Om vuile was schoon te krijgen wordt ‘wasmiddel’ gebruikt. Bij het wassen van textiel wordt het vuil van het textiel losgemaakt en gemengd met water. Het losgemaakte vuil wordt vervolgens met het water afgevoerd.
Wasmiddel is een mengsel van diverse stoffen, waaronder bijvoorbeeld natriumdodecylsulfaat (C12H25SO4Na). Natriumdodecylsulfaat is oplosbaar in water. Het dodecylsulfaation (C12H25SO4–) heeft een negatief geladen hydrofiel deel dat in water gehydrateerd wordt, en een lange hydrofobe ‘staart’. In figuur 1 is het dodecylsulfaation schematisch weergegeven.
Dodecylsulfaationen vormen in water zogenoemde micellen. Een micel is een samenhangende groep ionen waarin de staarten zo dicht mogelijk bij elkaar geplaatst zijn. Micellen kunnen binden met vuildeeltjes en deze vuildeeltjes insluiten. In figuur 2 is een doorsnede van een micel weergegeven, zonder vuildeeltje (figuur 2a) en met vuildeeltje (figuur 2b).
Hieronder zijn de structuurformules weergegeven van twee verschillende vuildeeltjes die kunnen voorkomen in voedsel. Slechts een van deze vuildeeltjes zal worden gebonden door micellen die zijn opgebouwd zoals weergegeven in figuur 2.
Wasmiddel bevat ook enzymen die vuildeeltjes kunnen afbreken door middel van hydrolyse.
Het enzym lipase hydrolyseert vetten. Lipase moet haar werk kunnen doen onder verschillende omstandigheden (zoals pH en temperatuur) bij het wassen. In figuur 3 is te zien hoe de hydrolyse-activiteit van lipase afhangt van de pH. Lipase heeft een pH-optimum.
Bij het afbreken van vetten door lipase spelen onder andere drie verschillende aminozuureenheden een belangrijke rol. In figuur 4 is een fragment van lipase, met daarin deze aminozuureenheden, in structuurformule weergegeven. Een van deze drie aminozuureenheden is in waswater negatief geladen doordat die een H+-ion heeft afgestaan. De delen van de peptideketen tussen deze drie aminozuureenheden zijn met weergegeven.
In waswater zijn veel meer vetdeeltjes dan lipasedeeltjes aanwezig. Toch kunnen alle vetdeeltjes worden afgebroken.
uitleg 23 t/m 28 https://www.youtube.com/watch?v=b0G_reQwPWk&list=PLNXroaGyK0yJHJHnnJAIiuMv6nWqYyMn2&index=9