Een rijke zakenvrouw uit Suriname

Onderzoek

Elisabeth Samson (1715 - 1771) was een van de rijkste en meest succesvolle zakenvrouwen van Suriname tijdens de Nederlandse kolonisatie. Ze werd onder andere bekend door haar rechtszaken tegen de Nederlandse Staat.

Elisabeth werd in 1715 als vrije vrouw geboren. Haar moeder was tot slaaf gemaakt maar door haar oudere kinderen vrijgekocht. Elisabeth runde diverse koffieplantages samen met een witte man met wie zij samenleefde. Na zijn dood werd Elisabeth een groot koffie-handelaar. Haar totale vermogen werd geschat op een miljoen gulden. Net als andere plantage-eigenaren hield Elisabeth zelf ook slaven.

Ze werd niet zomaar geaccepteerd als succesvolle zwarte zakenvrouw. Ze werd zelfs onterecht beschuldigd van het beledigen van de gouverneur en hiervoor tijdelijk uit Suriname gezet. In Nederland vocht ze met succes deze valse beschuldiging aan.

Elisabeth wilde in 1764 trouwen met een witte man, maar hiervoor kreeg ze geen toestemming. Gemengde huwelijken waren formeel niet toegestaan. Elisabeth besloot een rechtszaak aan te spannen tegen de Nederlandse Staat. Na drie jaar stelde de rechter haar in het gelijk: er bleek geen wet die huwelijk tussen zwart en wit verbiedt. Haar verloofde was ondertussen al overleden. Uiteindelijk trouwde Elisabeth met de twintig jaar jongere witte man Daniel Zobre.

FACTS

Verwerking

We weten niet hoe Elisabeth Samson eruit heeft gezien. In 2013 maakt kunstenares Iris Kenmil een portret van mensen die een belangrijke rol hebben gespeeld in de Surinaamse geschiedenis. Zo geeft ze Elisabeth Samson een gezicht.

Bekijk het schilderij op de volgende pagina. Beantwoord onderstaande vragen.

a. Iris Kenmil maakte het schilderij volgens eigen zeggen, omdat Elisabeth Samson ‘buiten het gewone verwachtingspatroon valt’. Wat denk je dat veel mensen verwachten van een vrouw als Elisabeth Samson?

b. Als je goed kijkt zie je dat Elisabeth Samson een blonde pruik draagt. Het is niet duidelijk of zij dit ook echt heeft gedaan, maar het zou kunnen.

c. Waarom zou een zwarte vrouw in die tijd mogelijk een blonde pruik dragen?

d. Wat denk je dat schilder Iris Kenmil met deze blonde pruik duidelijk wil maken? Waarom zou een zwarte vrouw in die tijd een blonde pruik dragen?

e. Wat vind je van dit schilderij? Vind je het passen bij de informatie die je over haar hebt gekregen? Leg je antwoord uit.