Theorie

Hoofdstuk 11

Aan het einde van de theorie:

De boekingen bij de variabele kostencalculatie (DC)

Variabele kosten worden ook wel direct costing (DC) genoemd. Omdat ondernemingen op korte termijn geen invloed kunnen hebben op de constante kosten, kan je deze kosten als gegeven aannemen. Daarom worden constante kosten rechtstreeks in de winst-en-verliesrekening opgenomen. Het gaat dus niet om de directe kosten, maar om de variabele kosten. Bij de variabele kostencalculatie noem je het verschil tussen de verkoopprijs van het product en de variabele kosten van het product de dekkingsbijdrage. Deze dekkingsbijdrage wordt voornamelijk gebruikt om de constante kosten ​​te betalen. Als de dekkingsbijdragen hoger zijn dan de constante kosten, wordt er winst gegenereerd.

De kosten vanuit rubriek 4 worden rechtstreeks ten laste van rekening 9 contante kosten gebracht. In rubriek 5 komen nu alleen de variabele directe kosten. In rubriek 6 komen de direct variabele grondstofkosten en de loonkosten. Voor de toeslag van de indirecte fabricagekosten belast je alleen het variabel gedeelte uit rubriek 5 door. De voorraad gereed product hou je uitsluitend tegen variabele kostprijzen bij, evenals de rekening 800 kostprijs verkopen. Op de rekening 820 toeslag indirecte verkoopkosten komen ook alleen de variabele toeslag indirecte verkoopkosten. Dit houdt in dat het verkoopresultaat in rubriek 8 bestaat uit de dekkingsbijdrage. Dit dient voor de dekking van de constante kosten. Wat daarna nog overblijft is de nettowinst.

 

Journaalposten variabele kostencalculatie

Overboeking directe variabele fabricagekosten naar rubriek 6

600 directe grondstofkosten

630 betaalde directe lonen

Aan 499 overboekingsrekening

Overboeking indirecte variabele kosten naar rubriek 5

55. Variabele kosten afdeling A 990 constante kosten

Aan 499 overboekingsrekening

 

Dekking afdeling fabricage en verkoop (het aantal machine uren)

602 toeslag indirecte variabele fabricagekosten

Aan 553 Dekking afdeling fabricage

+

820 Toeslag indirecte variabele verkoopkosten

Aan 563 Dekking afdeling verkoop

 

Boeken gewerkte arbeidsuren (aantal directe arbeidsuren)

601 Directe lonen

Aan 631 verrekende directe lonen

 

Productie eenheden

700 Voorraad gereed product (tegen variabele fabricage kosten)

Aan 610 standaard directe grondstofkosten

Aan 611 standaard directe lonen

Aan 612 standaardtoeslag indirecte fabricagekosten

 

Verkoop eenheden

130 Debiteuren

Aan 181 te betalen OB

Aan 840 opbrengst verkopen

+

800 Kostprijs verkopen (tegen variabele fabricagekosten)

Aan 700 voorraad gereed product

 

Resultaat afdeling fabricage bepalen

550 variabele kosten fabricage                  553 Dekking variabele kosten fabricage

 

Resultaat afdeling verkoop bepalen

560 variabele kosten verkoop                 563 Dekking variabele kosten verkoop

 

Resultaat rubriek 5 (afdelingsresultaten) overboeken naar 9

930 Afdelingsresultaten

Aan 599 overboekingsrekening (Debet bij winst, credit bij verlies)

 

Dekkingsbijdrage van rubriek 8 naar rubriek 9 boeken

899 overboekingsrekening

Aan 945 Dekkingsbijdrage

 

 

 

 

Winst berekenen  + Dekkingsbijdrage

+/- Efficiency resultaten

+/- Prijsverschillen

+/- Afdelingsresultaten

- Constante kosten

Verschil in winstberekening AC en DC

Als je de integrale kostprijsberekening toepast wordt de voorraad gereed product gewaardeerd tegen de integrale kostprijs, of wel AC. Dit is ook wel constante + variabele fabricagekosten. Bij toepassing van DS wordt bij de waardering van de voorraad gereed product slechts rekening gehouden met de variabel fabricagekosten.

Deze andere wijze van waardering van de voorraad gereed product heeft tot gevolg dat de hoogte van de nettowinst die over een bepaalde periode wordt berekend volgens de DC kan afwijken van de netto insprekend volgens AC. Dit verschil in nettowinst ontstaat als de productie en afzet in een periode niet aan elkaar gelijk zijn. Er is dus dan sprake van een voorraadmutatie.

Variabele kostencalculatie en budgettering

Als je ook de vaste kosten gaat budgetteren, krijg je te maken met een vergelijkbare situatie als bij de toepassing van de gemengde budgetten. De werkelijk vaste kosten worden niet van rekening 499 naar rubriek 9 overgeboekt maar worden per afdeling in rubriek 5 geboekt.

Het evenredige deel van het vaste jaar budget van die afdeling crediteer je op rekening 5. Als tegenrekening voor het vaste kosten budget debiteer je rekening 9, of wel 990 te dekken constante kosten.

Aangezien voor de variabele kosten geldt dat het budget gelijk is aan dekking mag je rekening 5.. dekking afdeling vervangen door de rekening 5.. budget afdeling.