Paragraaf 1: Leven in de grote stad

Bijna 60 procent van de wereldbevolking woont in de stad. Al deze mensen wonen op maar 3 procent van het landoppervlak. Als je weet dat in Dhaka in Bangladesh 48.000 mensen per vierkante kilometer wonen, begrijp je hoe dat komt. In deze paragraaf leer je dat de ene stad de andere niet is.

Wat is een stad?
In de Middeleeuwen was het duidelijk: een stad was een plaats met stadsmuren. Nu is het geven van een definitie voor een stad lastiger. Op IJsland noemen ze een plaatsje van 500 inwoners al een stad. In Japan is dat pas bij 50.000 inwoners het geval. Een stad heeft vier kenmerken:

In 2017 zijn er 513 steden met meer dan 1 miljoen inwoners. Naar verwachting zijn dat er in 2030 liefst 662 (bron 5). Je kunt ze indelen in megasteden, wereldsteden en hoofdsteden. Een megastad telt meer dan tien miljoen inwoners. Een wereldstad of global city heeft veel inwoners én is voor een groot deel van de wereld een belangrijk centrum, op het gebied van economie, cultuur en politiek. Hier worden belangrijke politieke besluiten genomen, hier komen de nieuwste snufjes op het gebied van mode, muziek en film vandaan. Ook vind je hier de aandelenbeurzen die de mondiale financiële markten beheersen en tref je de hoofdkantoren van de multinationals aan. Bovendien zijn wereldsteden als een spin in het web verbonden met andere wereldsteden. Londen behoort in de wereld en in Europa tot de top (bron 6). De vraag is of deze stad die positie na de Brexit kan vasthouden.
Tot slot zijn er hoofdsteden. De hoofdstad is in een land meestal de belangrijkste stad. Soms valt één stad onder alle drie de typen, zoals Tokyo.

Bron 5: De verdeling van de wereldbevolking over stad en platteland (1990-2030)

Bron 6: Europese steden geordend naar belang als wereldstad

Leven in een megastad
Je kansen in een arm land hangen sterk af van waar je wieg staat. Het is een wereld van verschil of je geboren wordt in een van de krotten langs de rivier in bron 8 of verderop in de villawijk. Als kind van arme ouders is de kans op goed onderwijs klein. Vaak word je al jong van school gehaald om mee te helpen in het huishouden of om geld te verdienen; op straat als parkeerwachter of schoenpoetser. Kinderen van rijke ouders gaan naar een goede school, bezoeken de universiteit en krijgen een goede baan, bijvoorbeeld in het zakencentrum van de stad. Natuurlijk zijn voor de miljoenen bewoners van de krottenwijken de omstandigheden in de stad slecht, maar toch zijn ook hier de kansen op een beter leven groter dan op het platteland. Dát is de reden waarom veel ouders besluiten naar de stad te trekken. Niet voor henzelf, maar voor hun kinderen. Die verdienen een betere toekomst.

Bron 8: Leven in een Afrikaanse stad

 

De invloed van de global city groeit
New York, Tokyo en Londen zijn echte wereldsteden. Zij vormen de belangrijkste knooppunten in het wereldwijde stedelijk netwerk. Het bbp van New York City is groter dan dat van Rusland of India, in Tokyo wonen net zoveel mensen als in heel Peru en Londen telt meer internationale kantoren en banken dan Canada. De invloed van wereldsteden is vaak groter dan die van veel staten. De burgemeesters van de global cities komen regelmatig bij elkaar om de problemen van hun stad te bespreken. Niet zo gek, want problemen als verkeer, luchtvervuiling, migranten, klimaatverandering en armoede kent elke grote stad. Neem New York, een stad die kansen biedt aan iedereen. Maar er leven wel 1,7 miljoen mensen onder de armoedegrens waarvan een deel dakloos is. Dat probleem kent elke wereldstad. Wat kunnen de steden van elkaar leren om dit soort problemen op te lossen?