2a. Stap 1 Organisatieniveas

Voorkennisvragen (probeer dit eerst zelf te bedenken; als je het even niet weet, vraag het aan een medeleerling of probeer het op te zoeken op internet; kom je er dan nog steeds echt niet uit, zoek mij dan op of stuur een berichtje via Teams):

5) Wanneer noem je iets nu eigenlijk levend?

6) Wat is het verschil tussen dood en levenloos?

7) Hoe zouden we relaties en structuren tussen organismen kunnen onderzoeken?

 

Stap 1 Biologische organisatieniveaus

Voordat we echt beginnen met de quest: omdat deze quest voor de hele onderbouw is, kan het zijn dat je straks een woord tegenkom, die je nog niet kent (bijvoorbeeld ecologie). Schrijf deze dan op en wat het betekent. Als je het woord intypt op Google, krijg je meestal al een korte definitie. Door een lijstje te maken met deze nieuwe woorden en wat ze betekenen, leer je ze snel en heb je een mooi overzichtje van de moeilijke begrippen.

Echter, soms is de definitie niet genoeg, probeer dan de Wikipedia-pagina te vinden of een YouTube filmpje. Kom je er echt niet uit, kun je mij natuurlijk ook een berichtje sturen.

 

In de biologie brengen we graag structuur aan. Een van de manieren waarop biologen dat doen is door middel van organisatieniveaus (zie plaatje hieronder).

Figuur 1  Organisatieniveaus.

 

Maak nu de volgende opdrachten:

8) Wat is een organisatieniveau? Noteer zowel de definitie als een korte beschrijving in je eigen woorden.

9) In het plaatje zien jullie de term ‘emergente eigenschappen’ in het groen dikgedrukt staan. Leg in je eigen woorden uit wat deze term betekent is en hoe je daarmee opeenvolgende organisatieniveaus (zoals orgaanstelsel en organisme) uit elkaar kunt houden. Gebruik hierbij ook 2 voorbeelden van een emergente eigenschap (niet overgenomen uit het plaatje hierboven).

Bekijk nu de volgende filmpjes:

Filmpje 1: https://schooltv.nl/video/van-cel-tot-stelsel-een-kijkje-diep-onder-onze-huid-naar-cellen-en-organen/

Filmpje 2: https://youtu.be/pZfDEDqJHQY

 

Maak nu de volgende opdrachten:

10) Koppel de juiste letter aan het juiste Romeinse cijfer (voor als je nog nooit met Romeinse cijfers hebt gewerkt: link uitleg Romeinse cijfers):

A) Ecosysteem         I) Verschillende weefsels die samenwerken aan 1 taak

B) Weefsel                II) Een deel van de aarde dat bewoond wordt door organismen

C) Biosfeer                III) Een afgegrensd gebied met eigen abiotische en biotische factoren

D) Orgaan                 IV) Een groep cellen met ongeveer dezelfde bouw en functie

E) Populatie              V) Groep organismen van dezelfde soort die samen een                                                                              voortplantingsgemeenschap vormen (= samen baby's maken)

11) Noteer de nummers 1 t/m 11 en zet achter ieder nummer de naam van het organisatieniveau (zoals in het plaatje aan het begin van deze quest). Zet nu achter ieder nummer een voorbeeld. Je mag alleen de voorbeelden van 1, 2 en 11 overnemen uit het plaatje (dus 1) Molecuul: DNA, 2) Organel: Celkern en 11) Systeem Aarde), bedenk voor de overige nummers een eigen voorbeeld.

12) Blackberry

Hierboven zie je een foto van Blackberry. Zij woont in een klein dorpje in het zuiden van Griekenland bij een klein boerengezin. Drie keer per week helpt zij haar baasjes om de zware spullen te brengen van en naar de markt in de stad aan de andere kant van de berg. Zij is een harde werker en haar baasjes zijn erg blij met haar.

Echter Blackberry is niet zomaar een lastdier (=dier dat voor vervoer van last wordt gebruikt). Kijk maar eens goed. Is ze nu een ezel of een paard?

Het goede antwoord is: een beetje van beide! Haar vader was namelijk een ezel, maar haar moeder een paard. Deze twee dieren konden dus samen nakomelingen (=kinderen/jongen) krijgen. Zijn paarden en ezels dan toch 1 soort in plaats van 2? Gebruik in je antwoord de definitie van een 'soort' en deze website: https://nl.wikipedia.org/wiki/Muildier/muilezel.

Leerdoelencheck. Hieronder staan de bijbehorende leerdoelen nog eens herhaald. Als er nog begrippen tussen staan die je nog niet helemaal snapt of lastig vindt, bekijk dan nog eens het filmpje, vraag het aan een medeleerling of probeer het antwoord op te zoeken op internet. Als je er niet uit komt, kom mij dan vooral even opzoeken of stuur een berichtje.