1.7 Alvleesklier (Pancreas)

De alvleesklier (pancreas) ligt boven in de buik tegen de wervelkolom. Hij wordt aan de voorkant beschermd door de darmen en de lever. Het dunne uiteinde aan de linkerkant van de alvleesklier (afb.1.7.) noem je de staart. Het dikste deel aan de rechterkant noem je de kop. Van de kop naar de staart loopt de alvleesklierbuis. Dit is een afvoergang die de pancreassappen, die de alvleesklier maakt, naar de twaalfvingerige darm afvoert. De meeste cellen uit je alvleesklier produceren pancreassap. Andere cellen uit de alvleesklier produceren hormonen. Deze cellen liggen in groepjes en worden de eilandjes van Langerhans genoemd. De hormoonproductie vindt plaats in de eilandjes van Langerhans. Zij vormen dus het endocriene deel van de alvleesklier.

De alvleesklier (afb. 1.7.) produceert twee hormonen die belangrijk zijn voor de stofwisseling van suikers en koolhydraten, namelijk glucagon en insuline. Deze hormonen regelen je glucosespiegel (bloedsuikerspiegel). Glucagon en insuline worden geproduceerd in de eilandjes van Langerhans die uit twee soorten cellen bestaan, twee verschillende hormonen:

Deze twee hormonen spelen beide een rol bij de suikerstofwisseling. Hun rol is echter tegengesteld aan elkaar. Insuline en glucagon zorgen door een feedbackmechanisme voor handhaving van de bloedsuikerwaarden binnen bepaalde grenzen.

Insuline zorgt voor de omzetting van glucose in glycogeen. Het heeft een bloedglucoseverlagende werking. De belangrijkste reden waardoor insuline het glucosegehalte in het bloed verlaagt, komt doordat insuline ervoor zorgt dat glucose gemakkelijk vanuit het bloed in de lever- en spiercellen kan komen. In de cellen zelf zorgt insuline dan voor de omzetting van glucose tot glycogeen (de opslagvorm).

Het hormoon glucagon doet het omgekeerde en werkt dus bloedglucoseverhogend. Glucagon heeft daarom dezelfde functie als het hormoon adrenaline dat afkomstig is uit de bijnieren. Door een goede samenwerking van voornoemde hormonen zal het glucosegehalte in het bloed vrijwel constant zijn. Wanneer in de eilandjes van Langerhans de cellen die zorgen voor de productie van het hormoon insuline niet voldoende of zelfs helemaal niet werken, wordt er te weinig of zelfs geen insuline geproduceerd (zie ook hfst 2.1, Diabetes type 1).

Afb.1.7. Ligging alvleesklier en omliggende organen

Bron:https://www.gezondheidsplein.nl/menselijk-lichaam/alvleesklier/item45057