2b. Microscopie

Stap 3 Microscoop theorie


Bouw & werking microscoop

Bekijk het filmpje op: https://schooltv.nl/video/hoe-ziet-een-sneeuwvlok-eruit-onder-de-microscoop-kristallen-van-ijs/#q=microscoop.

 

Een microscoop zorgt er dus voor dat we kleine dingen groter kunnen zien dan ze daadwerkelijk zijn, zoals sneeuwkristallen. Zo kun je bijvoorbeeld details beter bekijken of zelfs dingen/organismen zien die je niet met het blote oog kunt bekijken. Erg versimpeld gebeurt dit, omdat 2 verschillende lenzen het beeld, een dun voorwerp waar je licht door laat schijnen, een beetje vergroten (het zijn dus 2 vergrootglazen).

 

Bekijk de filmpjes hieronder en maak dan de bijbehorende opdrachten.

Filmpje 1: Organen en cellen - De microscoop (onderdelen)

Filmpje 2: https://www.youtube.com/watch?v=bhQVAaxgbzU&ab_channel=HRSBiology .

 

1. Zou je een lichtmicroscoop gebruiken om een splinter in je grote teen beter te bekijken? Leg uit waarom wel/niet.

2. Wat is de weg die het licht aflegt vanaf de lamp tot en met je oog?

3. Zijn er nog onderdelen waar helemaal geen licht doorheen komt als je een preparaat bekijkt?

4. Als je oculair 10X vergroot en je objectief 50X, wat is dan de totale vergroting? Schrijf ook je berekening op.

5. Waarom is het makkelijker om scherp te stellen met de kleine schroef dan met de grote?

6. Bedenk en leg in je eigen woorden uit waarom je nooit aan de grote schroef mag zitten om je tafel omhoog te draaien als je het grootste objectief gebruikt.

7. Hoe houd je je microscoop vast als je hem tilt?

8. Beschrijf wat je moet doen met de lamp, de tafel en de revolver als je klaar bent met de microscoop.

 

Soorten tekeningen en tekenregels

Nu we weten hoe een microscoop eruitziet en waarvoor de verschillende onderdelen dienen, is het tijd om te leren hoe we onze waarnemingen noteren. We kunnen dit doen door een tekening te maken.

 

Er zijn 2 soorten tekeningen:

Ten eerste kunnen we een natuurgetrouwe tekening maken. Dan teken je alles wat je ziet heel precies en in kleur na. Je laat dan zien hoe bijvoorbeeld die specifieke bloem die jij aan het bekijken bent eruitziet. Bij een tekening van een hand teken je dus ook die papiersnee die je ziet en hoe iedere aparte nagel er exact uitziet.

Je kunt ook een schematische tekening maken. Bij een schematische tekening teken je alleen de belangrijkste onderdelen, zonder kleuren of details (bv niet dat papiersneetje van daarnet). Bij een hand teken je dus een algemene hand in plaats van die ene specifieke hand.

Dat is ook goed te zien in het hieronderstaande plaatje. De natuurgetrouwe vlinder is een getekende kopie van die ene gefotografeerde vlinder, terwijl de schematische vlinder iedere vlinder van die soort kan voorstellen. Alleen de belangrijkste onderdelen zijn dan getekend, zoals de vleugels, voelsprieten, etc.

 

Bron afbeelding: https://biologielessen.nl/index.php/tekenen/428-tekenen-in-de-biologie.

 

In dit plaatje zijn ook verschillende aanzichten te zien waarin je een potlood kunt tekenen. Je kan een potlood van de buitenkant tekenen, dan noem je het een buitenaanzicht. Als je de binnenkant van een potlood wilt tekenen, zul je hem moeten doorsnijden. Je kunt dan een lengtedoorsnede maken door hem van de top naar de bodem door te snijden, of een dwarsdoorsnede door hem in de breedte door te snijden.

 

Als je straks je eigen waarnemingen moet vastleggen, ga je dat doen met een schematische tekening. Echter, er zijn meer tekenregels waar je je dan aan moet gaan houden, zoals de indeling van je papier. Deze ziet er als volgt uit:


 

Bij het maken van een dergelijke tekening is het belangrijk dat je (voorbeelden zijn te zien op: https://biologiepagina.nl/tekenregels.htm):

 

Maak nu de volgende opdracht:

9. Zoek een plaatje van een organisme op op internet. Teken deze natuurgetrouw en schematisch na, elk op een apart blaadje. Let op de tekenregels en indeling van je papier. Tip: het gaat er niet om of je goed kan tekenen of niet, het gaat erom dat je probeert om vast te leggen wat je ziet.

 

Leerdoelencheck:

 

Stap 4 Eindproduct 2: Microscoop praktijk

Nu is het tijd om met een echte microscoop te gaan werken. Bekijk je rooster en plan jezelf in op een BloX waarin microscopie wordt gegeven. Daar ga je een preparaat bekijken en je eindproduct in de BloX zelf maken.

 

Het eindproduct bestaat uit 2 delen:

-Als je denkt een scherp beeld te hebben, steek je je vinger op om het te laten controleren. Als je beeld klopt, wordt je afgetekend op de lijst van de docent.

-Een schematische tekening van je preparaat volgens de tekenregels met de onderdelen benoemd. Hulp bij benoemen vind je hieronder.

Voor degene met enkele cellen wil ik het volgende benoemd zien:

-Celwand (buitenste van de plantencel)
-Intercellulaire ruimte (celwanden sluiten soms niet helemaal op elkaar aan en dan zit er een kleine ruimte tussen)
-Cytoplasma (binnenste van de cel)

Voor degene met een hele wortel kan dit plaatje wellicht helpen bij benoemen.
Plantenanatomie - Wikipedia

 

Leerdoelencheck: