De film vertelt het verhaal van Jean-Dominique Bauby, hoofdredacteur van het Franse modeblad Elle die, nadat hij eind 1995 werd getroffen door een beroerte, alleen nog zijn linkerooglid kan bewegen.
Een fysiotherapeute met engelengeduld ontwikkelt een methode die het hem mogelijk maakt te communiceren. Ze ontwikkelt een speciaal alfabet dat begint met de letters die het meest voorkomen in de Franse taal; als zij de letter opleest die Bauby bedoelt, knippert hij met zijn oog.
Zo lukt het Bauby, letter voor letter, het boek Le Scaphandre et le Papillon ('het duikpak en de vlinder') te schrijven en te publiceren.
The Diving Bell and the Butterfly is een aangrijpend verhaal over isolatie. Het is ontroerend maar niet sentimenteel, wrang maar niet wreed.
My Left Foot is gebaseerd op een autobiografisch verslag van de Ierse schilder en schrijver Christy Brown (1932-1981) die, getroffen door hersenverlamming (cerebrale parese), er toch in slaagde alle barrières te doorbreken en te integreren in de maatschappij dankzij zijn doorzettingsvermogen.
De acteur Daniel Day-Lewis won een Oscar voor deze rol die de handicap laat zien zonder de tegenslagen te verbloemen. In de film wordt ook de hoop getoond die ervoor zorgt dat de personage doorzet en ondanks zijn beperking als 'normaal' word gezien.
In de levens van schrijver Lineke van den Boezem en neurowetenschapper Jeroen Geurts neemt multiple sclerose (MS) een centrale plek in. Van den Boezem werd er recent mee gediagnosticeerd en Geurts doet er al vijftien jaar onderzoek naar. Terwijl Geurts conferenties bezoekt, met zijn team overlegt en onderzoek doet, leert Van den Boezem met haar beperkingen om te gaan, schrijft ze erover en zoekt ze naar middelen om de progressie van de ziekte te vertragen.