Momenten en hefbomen

Een hefboom is een voorwerp dat kan draaien, waarvan één punt altijd op dezelfde plek blijft. Het meest simpele voorbeeld is een wipwap, allebei de uiteinden kunnen bewegen maar het scharnier in het midden bliijft op dezelfde plek. Als op een wipwap zitje een lichter persoon gaat zitten dan op het zitje aan de andere kant, zal de kant met de lichtere persoon omhoog gaan.

 

Dit klinkt nog heel erg logisch toch? Maar wat gebeurt er als twee mensen even zwaar zijn en een van hen dichter bij het midden gaat zitten? Om te begrijpen wat er gebeurt wordt de term moment gebruikt. Het moment geeft aan met hoeveel kracht een bepaalde kant omhoog of omlaag wilt gaan. De formule ziet er zo uit:

 

F = kracht in newton
r = afstand vanaf het draaipunt in meter
M = moment in Nm (newtonmeter)

Als een hefboom in balans is, is het moment aan allebei de kanten hetzelfde. De formule ziet er zo uit:

 

De kant waar het moment groter is gaat omlaag.

In het filmpje hierboven zie je twee mannen die ongeveer even zwaar zijn, ze moeten dus ook even ver van het draaipunt af gaan zitten. Als je naar de formule kijkt kun je zien dat als de kracht (F) groter wordt, het moment (M) ook groter wordt. De kant waar meer gewicht zit gaat omlaag. 

 

Als je de afstand tot het draaipunt (r) kleiner maakt, wordt het moment (M) ook kleiner. Wanneer een van de mannen dichter bij het midden gaat zitten gaat zijn kant omhoog. 

Deze twee uitspraken houden samen in dat wanneer een zwaarder persoon dichter bij het midden gaat zitten, de hefboom nog steeds in balans kan komen.