Stap 1

Van Ambon naar Amsterdam of Rotterdam
Bij de opheffing van het Koninklijk Nederlands-Indisch Leger (KNIL) in juli 1950 waren er nog 62.000 KNIL'ers in Indonesië, onder wie 4.000 KNIL'ers van Ambonese en Keiese afkomst. Ze werden tijdelijk opgenomen in de Koninklijke Landmacht (KL in Nederland).
De Nederlandse KNIL'ers konden moeiteloos overstappen van het KNIL naar de KL. De Indische KNIL'ers konden, als ze wilden, toetreden tot het Indonesische leger.

De Ambonese en Keiese KNIL'ers wilden dat niet. Ze zaten nog in kazernes op Java en ze wilden graag terug naar Ambon en Kei, maar Indonesië liet dat niet toe. Ze waren bang dat de Ambonese en Keiese KNIL'lers zich zouden aansluiten bij de vrijheidsstrijders op Ambon en Kei die streefden naar een eigen zelfstandige staat (zie ook de les ‘Koninklijk Indisch-Nederlands Leger’, stap 5).

Begin 1951 waren de meeste KNIL'ers al vertrokken, met pensioen of naar het Indonesische leger overgestapt. Van de 62.000 KNIL'ers in juli 1950 waren er begin 1951 nog 9.000 over. Onder hen waren 4.000 Ambonezen en Keiezen van het KNIL. Wat moest er met hen gebeuren? De tijd begon te dringen…

Nederland koos ervoor om de Ambonese en Keiese militairen met hun gezinnen tijdelijk over te brengen naar Nederland. Zowel de Nederlanders als de Ambonezen en Keiezen dachten dat het verblijf in Nederland maar kort zou duren.

Tussen maart en juli 1951 kwamen de Ambonezen en Keiezen, of Molukkers, zoals ze later werden genoemd, naar Nederland.

Op het schip of vlak na hun aankomst in Nederland kregen de KNIL'ers een ontslagbrief, waardoor hen in één klap hun status, beroep, levensvervulling, inkomen en uniform werd ontnomen. Dat sloeg bij hen in als een bom…

Kijk naar het filmpje: ‘Aankomst van Ambonezen in Nederland’

Opdracht:
In het filmpje ‘verwijt’ de commentator de vrouwen, gekleed in hun sarongs, dat ze ijdel waren.
De werkelijke reden was heel anders.

Wat is volgens jou de reden dat de vrouwen sarongs droegen?