voor dementie.

Aneurysma’s

Arteriosclerose veroorzaakt meestal afsluitingen. Soms kan arteriosclerose juist voor een abnormale vaatverwijding zorgen. Dit noemen we een aneurysma. De oorzaak is een verzwakking van de wand van de slagader. Hierdoor zet het bloedvat uit op het punt waar de verzwakking zit. Door de hoge druk in het bloedvat kan het vat steeds wijder worden en uiteindelijk scheuren. Dit noemen we een ruptuur. De zorgvrager heeft dan een grote bloeding die levensbedreigend kan zijn. Vaak is een spoedoperatie noodzakelijk. Bij de meeste zorgvragers wordt het aneurysma op tijd ontdekt en behandeld. Een aneurysma geeft meestal geen symptomen. Soms wordt het bij toeval ontdekt.

Aorta

De voorkeursplaats van een aneurysma is de aorta. Vooral bij oudere mannen met een hoge bloeddruk kan hier een dergelijke vaatverwijding optreden. Ook in de hersenen komt een aneurysma nogal eens voor. Een aneurysma kan het gevolg zijn van een aangeboren zwakke plek in de vaatwand en uit zich in dat geval vaak op jongere leeftijd. Als verpleegkundige moet je zorgvragers met een aneurysma goed observeren. Let hierbij op de hartactie, de bloeddruk en de algemene conditie van de zorgvrager. Het aneurysma kan gaan scheuren en een hevige, levensbedreigende bloeding geven.

 

Bron: Ziekten van het hart, bloedvaten en bloed. (z.d.). Zorgpad. Geraadpleegd op 24 februari 2022, van https://zorgpad.digitaal.noordhoff.nl