2a. Werelderfgoed

The World Heritage Convention Mission https://youtu.be/bPlABCSe8MI

Wat is werelderfgoed?
UNESCO omschrijft werelderfgoed als ''de erfenis waar we nu mee leven, en die we aan toekomstige generaties door willen geven''. De culturele en natuurlijke locaties die zijn aangewezen als werelderfgoed zijn volgens UNESCO onvervangbaar, uniek en eigendom van de hele wereld. Behoud van deze locaties is van groot belang.

UNESCO (United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization)is de organisatie voor onderwijs, wetenschap en cultuur van de Verenigde Naties. UNESCO ziet werelderfgoed als symbool van vrede: “Het leren over de culturele en natuurlijke erfgoederen op de Werelderfgoedlijst helpt ons om de verschillende facetten van vrede beter te begrijpen. Het herinnert ons aan de prachtige creaties van de natuur en de mens. Veel erfgoederen symboliseren ons eeuwige verlangen naar vrijheid, gerechtigheid, wederzijds begrip en respect, liefde en vriendschap.

Hoe is de lijst ontstaan?
UNESCO hield in 1959 een internationale campagne om het beroemde tempelcomplex Abu Simbel in Egypte te redden van de ondergang. De organisatie haalde 80 miljoen dollar op en besloot daarop het werk voort te zetten voor andere bijzondere locaties. In 1966 volgde een actie voor Venetië, dat door overstromingen werd getroffen. Zes jaar later, in 1972, besloot UNESCO tot de creatie van een internationale werelderfgoedlijst. In 1978 werden de eerste locaties, waaronder de Galapagos-eilanden, op de lijst gezet. Nederland ondertekende het verdrag in 1992 en werd daarmee één van de nu 190 landen die het verdrag hebben geratificeerd.

Wat staat er op de werelderfgoedlijst?
De werelderfgoedlijst telt in 2019 1121 erfgoederen in 167 landen. Er zijn 869 culturele, 213 natuurlijke en 39 combinatie erfgoederen. Bekende locaties zijn de de piramides van Gizeh in Egypte. de Chinese Muur, het Great Barrier Reef in Australië, Machu Picchu in Peru, de Grand Canyon in de Verenigde Staten, het historische centrum van Praag en de Serengeti in Tanzania. Nederland staat nu tien keer op de lijst. Werelderfgoederen zijn culturele of natuurlijke monumenten die mondiaal gezien uitzonderlijk en onvervangbaar zijn. Alleen als een monument is ingeschreven op de Werelderfgoedlijst van UNESCO mag het de titel Werelderfgoed dragen.

Hoe komt een plek op de lijst?
Landen die zijn aangesloten kunnen erfgoederen voordragen voor de lijst.  Zo komt er een voorlopige lijst van alle locaties die werelderfgoed zouden kunnen worden. Daarna kunnen die plekken genomineerd worden. Een adviesorgaan bekijkt de voordracht en geeft UNESCO daarna zijn mening over de locatie. De VN-commissie voor werelderfgoed besluit daarna of de voordracht belangrijk genoeg is om op de lijst te komen.Het Werelderfgoedcomité van UNESCO beslist jaarlijks over de voordrachten die zijn ingediend.

Staat een locatie voor altijd op de lijst?
Landen moeten regelmatig rapporteren over hun werelderfgoed. Ook moeten ze er alles aan doen om het erfgoed te behouden en te beschermen. Adviseurs van UNESCO houden erfgoed in de gaten dat bedreigd wordt. Gaat het niet goed, dan kan een locatie geschrapt worden. De VN-commissie heeft dat tot nog toe twee keer besloten. Dat gebeurde met het Duitse Elbedal waar een brug doorheen werd gebouwd en met een natuurgebied in Oman, dat verkleind werd en waar een beschermde diersoort uitstierf.

Wat zijn de voordelen van een plekje op de lijst?
Een van de belangrijkste voordelen is dat erfgoed bijzonder veel bescherming geniet. Er zijn fondsen beschikbaar voor onderhoud en reparatie. Daarnaast is UNESCO bereid te helpen als er problemen zijn. Door een locatie te bestempelen als werelderfgoed krijgt deze ook meer aandacht. Veelal leidt dit tot een toename van het toerisme en een economische impuls voor het gebied. Naast de bescherming die erfgoederen krijgen door plaatsing op de Werelderfgoedlijst bevordert deze status ook het wederzijds begrip tussen culturen. Niet elk werelderfgoed is per se mooi, maar alle zijn op een bepaalde manier uniek, van groot belang voor iedereen en onvervangbaar.

Onder erfgoed verstaan we: “de sporen of overblijfselen uit het verleden die we als samenleving belangrijk vinden om te bewaren voor later”. Denk hierbij aan monumenten, archiefstukken, voorwerpen, kunstwerken en landschapsgebieden. Maar denk ook aan immaterieel erfgoed zoals tradities, liederen, dansvormen en ambachten.

Nederland heeft tien door UNESCO erkende werelderfgoederen. Daarvan liggen er negen in Nederland en een in Curaçao. Werelderfgoederen zijn uniek in de wereld. Ze vertellen het bijzondere verhaal van Nederland en de Nederlanders op het gebied van waterbeheer, burgersamenleving en (land)ontwerp.

Dat deden ze toen, dat doen ze nu, en dat zullen ze altijd blijven doen.

Het Werelderfgoedverdrag uit 1972 heeft als doel om erfgoed dat van unieke en universele waarde is voor de mensheid, beter te kunnen bewaren voor toekomstige generaties. Bij het verdrag hoort de Werelderfgoedlijst.
Naast de bescherming die erfgoederen krijgen door plaatsing op de Werelderfgoedlijst bevordert deze status ook het wederzijds begrip tussen culturen. Niet elk werelderfgoed is per se mooi, maar alle zijn op een bepaalde manier uniek, van groot belang voor iedereen en onvervangbaar.

Op de Werelderfgoedlijst van Unesco staan drie typen erfgoed: cultureel, natuurlijk of een samengestelde vorm (combinatie cultuur en natuur). De lijst bevat op dit moment (winter 2018/19) 845 culturele, 209 natuurlijke en 38 hybride (samengestelde) sites verspreid over 167 landen.

 

Interactieve Werelderfgoedkaart

Onderzoeksopdracht