Leven en dood horen bij elkaar. Hoe graag we ook lang en gezond willen leven, er komt een dag dat je zult sterven. Het is goed om daar eens bij stil te zijn. Om om te leren gaan met je eigen sterfelijkheid. Maar hoe doe je dat? Hoe kun je leren leven met de dood?
Niemand weet hoe laat het is - Youp van 't Hek
Deze dag is de eerste
van de rest van mijn leven.
Dat denken er velen
bij hun ontbijt.
Terwijl ik altijd denk:
ik heb nog maar even.
Dit wordt de laatste
van een prachtige tijd.
Dus moeten we dansen,
en moeten we vrijen
moeten we lachen
en drinken vol vuur.
Lief houd me vast
want nu ben ik nog bij je.
Tijd is toch geld
dus het leven is duur.
En ik merk elke dag dat ik me vergis
En dat er dan nog een uur over is.
Ik weet als ik later groot ben
en ook bijna dood ben
dan is al die angst
niet nodig geweest.
Maar altijd de bangste,
altijd die angsten
maakten mijn leven
tot een schitterend feest!
Over mijn lijk
Over mijn lijk is een tv-programma, waarin jonge mensen worden gevolgd die niet lang meer te leven hebben. Een van de deelnemers was Jip. Hij had uitgezaaide botkanker en is inmiddels overleden. Op de site van het programma staat de mail die Jip rondstuurde aan mensen om te vertellen dat hij niet lang meer zou leven:
'Dus ik ga dood. Gek genoeg voelt het als een opluchting. Wij allemaal hebben de afgelopen jaren vastgehouden aan een stukje hoop. Ik en mijn ouders zijn steeds op zoek geweest naar alle mogelijke manieren om mijn lijf zo gezond en sterk mogelijk te houden. Een zoektocht die energie kost en maakt dat het leven om genezing draait. Dus dat ik nu te horen heb gekregen dat ik doodga, lucht ontzettend op en creëert ineens de ruimte om me samen met jullie bezig te houden met het hoofdstuk van de dood. Ik begrijp dat deze mail van alles in je kan losmaken en allerlei vragen oproept. Nu kan ik proberen om op zo veel mogelijk vragen een antwoord te geven, maar in plaats daarvan schrijf ik dit: Alles komt zoals het gaat. Nergens hoeft of moet druk achter zitten, want mooie herinneringen hebben we al. Dus laten we de tijd die we samen hebben of hebben gehad, koesteren met een glimlach. Zo wil ik namelijk het liefst blijven voortbestaan in jullie herinnering.'
Misschien dat de bovenstaande opdrachten jou wel hebben geraakt. De dood is nu eenmaal een heftig onderwerp. En hier over nadenken, roept misschien wel allerlei herinneringen op aan geliefden die jij bent verloren.
➜ Voel jij je verdrietig? Het kan helpen om daar met iemand over te praten. Met je ouders, een lieve vriend of vriendin of iemand anders die je vertrouwt. Je kunt ook altijd op school terecht met jouw verhaal. Dat mag bij elke coach.
Rituelen kunnen mensen helpen om om te gaan met hun verdriet. Door samen te komen, verhalen over iemands leven te delen, met elkaar te huilen: dat zijn dingen die mensen doen om hun verdriet te delen. En het zo ook een beetje meer dragelijk te maken.