't Was een goeie gedachte west van Fömmechien um heur nichte en naamgenoote te vraogen um bi'j heur te komen.
Hölpveerdig as Oome Luuks Fömmechien van 't Vèène altied was, haar ze daalek weer klaor estaone um op slag bi'j te springen. As een engel in de nood was ze voordaalek komen opdagen en now behoewfden Jan en Fömmechien en de kiender heur tenmiensn gien ien van allent meer bezorgd te maken, wat het wark betrof. Dat stund now onder goeie leiding en gunk veurtan weer volstrekt niet minder as dat Fömmechien van Jan d'r zölf 't ooge op haar.
Een fiksch vrouwmeinsche mit een paar fiksche haanden an de hoed en mit een goed oordiel aover al het boerenwark, dat haren ze neudig en zoo iene haren ze now net precies an Oome Luuks Fömmechien van 't Vèène, die het zoowel veurnuus as achternuus kun regelen zooas 't wèzen mus.
En goewd, dat ze veur Fömmechien en veur 't èten en drinken zorgde. Nee maar, dat was slim, dat haai nooit zoo eziene.
Now was 't ies een pottien mit soep van een stokkien biestevleisch, dat ze Jan Hilbers van Möppelt meeleut brengen, dan ies lekkere riestenbri'j, waor Fömmechien altied veule van ehöllen haar, maar as heur dat dan ook al weer niet lekker smaakte of niet zoo geern meer lustte as vrogger jaoren, dan prebeerde Oome Luuks Fömmechien het ies weer mit een beechien lekkere proem'nkreuze of nog ies weer wat aanders.
„Fömmechien mag toch wel wat proem'nkreuze hebben, èè dokter?" haar Oome Luuks Fömmechien al de eerste de beste keer evraogd, toe hi'j d'r veur d' eerste maol kwamp intied dat zi'j d'r was.
Proem'nkreuze? Eerst haar de jonge, ni'je dokter zoo voordaalek niet al te best weten, wattie d'r van zeggen mus, maar later wassie bèter op de heugte en wussie het net zoo goewd as de olde dokter en assie dan nog ies een keer opnuumde, wat goewd veur Fömmechien was, dan zèèrie d'r altied atèèvast achteran: „En wat „proemenkreus" mag ze ook wel hebben .
Maar och, wat Oome Luuks Fömmechien ook klaor zette en hoe lekker of ze 't ook ekaokt haar, Fömmechien die at er zoo goewd as niks van en intmit dan ku'j haoste niet zien dat ze d'r amnewest haar. Dan kun 't borden mit eten zoo weer fut ezet worden.
't Gunk niks niet best mit Fömmechien, nee heur, het gunk lange niet goewd. Jan Hilbers en de kiender schienden het nog niet recht in te zien hoe slim of 't was, ook niet al trök de dokter een arnstig gezichte en schudde hi'j mit 't heufd. Och, misschien was 't veur heurzölf nog wel gelokkig, dat ze het niet zoo lange van te veurn zaggen ankomen, maar nog in hetzelde zomer, dat ze in de Meitied de brulfte van Freins en Hillechien evierd haren en zoo hard ezungen en eschrowd haren van „Lang zullen ze leven"! en „Honderd jaar na dezen in de gloria!" nog datzelde zomer kwamp Jan Hilbers Fömmechien te starm en waor nog zoo kört eleene groot feest evierd was, daor zatten now de blien'n dichte en was alles in diejpe rouw.
Jan Hilbers, Oome Luuks Fömmechien, Garriet, Luuks, Jantien en Garrechien mit menaar zatten ze um de taofel in de keuken, de iene had 't er nog meer te kwaod mee as de aander. Jan Hilbers zat stille veur hum daale te kieken en zee gien enkelt woord, de jonges, die kleine Luuksien ook al, die zatten haoste net wezenloos daor hèn, Jantien, die mit 't heufd op de narms op de taofel lag en Garrechien die snukten en kreten maar al deur, och die stakkers, ze haren 't er zoo zoer mee.
Allent Oome Luuks Fömmechien, altied kördaot en fiksch, al vèègde ze af en toe ook de traonen uut de oogen mit de tippe van de schölk, die höld heur now ook weer aorig goewd. „Kriet maar niet zoo, kiender!" zèè ze. „Ie mut maar zoo rèèken, oen Moewder zien tied, die is ter ewest en d'iene vroo en d'aander laate, maar de dood die stiet oews allemaole te wachten".
Dat waren mooie arnstige en goewd bedoelde woorden van Oome Luuks Fömmechien maar 't gaf allemaole niks, ze bleven allemaole èven arg uut stuur. En zoo waren het nare, aaklige dagen dat Jan Hilbers Fömmechien dood baov'm eerde stund. 't Gaf nog een klein beechien oplochting dat alles op de boerkeri'je stille zien gaank bleef gaon en dat het wark, al haren ze 'r niks gien aorigheid an, mus gebeuren. Kalver wèètern en varkens vaoren, melken en kaarn en alderhaande wark, het gebeurde as aanders en 't haalde heur ies hèn achternuus en hèn butendeure, zoodat ze maar niet aldeur stille bi'j mekaar in de keuken bleven zitten te krieten en te treuren.
En zoo kreupen de dagen langzaam veurbi'j, kwamp de dag van de groewve en was weer 't hiele huus vol volk. Naobers waren d'r um te helpen en de naoberplichten te doewn die d'r te doewn waren en al de familie, die d'r eneugd was, al was die niet zoo groot, was ekomen um Fömmechien de leste eere an te doewn.
En toch mit dit hiele huus vol volk bi'j menaar, was 't er zoo stille as 't maar kun, alles èèv'm naar en somber.
Gien geluud heurdie, gien meinsche haoste die wat zèè, een enkele maol een beechien gefluster, of wat gesnuk en gekriet en dan was alles weer èèv'm doodstille, totdat de domeneer kwamp en het woord namp.
Hi'j las een hoofdstok uut de biebel veur, uut het boek van de Psalmen: „Heere, Gij zijt ons geweest eene toevlucht van geslacht tot geslacht. Eer de bergen geboren waren en Gij de aarde en de wereld voortgebracht hadt, ja van eeuwigheid tot eeuwigheid zijt Gij God. Gij doet den mensen wederkeeren tot verbrijzeling en zegt: Keert weder, gij menschenkinderen!"
En naor anleiding van dit gedielte richtte hi'j een arnstig woord töt de familie aover de vergaanklijkheid en onbestendigheid van 's meinschen bestaon.
Maar te midden van alles wat vliedt of bezwijkt, zeè de domeneer, is er veur een geleuvig meinsche iene groote troost, de troost en bemoediging van Hem, die trouwe houdt in der eeuwigheid, die de zachtmoedigen staande houdt, die de gebrokenen van hart geneest en die de gebogenen opricht.
En daorumme besleut de domeneer deur veur te gaon in 't gebed, waorbi'j hi'j die troost en bemoediging vreug veur de achtergebleven, dat heur geloove niet enkel in vreugde en veurspoed maar ook in dizze uure van beproeving heur kracht mug geven um heur smart niet enkel te kunnen dragen maar te mogen blijven loven en prijzen. Hem, die wolken, lucht en winden, wijst spoor en loop en baan, Hem, den Heer der Heerscharen, die het al regeert tot in eeuwigheid. Amen, zèè de domeneer. Hi'j sleu de biebel dicht en nao Jan en de kiender en ook Oome Luuks Fömmechien zwiegend de haand edrokt te hebben, gunk hi'j fut.
Weer is alles stille. Hier en daor komp er een zakdoek veur 'n dag um 't betraonde gezichte of te vègen of isser zacht gesnuk. En dan wördt er zachies eflusterd, dat de domeneer het wel mooi ezegd hef. En Oome Luuks Fömmechien, die d'r arg mit inneneumen was, dat de domeneer heur bi'j 't futgaon ook een haand egeven haar, zèè ook, dat het wel gunk, dat het nog niet zoo veule schèèlde wattie ezegd haa, al haar dizze domeneer, zooas ze wellies e markt haar, gien arge vaste grond onder de voewten en al gunk hi'j d'r zeins wat al te lössies aover hèn.
Umdat Oome Luuks Fömmechien bange was dat ze de femielie, die aorig mit de domeneer op de loop was, wel ies wat verdriet kun doewn deur wat smèèlijk aover hum te prooten, zèè ze nog ies weer d'r achteran van: „maar 'k mut zeggen, hi'j hefter dizze reize wel aorig schier offebracht".
Wieder wörde d'r zoo goewd as gien woord meer eproot, want een klein poossien later gunk het naor de leste röstplaasse, de liekwagen, een lösse wagen, veurop en daor verscheiden dekwagens achteran.
Toe ze d'r weer waren van 't karkhof was 't iniens een hiele drokke bewèèng mit al het bediej'n en anhalen en klaorzetten van al 't èten en drinken, van eerappels mit botter en bossies stokvisch, riestenbri'j mit rooie suker, van proemenkreuze achteran, ja wat niet al. Ook groevebrood en krakelingen waren d'r maar zat, Oome Luuks Fömmechien haar d'r veur ezörgd datter van alles in aovervloed was, ja d'r was zooveule besteld en d'r bleef zooveule aover dat er nog best naogroeve van ehöllen kun worden.
Fömmechien bestelde en regelde alles, gaf iederiene heur orders en 't leek wel dat ze d'r hielemaole thuus heurde en d'r glad en al de baos was, wat in warkelijkheid ook 't geval was.
Toe de femilie en buren weer offetrökken waren op huus an, stund Jan Lamers Lummechien nog zoo èèv'm wat te prooten met Jan Knelis Trientien en Freerk Oorns Appien.
„Help mi'j ies toekieken", zèè Jan Lamers Lummechien, die zeins zoo zeeker prooten kun, „help mi'j ies toekieken, dat Jan Hilbers wellies niet lange wedeman kun wèzen! Ontholdt now maar ies wak oe ezegd hebbe", zèè ze.
En Lummechien, die mit al heur zekerheid ook wellies mis kun wèzen, haar dizze reize gliek mit heur veurspelling, al waren d'r wel vuule meer, die dit ook wel in de gaten had haren en ook wel 't zelde haren kunnen veurspellen.