Kleurencirkel van Johannes van Itten
Kleurencirkel Johannes van Itten
Dit is de kleurencirkel van Johannes van Itten. Deze gaan we de komende tijd vaker zien. In deze cirkel zien we in het midden drie kleuren in driehoeken. Met deze drie kleuren kun je alle andere kleuren uit de cirkel mengen. Dit noemen we de primaire kleuren
____________________________________________________
Primaire kleuren
De primaire kleuren zijn rood, geel en blauw. Primaire betekend ook wel als eerst, of basis. Het woord zegt het al een beetje. Deze kleuren kun je op zichzelf niet mengen, het zijn zuivere kleuren. Met deze kleuren kun je wel alle andere kleuren mengen. Samen met zwart en wit.
Rood + geel = oranje
Geel + blauw = groen
Blauw + rood = paars
____________________________________________________
Secundaire kleuren
De secundaire kleuren zijn de kleuren die gemengd kunnen worden met de primaire kleuren. Secundaire betekend ook wel tweede. Dus: oranje, groen en paars. Met de secundaire kleuren en de primaire kleuren kun je de kleuren mengen in de buitenste cirkel van de kleurencirkel van Johannes van Itten.
Close up van een zelfportret met secundaire kleuren van Vincent van Gogh
____________________________________________________
Tertiaire kleuren
De kleuren in de buitenste cirkel heten de tertiaire kleuren. Deze krijg je door drie primaire kleuren te mengen, of twee primaire kleuren met wit of zwart te mengen. Tertiaire kleuren worden ook wel onverzadigde kleuren genoemd.
De Aardappeleters met veel tertiaire kleuren, ook van Vincent van Gogh
____________________________________________________
Zuivere/verzadigde kleuren
Dit zijn ongemengde kleuren. De primaire en secundaire kleuren worden zuiver/verzadigd genoemd. Een zuivere kleur weerkaatst meer licht dan een onzuivere kleur en "knalt" daardoor meer.
Onzuivere/onverzadigde kleur
Dit zijn kleuren die gemengd zin met wit, zwart of grijs (niet kleuren). Ook zijn kleuren die uit meer dan 2 kleuren gemengd zijn onzuiver. Deze kleuren weerkaatsen minder licht en zijn daardoor minder fel/knallend.
Er bestaan meer en minder zuivere/verzadigde kleuren van één kleur. Zo is blauw meer zuiver/verzadigd als donkerblauw
____________________________________________________
Kleurcontrasten
Kleuren kunnen elkaar versterken. Door gebruik te maken van kleurcontrasten kun je je beeld versterken of juist verzwakken. Johannes van Itten bedacht 7 kleurcontrasten. We gaan in deze opdracht kennis maken met 2 kleurcontrasten.
____________________________________________________
Warm-koud contrast
In de kleurencirkel zijn warm en koude kleuren. Je kunt je werk versterken door het warm-koud contrast te gebruiken. Je kiest dan een warme kleur en een koude kleur.
Door de kleurencirkel zie je een lijn. Deze lijn geeft een scheiding tussen de warme en de koude kleuren aan. Soms kan de kleur geel ook juist een koude kleur zijn. Of paars een warme kleur. Dat kan per werk verschillen.
Hieronder staan twee voorbeelden. Zoek de warme en koude kleuren er maar uit.
Complementair contrast
Het complementair contrast bestaat uit twee kleuren die tegenover elkaar in de kleurencirkel staat. Bijvoorbeeld groen en rood, paars en geel of blauw en oranje. In de schilderijen hieronder zie je dat de schilders ook gebruik hebben gemaakt van het complementair contrast.
Kijk maar eens naar het schilderij van Vincent van Gogh waar je oranje en blauw ziet. En David Hockney gebruikte rood en groen.