Welzijn van de leerling
De urgentie van dit probleem groot, omdat leerlingen die zich misdragen vaker met minder empathie worden behandeld dan de leerlingen die wel de hiërarchische opstelling binnen het onderwijs begrijpen en respecteren.
Schadelijk docentperspectief
Docenten hebben soms het gevoel hebben dat de leerlingen met externaliserende problematiek juist degenen zijn die het als het ware verpesten voor de andere ‘normale’ leerlingen met hun problematische gedrag. Uit de praktijk blijkt dat juist deze leerlingen harder aangepakt worden onder het mom dat zij een keer moeten leren van hun fouten door de daartoe behorende consequenties (Horeweg, 2018).
Dit is een problematisch gedachtegoed, omdat docenten allereerst moeten inzien dat de getraumatiseerde leerlingen hier een verstoord beeld van hebben en deze aanpak juist averechts werkt (Horeweg, 2018). Wanneer een leerling zulk problematisch gedrag laat zien, is de leerling juist buiten zijn eigen controle.
Begrip onder medeleerlingen
Het aanpakken van dit gedachtegoed is ook relevant op klasniveau, om andere leerlingen te helpen begrijpen dat de leerlingen met externaliserend probleemgedrag dit niet doen omdat zij het leuk vinden om de les en de sfeer in de klas te verstoren, maar juist omdat er onderliggende trauma’s zijn waaraan gewerkt dient te worden. Wanneer de docent hier adequaat tegenaan kijkt, in plaats van het enkel op te vatten als een ondermijning van zijn gezag, kan hij dit ook overbrengen aan de klas zodat deze zich niet tegen de ‘boze’ leerling in kwestie keert, maar hier ook juist begrip voor op kan brengen.
De lockdown brengt de schaduwwereld naar de oppervlakte
Als docenten hebben wij gemerkt wat deze afgelopen jaren in (gedeeltelijke) lockdown met onze leerlingen hebben gedaan: De motivatie ligt lager, het vermogen om zelfstandig te werken is afgenomen, de sociale relaties waren beperkt en hiermee is ook een hoop aan sociale ontwikkeling verloren gegaan.
De leerlingen hebben veel binnen moeten zitten, en dit betekent ook dat veel leerlingen met problematische thuissituaties niet dagelijks hebben kunnen ontsnappen aan hun schadelijke omgeving. Deze sociale gevangenis heeft onder andere de eerdergenoemde emotieregulatie niet ten goede gebracht, wat nu in het klaslokaal makkelijker naar de oppervlakte komt drijven.
De rugzakjes van deze leerlingen zijn in de afgelopen jaren alleen maar zwaarder geworden, en wij, als docenten, moeten zoveel als mogelijk proberen deze last te verlichten en hen gericht op weg te helpen in hun ontwikkelingsproces.