5.2.B. CELMEMBRAAN - BOUW

Het cytoplasma van alle cellen is omsloten door het celmembraan, ook wel plasmamembraan of plasmalemma genoemd. Het bestaat uit 2 lagen die samen een dunne film van ongeveer 10 nm dik vormen. Elektronenmicroscopisch kan je dit celmembraan waarnemen als een witte band die door 2 donkere lijnen wordt begrensd.

Het celmembraan is opgebouwd uit een dubbele fosfolipidenlaag en cholesterol. Tussen die lipiden bevinden zich eiwitten. Aan de buitenkant van het celmembraan (= de extracellulaire kant) kunnen op de lipiden en de proteïnen nog sacharidenketens voorkomen, die dan uit het membraanoppervlak steken.

De fosfolipidenmoleculen hebben een gevorkte staart die waterafstotend (= hydrofoob) is en een kop die waterminnend (= hydrofiel) is.

Omdat het cytoplasma veel water bevat en omdat cellen in organismen zich in een waterig milieu bevinden, gaan de fosfolipiden dubbellagen vormen, waarbij de hydrofobe staarten naar elkaar gekeerd liggen.