Preconcepten

Preconcepten wegnemen rondom Chlorofyl

Preconcepten zijn een groot probleem in het onderwijs. Leerlingen komen een les in met verkeerde vooronderstellingen. In de praktijk blijkt het zeer lastig om dit als docent weg te nemen. Vooral biologieonderwijs lijkt een prima vak te zijn voor veel pre-concepten. Er zijn er zoveel dat er zelfs een kennisbank voor bestaat van het Ruud de Moor Centrum.

Wij hebben gekozen voor het preconcept: "Leerlingen denken dat Chlorofyl bladgroen bevat“. Maar waar komt dit preconcept nu precies vandaan? In veel populaire literatuur worden de woorden chloroplast, chlorofyl, bladgroen en bladgroenkorrel als synoniemen gebruikt. Leerlingen nemen dit gebruik over. ‘Bladgroen’ als woord wijst naar een kleur (groen). Leerlingen weten dat chlorofyl groen is dus is het voor hen een logische redenering dat chlorofyl bladgroen moet bevatten.

Preconcepten zelf worden vaak gekarakteriseerd door een ‘methodologie van zekerheid’, dus dat je al iets zeker weet en daarom hoef je niet meer te gaan twijfelen aan je kennis. Je hoeft niet meer te kijken naar alternatieven en je kiest voor snelle antwoorden op moeilijke vragen (Kamp, 2000). Een advies vanuit de literatuur is om de gemaakte hypothesen te controleren/weerleggen door middel van experimenten. Leerlingen zien het een en ander voor zich gebeuren. Dit proces neemt preconceptie weg voor de lange termijn (Gil-Pérez, 1990).

Daarom hebben wij gekozen voor een microscooppracticum. De leerlingen gaan groene en rode paprika bekijken onder de microscoop. Ze zien dan dat de bladgroenkorrels in beide paprika’s hetzelfde zijn, met enkel de kleur als afwijking. Kortom, dat er dus ook rode bladgroenkorrels bestaan.

Hiermee komen we tot ons advies voor biologiedocenten: Dus praat in de onderbouw les niet over bladgroen maar over bladkleur! Alleen door zelf als docent voortdurend de vaktaal correct te gebruiken is het mogelijk het gebruik van verkeerde synoniemen bij leerlingen te voorkomen: Chloroplast, Chlorofyl, Chromoplasten, Leukoplasten, Fotosynthetische pigmenten en Bladgroen en Bladgroenkorrel.

 

Kamp, M. J. A. (2000). Centrale concepten in het curriculum: Het voorbeeld homeostase in het curriculum biologie van de bovenbouw vwo. Nijmegen: Katholieke universiteit.

Gil-Pérez, D & Carrascosa, J (1990) What to do about science "misconceptions Science Education, 74(5), 531-540

 

Presentatie Pre-concepten Chlorfyl (pdf)

Lesplan DA Model en didactische verantwoording

Beoordeling studiegenoten Presentatie