Onder welbevinden verstaan we met een positief gevoel en positief in het leven (kunnen) staan; zelfvertrouwen; geluk; doorzettingsvermogen en energie; een gevoel dat je ertoe doet; eigenwaarde; het ervaren van steun uit de omgeving; het goed weten omgaan met je eigen emoties. Wanneer we spreken over ‘welbevinden’ dan spreken we niet alleen over het emotionele aspect van ‘je gelukkig en tevreden voelen’ maar ook over de factoren die eraan bijdragen dat mensen zich goed voelen. Deze factoren zijn onder te brengen in meerdere gebieden: mentaal, emotioneel, gedragsmatig, lichamelijk en sociaal.
In een optimale blend gaat het om een leeromgeving die in brede zin bijdraagt aan de positieve ontwikkeling tot een gezond, sociaal en zelfstandig mens.
Welbevinden en leerresultaten kunnen niet los van elkaar gezien worden. In algemene zin kunnen we zeggen dat sociaal-emotionele ontwikkeling en cognitieve ontwikkeling elkaar beïnvloeden.
Studenten komen beter tot leren als ze een bepaalde mate van welbevinden ervaren. Aandacht voor welbevinden van studenten op school en thuis draagt ertoe bij dat zij zich sociaal-emotioneel beter kunnen ontwikkelen. Dit komt hun leerresultaten ten goede.
Andersom geldt ook: een optimale blend, goed onderwijs, bevordert het welbevinden van studenten. Bij kwalitatief goed onderwijs is er aandacht voor doelgericht werken, een heldere lesopzet, een positieve relatie tussen docent en student, een positieve relatie tussen studenten onderling, hoge verwachtingen en effectieve feeds. Een groeiend gevoel van competentie, geloof in eigen kunnen of ‘self-efficacy’ en vergroot hun motivatie en welbevinden. Dit sluit aan bij de basisbehoeften relatie, autonomie en competentie.
Wanneer kinderen en jongeren te maken hebben met stressvolle omstandigheden (denk aan het gevlucht zijn uit een ander land, het meemaken van geweld in het gezin of in de buurt, het opgroeien in armoede of met ziekte), kan dit nadelig zijn voor hun ontwikkeling. Aandacht voor welbevinden op school vraagt een aanpak die past bij de specifieke context van de school en kan er dus op verschillende scholen anders uitzien.
De drempel om hulp te zoeken, niet optimale ondersteuning en signalering van problemen in de onderwijsinstelling en prestatiedruk kunnen het welzijn van de student in de weg zitten.