2a. De uitvinding van de balans

Al heel lang geleden begonnen mensen dingen te wegen. Dat deden ze eerst waarschijnlijk gewoon met de hand. Maar we zagen eerder dat we met onze handen niet zo goed kunnen voelen hoe warm iets is. Net zo kunnen wij met onze handen ook niet goed voelen hoe zwaar iets is. Het is zelfs niet zo eenvoudig om met je handen te voelen of iets zwaarder is dan iets anders.

➜ Neem eens een literfles met water.
➜ Probeer thuis van allerlei dingen die je in huis hebt (minimaal 3) maar eens te voelen wat zwaarder is en wat lichter.
➜ En controleer dat dan met je keukenweegschaal of je personenweegschaal (als je die in huis hebt).
➜ Zet op een rijtje welke dingen je hebt 'gewogen'. Zet het geschatte en het gemeten gewicht in een tabel zoals deze:

Onderzocht ‘ding’

Geschat gewicht

Gemeten gewicht

Goeie schatting?

Ding 1

 

 

 

Ding 2

 

 

 

Ding 3

 

 

 

 

 

 


Kon je goed schatten welk ding zwaarder was?
➜ Noteer dat in de tabel.

 

Je zult zien, een gewicht schatten is niet zo simpel. Daarom ontwikkelden mensen dus een weegschaal of balans. Wat een balans is, weet je waarschijnlijk wel. Hier zijn een paar voorbeelden:

   

 

Wij noemen sommige van die balansen ook wel weegschaal, omdat dat is wat ze doen en hoe ze er uitzien: één of twee schalen waarop we dingen kunnen leggen om ze te wegen. Overigens komt daar het woord balans ook vandaan. Balans komt van het woord bilanx in het Latijn en dat betekent letterlijk 'twee schalen'. Tegenwoordig zien ze er heel anders uit, zoals de onderstaande voorbeelden van personen- en keukenweegschalen.

   

   

De oudste weegschalen of balansen zijn al van 3500 jaar voor Christus. Dus al meer dan 5000 jaar oud. Die werden gevonden in Egypte. Sommigen zeggen zelfs dat er 5000 jaar voor Christus al weegschalen waren in Egypte en Babylonië (de streek van het huidige Irak). Die zouden ruim 7000 jaar oud zijn.

 

Dat maakt de weegschaal zo’n beetje tot het oudste meetinstrument. Linialen bijvoorbeeld, om lengtes te meten, waren er pas voor het eerst ongeveer 1500 jaar voor Christus, in India. Alleen instrumenten om tijd te meten zijn misschien net zo oud. Dat waren de obelisken; van die grote, rechtopstaande stenen. Ook die waren er waarschijnlijk het eerst in Egypte en Babylonië. Die stenen maakten natuurlijk een schaduw op de grond, die langzaam verschoof als de zon langs de hemel bewoog. Het waren dus zonnewijzers.

➜ Waarom, denk je, was het voor mensen al zo vroeg belangrijk om te wegen?

Als je het niet kunt bedenken, vraag dan eens de docent van geschiedenis of economie of ze het weten. Of vraag het aan mij (meneer Hogenhuis).

 

➜ Beschrijf nu in de tegel in egodact in je logboek in één of twee zinnen wat je hebt gedaan. Plaats je tabel in Seesaw en in je logboek een link.