Aanpak substappen

Hieronder vind je de stappen om als opleiding beroepsbekwaamheid te formuleren:
a. Verzamelen, lezen en bevragen van bronnen
b. Operationaliseren van de BoKS
c. Opstellen van persona's en/of kritische beroepssituaties
d. Toetsen van de beschreven beroepsbekwaamheid in de werkveldadviesraad

 

Hieronder worden mogelijke substappen beschreven om deze stap van de blauwdruk "verkennen wat zijn onze eindkwalificaties?" te realiseren. Op dit moment wordt er één manier beschreven. Op korte termijn hopen we andere mogelijkheden toe te voegen o.b.v. theorie en praktijk zodat je als team kunt kiezen wat er bij je past.

 

a. Verzamelen, lezen en bevragen van bronnen

Voor deze stap gebruik je in ieder geval de bronnen die je bij  stap 1 van deze wiki (Eindkwalificaties en kaders) hebt verzameld: het opleidingsprofiel, het HBO-niveau (NLQF), BoKS en de kaders van Avans. Daarnaast verzamel je gegevens uit de actuele (regionale) beroepspraktijk; werkveldpartners, vakbladen en in de praktijk werkzame collega's. Denk hierbij ook aan de inzet van alumni. Je onderzoekt actuele en regionale ontwikkelingen en gaat na welke accenten het werkveld op basis van deze ontwikkelingen zou willen leggen met betrekking tot de beroepsbekwaamheid.

 

b. Operationaliseren van de BoKS

Onderzoek of er voor de betreffende opleiding een BoKS (Body of Knowledge and Skills) is gemaakt. Dit kan een onderdeel zijn van het landelijk opleidingsprofiel. Ook het landelijk overleg kan een BoKS beschreven hebben. Als er geen BoKS bestaat van de opleiding zal je deze als BOT zelf dienen te beschrijven. Dit kan in samenwerking met andere opleidingen die voor hetzelfde diploma opleiden. Denk ook aan de voltijdopleiding.

Een nadeel van een BoKS is dat de hierin beschreven kennis en vaardigheden geen context, omvang of niveau meekrijgen. Het is aan de opleiding deze kennis en vaardigheden te operationaliseren. Daarmee bedoelen we dat ze betekenis krijgen binnen de beroepsprestaties en de context waarin die uitgevoerd worden. Vragen als: "tot in welk detail moeten studenten hiervan weten?", "Op welk niveau moet dit beheerst worden?", "In welke situaties dient een student deze kennis en vaardigheden toe te passen?", worden hierin beantwoord.

 

c. Opstellen van persona's en/of kritische beroepssituaties

Door het opstellen van persona's of kritische beroepssituaties krijgen het opleidingsprofiel en de BoKS betekenis in de concrete beroepscontext. Het opstellen van deze persona's en/of kritische beroepssituaties is een proces dat gezamenlijk wordt uitgevoerd, waarbij ideeën en beelden over de beroepsbekwaamheid worden uitgewisseld en aangescherpt.

Persona's helpen om de beroepsbekaamheid/ beroepsprestaties te formuleren. Persona's kunnen voor meerdere doeleinden worden ingezet. Bij het formuleren van de beroepsbekwaamheid is de persona een gedetailleerde beschrijving van een beroepsbekwame professional. Hierin wordt beschreven wat deze professional zoal doet, op basis van welke principes (bijvoorbeeld standaarden) en wat het resultaat van zijn handelen is. Hoe je te werk gaat bij het beschrijven van persona's is te lezen onder het kopje 'werkvormen'.

"Kritische beroepssituaties zijn situaties waarin de beroepsbeoefenaar zich gesteld ziet voor een professioneel probleem of dilemma" (Grotendorst, Rondeel, & Van Wijngaarden, 2006, p170). Het zijn situaties waarin de kenmerkende kennis en vaardigheden van het beroep naar voren komen. In zo'n situatie handelt de bekwame beroepsbeoefenaar niet op basis van protocollen of routine maar doet hij een beroep op een combinatie van specifieke kennis, vaardigheden en houdingsaspecten die uniek zijn voor dat beroep en waarin de voor dat beroep geldende algemene (hbo) vaardigheden weerspiegeld worden. Denk daarbij aan het in het NLQF beschreven niveau. Hoe je te werk gaat bij het beschrijven van kritische beroepssituaties is te lezen onder het kopje 'werkvormen'.

Je stelt meerdere persona's en/of kritische beroepssituaties op zodat deze tesamen de volledige beroepsbekwaamheid beschrijven. Zie ook onder het kopje werkvormen.

 

d. Toetsen van de beschreven beroepsbekwaamheid bij het werkveld

Op het moment dat je een conceptbeschrijving van de beroepsbekwaamheid hebt opgesteld, toets je deze bij het werkveld. Wordt de beschrijving herkend door de werkveldpartners? Is deze compleet, voldoende toekomstgericht en op het te verwachte niveau? De werkveldadviesraad is een passend orgaan hiervoor. Naar aanleiding van de gegeven feedback door de werkveldpartners kunnen bijstellingen worden gedaan.