Handelskapitalisme en vluchtelingen

De grootste rivaal van Amsterdam in de handel was de stad Antwerpen. Antwerpen was net zoals Amsterdam een grote handelsstad met een haven waar veel producten werden verhandeld. In Antwerpen werd er veel handel gedreven met het oog op handelskapitalisme. De mensen in Antwerpen haalden hun grondstoffen ergens anders, maakten er in Antwerpen hun producten van en verkochten deze met grote winst weer door.

De situatie voor zowel Amstedam als Antwerpen veranderde doordat de Spaanse troepen in 1585 de stad Antwerpen innamen en bezette. De Republiek sloot alle toegangswegen vanuit zee naar Antwerpen af. Hierdoor konden er geen schepen meer naar Antwerpen toe varen. De handelaren besloten om een stukje verder te varen en hun producten in Amsterdam te verhandelen. Hierdoor groeide de handel van Amsterdam en de Republiek. Antwerpen had het nakijken.

Ondertussen kwamen er steeds meer godsdienstige vluchtelingen naar de Republiek zoals Protestanten en Joden. De mensen waren bang werkloos te worden in het zuiden en hadden een grote kans om vervolgd te worden door de Spanjaarden voor hun geloof. In de Republiek waren ze veilig want daar was namelijk geloofsvrijheid. Deze mensen waren meestal handelaren met veel geld. Deze handelaren namen hun geld en handelspartners mee naar de Republiek. Hierdoor groeide de economie van de Republiek nog harder.

Doordat er veel extra landbouwgrond nodig was om alle producten te kunnen maken werden er grote meren en rivieren drooggelegd. Door deze drooglegging was er veel mee ruimte voor de commerciele landbouw. Deze landbouw werd gebruikt om de procucten door te verkopen op de markt.