Column
Lees onderstaande column van Peter de Waard uit de Volkskrant van 28 april 2021
Komt na de pandemie onherroepelijk de grote opbloei? 28 april 2021 Na de Spaanse griep kwamen de roerige jaren twintig, een periode van ongebreidelde voorspoed en optimisme. Tenminste, in Nederland. Er kwamen sociale wetten tot stand, zoals de achturige werkdag, de ouderdomswet, de invaliditeitswet en de ziektewet. Er werden kwalitatief goede arbeiderswoningen ontworpen door architecten van de Amsterdamse school en ze werden ook gebouwd. Er verrezen tuindorpen aan de rand van de grote steden. De Zuiderzeewerken werden opgepakt en de ruilverkaveling begon. Vrouwen gooiden hun korsetten af. De radio en de auto braken door. En Abraham Tuschinski opende een bioscooptheater. Helaas herhaalt de geschiedenis zich zelden. Maar er valt wel iets van te leren. Ook nu is er grote behoefte aan nieuwe sociale wetten, meer gelijkheid en betaalbare huisvesting. Grote infrastructurele projecten moeten worden opgepakt, vooral in het kader van de verduurzaming. De communicatie en mobiliteit zullen veranderen, net als de entertainmentindustrie. Er is optimisme. Nu de vaccinaties effect sorteren, worden de groeicijfers continu naar boven bijgesteld. De Chinese economie groeit dit jaar mogelijk met 8,5 procent, die van de VS met 7 procent en Groot-Brittannië 6 procent – allemaal vele procentenpunten hoger dan begin dit jaar werd verwacht. Alleen op het vasteland van Europa, waar het vaccinatieprogramma langzamer verloopt, trekt de groei langzamer aan. En in de derde wereld is er nog heel weinig gebeurd, zoals blijkt uit de crisis in India. Maar ook daar zal deze pandemie een keer eindigen. Onlangs voerde The Economist historisch onderzoek op naar de gevolgen van grote pandemieën voor de wereldeconomie in de geschiedenis, zoals de pest in de middeleeuwen en de cholera-epidemie in de jaren twintig van de 19de eeuw. Het einde van de pest ging gepaard met de renaissance en de ontdekkingsreizen. ‘Mensen werden avontuurlijker. Ze durfden op schepen te stappen en op zoek te gaan naar andere landen, hetgeen minder riskant leek nu zoveel mensen thuis waren overleden’, aldus The Economist. Het einde van grote crises – of het nu oorlogen zijn of pandemieën – gaat vaak gepaard met migratiegolven. Ook beginnen meer mensen in die perioden een eigen onderneming. Nooit was het ondernemerschap zo groot als in de jaren twintig – na de Spaanse Griep en de Eerste Wereldoorlog – en in de jaren vijftig – na de Tweede Wereldoorlog –, zo blijkt uit onderzoek. Het IMF concludeerde onlangs dat pandemieën, en recentelijk de ebola- en sars-epidemie, leiden tot toenemende mechanisering, digitalisering en robotisering, vooral als de gezondheidszorg in gevaar is gekomen met als gevolg een economische neergang. Na de pest volgden de uitvinding van de boekdrukkunst en na de Spaanse griep de komst van de telefoon. De jaren twintig eindigden als een grote zeepbel met de Wall Street crash. Hopelijk herhaalt die geschiedenis zich niet. |
Het nieuwe normaal: wat is dat eigenlijk?
Is de crisis een kans om te vernieuwen, om idealen te verwezenlijken?
Of is dat naïef, en zal het nieuwe normaal uiteindelijk toch gewoon het oude normaal blijken te zijn?
Tijdens de coronacrisis hoorde je van alle kanten: na de coronacrisis zal het leven nooit meer hetzelfde worden.
Er komt een ‘nieuw normaal’, en daar zullen we ons op moeten voorbereiden.
Maar wat is dat eigenlijk dan, dat nieuwe normaal?
Doe de volgende opdracht.