3a. Onderzoek

Je gaat kennismaken met kunstenaars die een historische, traditionele manier van schilderen en symmetrische balans gebruikten.

‘Waarom zouden kunstenaars gebruik maken van symmetrische balans?’
➜ Beschrijf je antwoord zo uitgebreid mogelijk en geef voorbeelden.
➜ Zet dit in je logboek in de tegel van Egodact en noem het 'Opdracht 3a Symmetrische balans'.

 

Symmetrische balans

Symmetrische balans is wanneer beide zijden van een stuk gelijk zijn; dat wil zeggen, ze zijn identiek of bijna identiek. Een symmetrisch evenwicht kan worden bereikt door een denkbeeldige lijn door het midden van het werk te trekken, horizontaal of verticaal, en elke helft identiek of zeer visueel vergelijkbaar te maken. Dit soort evenwicht creëert een gevoel van orde, stabiliteit, rationaliteit, plechtigheid en formaliteit. Symmetrische balans wordt vaak gebruikt in institutionele architectuur (overheidsgebouwen, bibliotheken, hogescholen en universiteiten) en religieuze kunst.

Symmetrische balans kan een spiegelbeeld zijn (een exacte kopie van de andere kant) of het kan bij benadering zijn, waarbij de twee zijden kleine variaties vertonen maar behoorlijk op elkaar lijken.

Symmetrie rond een centrale as wordt  bilaterale symmetrie genoemd. De as kan verticaal of horizontaal zijn.

 

"Het laatste avondmaal" van de Italiaanse renaissanceschilder Leonardo da Vinci (1452-1519) is een van de bekendste voorbeelden van het creatieve gebruik van symmetrische balans door een kunstenaar. Da Vinci gebruikt het compositorische apparaat van symmetrische balans en lineair perspectief om het belang van de centrale figuur, Jezus Christus, te benadrukken. Er is een kleine variatie tussen de figuren onderling, maar er is aan weerszijden hetzelfde aantal figuren en ze bevinden zich langs dezelfde horizontale as.

Op-art is een soort kunst die soms symmetrisch evenwicht biaxiaal gebruikt - dat wil zeggen met symmetrie die overeenkomt met zowel de verticale als de horizontale as.

Kristallografische balans, die harmonie vindt in herhaling (zoals kleur of vorm), is vaak vrij symmetrisch. Het wordt ook wel mozaïekbalans of all-over-balans genoemd. Denk aan werken van Andy Warhol met herhalende elementen, de Parlophone " Hard Day's Night " albumhoes van The Beatles, of zelfs behangpatronen.