17.5 Gezondheid van adolescenten

Van alle adolescenten woont 85% in een ontwikkelingsland. Veel typerende gezondheidsproblematiek in de adolescentie komt in alle delen van de wereld voor: gezondheidsverlies door het gebruik van alcohol, tabak of andere schadelijke of verslavende stoffen, psychische problematiek, verkeersongelukken en slechte voeding. Ook geweld, al dan niet seksueel, hangt samen met deze levensfase, al verschilt dit meer per cultuur.

Een grote oorzaak van sterfte tijdens de adolescentie wereldwijd zijn verkeersongelukken. In de puberteit ontstaat vaak een sterke neiging tot risicogedrag, zoals verder besproken in hoofdstuk 15. Onoplettendheid en risicogedrag in het verkeer leiden tot ongelukken, vooral in drukbevolkte steden met chaotisch verkeer. Dit type steden is vaak te vinden in ontwikkelingslanden. Met name Aziƫ staat bekend om haar drukke stadsverkeer.

In de adolescentie speelt het begin van de seksualiteit een belangrijke rol, ook in de gezondheid. Hoe seks wordt beleefd verschilt sterk per cultuur. Het is heel moeilijk te bepalen hoe veel jongeren op welke leeftijd voor de eerste keer seks hebben, omdat het bekend is dat er veel onder en overrapportage plaatsvindt. In situaties van armoede wordt seks soms als ruilmiddel ingezet. De voornaamste gezondheidsproblemen rondom seks zijn infectieziekten en tienerzwangerschappen. In 2020 leefden wereldwijd ongeveer 1,8 miljoen adolescenten tussen de 10 en 19 jaar met HIV. Van alle mensen met hiv is 5% adolescent en van de nieuwe HIV-infecties vindt 11% plaats tussen de leeftijd van 10 en 19 jaar. Progressie van HIV naar AIDS gebeurt over het algemeen later in het leven. Wereldwijd zijn zwangerschap en baring de grootste doodsoorzaak onder meisjes tussen de 15 en 19 jaar. Zwangerschap, en met name de baring, zijn op zich al gevaarlijk wanneer goede zorg niet voorhanden is. Daarbij zijn meisjes van zo jonge leeftijd vaak fysiek nog niet volgroeid en in staat de baring te doorstaan. Tienerzwangerschappen komen veel voor in Afrika en Latijns- en Zuid-Amerika. Van 11% van de geboortes wereldwijd is de moeder jonger dan 20 jaar, 95% van deze gevallen vindt plaats in ontwikkelingslanden.