Freins was hiel, hiel stillechies in 't bedde kreupen mit 't vaste veurnemen um daalek te gaon slaopen, maar nee heur, de slaop die wol maar niet komen. Hi'j wuulde en wuulde, drokte zien gezichte diejpe in de kussens, maar bleef klaor wakker. En toch was het offie droomde.
Wat wasser allemaole gebeurd suns hi'j hen scheern egaone was? En hiele bult en dat speulde hum allemaole deur 't heufd, daor waren al zien prakkezaosies bi'j. En dan was 't ook dizze gedachte, die hum verontröstte: Zullen ze emarkt hebben, dattie pas in de naonacht in huus ekomen was en veural zul Oome Luuks Fömmechien van 't Vèène dat mörrengvroo weten? Hi'j hopte maar van niet, want van achternao alles wel beschouwd hattie 't gek edaone, ja haar hi'j hum schandalig annesteld, dat begreep hi'j now uut humzölf ook hiel best. Eerst te veule drinken, dan naor Hillechien mit en hiel troepien jongens achter hum an, die now allemaole wussen dat hi'j bi'j Hillechien van Poesten Klaos ewest had, ja die d'r hum hèn ebracht haren en hum d'r mit eigen oogen haren zien ingaon. As hi'j nochtern was, dan zèè zien gezond verstaand wel, dat zoks niet te passe kwamp veur en rieke boerenzeune, veur iene van Luuks Hilbers jonges uut vri'jn gaon hèn 'n dienstmaagd en nog wel iene van 't alderarmste soort, iene mit kraampan 'n goewd hemp um 't gat!
Zeker, Hillechien was en liejf maagien, en hiel liejf maagien, daor völ niks op te zeggen en verstaandig ook! Haar ze zölf nog niet ezegd, dat ze menaar maar vergèten mussen, datter toch nooit wat van komen kun tusschen heur beident?
Maar hi'j zölf had wiezer mutten wèzen en d'r niet an mutten begunnen. 't Was waor, hi'j was rieke en hoewfde niet in de eerste plaasse op geld te kieken, maar 't was nog niet zoo slim mit zien riekdom, datter gien deurkomen an was. Assie zuuver niks betrouwde, daorentegen hum d'r nog en arme femilie bi'j op de hals haalde, dan kun hi'j 't er nog wel ies zoer mit kriegen, want 't was tegenswoordig 'n betuune tied veur de boer! En hiele bult kleine boerties kunnen 't in de leste tied niet klaor speulen en gungen aover de kop. As Freins dachte dat 't niet op kun en assie niks betrouwde kun hi'j ook nog wellies in de mindere staand van die kleine boerties terechte komen. Nee, assie zien verstaand leut sprèken, zooas iedere aandere boer ook dee en niet te warke gunk naor of hum leut leiden deur alderhaande gekke dingen as liefde en zok soort kuren en kuunsten, die goewd waren veur romantische boewken um oe de kop gek te laoten maken, dan kun hi'j töt gien aander uutsluussel komen of hi'j mus van Hillechien ofzien, dat begreep hi'j drommels goewd, dat kun ook 'n klein kiend wel al begriepen. En toch offie de oogen lös of dichte haa, in zien gedachten had hi'j Hillechien maar aldeur bi'j hum, Hillechien, die liejve Hillechien, daor hi'j zooveule van höld en die hum ook zoo graag mug lien, die Jan Tummermans en andere knappe jonges van heur staand òf zèè en die d'r Freins op de late Zaoterdagaomt inleut assie d'r dronkent ankwamp um mit heur te vri'jn.
Zoo lag Freins op 't bedde te wuuln en te bazen. Half wakker en half droomend, heurde hi'j de klokke tikken, heurde hi'j kwartier, halve uren en volle uren slaon, rolde de tied veurbi'j kunder mörreng weer iene van de leste aovergebleven blatties van de scheurklender offetrökken worden totdat 't jaor weer nutteloos in dezelde sleurgaank veurbi'j evleugen was, zunder dattie wat oppescheuten was, dezelde ongetrouwde, olde, rieke „Oome Freins", die ze 't allemaole graag naor 't zin wollen maken. Maar nee, now of nooit, en vast besluut zul hi'j nemen, allennig blieven daor was en meinsche niet veur op de wereld ekomen, 'n vrouwe zul hi'j 't volgend jaor nemen en kun er dan mit Hillechien niks van komen, dan zul hi'j 't ies prebeeren mit heur eigen spienster, mit Oome Luuks Fömmechien van 't Vèène, maar 't was de vraoge of die wel zoo veule van hum höld, al was ze ook altied goewd vrendelijk tegen hum. Mit heur kun hi'j rejaal veur 'n dag komen as mit iene uut zien eigen staand. 't Was nog niet zoo'n wonder dat ze d'r hum al mee op 't woord hadden en zeern dat ze 't hielek klaor hadden.
As Oome Luuks Fömmechien van 't Vèène now maar niet eheurd had, daattie zoo verschrikkelijk late in nuus ekomen was of heurde vertellen, dattie uut vri'jn west had hen Hillechien van Poesten Klaos en Eule, want dan zul ze toch vaste zeggen van „Harrejassus, issie bi'j det mein van Poesten Klaos ewest, dan wik hielemaole niks van hum weten". Ook dachte Freins nog an 't sprèèkwoord: „Twi'j gelooven op ien kussen, daor slöp de duvel tusschen". Oome Luuks Fömmechien van 't Vèène en Freins heurden beiden wel bi'j dezelde karke, maar haren toch lange niet 't zelde geloove. Fömmechien, die wus nog haoste bèter as de domeneer zölf wat 't ware geloove was en Freins die was zoo dom in de leere, die begreep er eigelijk niks van, al gunk hi'j wel graag ies naor de karke.
Hoe meer of Freins zien toekomst oaverdachte, hoe meer offie aover Hillechien en aover Oome Luuks Fömmechien van 't Vèène prakkezeerde, hoe meer of 't hum in zien heufd begunde te soewzen en te dreeien, ja in 't leste haar hi'j veur zien oogen ien groot rad van èèvmtuur, dat mit raozend geweld in 't ronde goewsde. Rrr, rrr, rrr! gunk het.
„Onder de negen of boven de twaalf, 'n cent op 'n koek of 'n suikerhart!" schrowde de keerl, die d'r bi'j stund.
Een koewke dat was Oome Luuks Fömmechien van 't Vèène, 'n sukerhart dat was Hillechien. Rrr, rrr, rrr! gunk 't rad van èèvmtuur deur.
„Hallo, hallo, maakt voort, maakt voort, pakt de leuning!" schrowde de keerl. Freins greep. Mis! Greep nog ies. Ja, pik! ik heb oe! zèè Freins. Hi'j haar wat, hi'j haar warempel Hillechien in de narm. Heerink mien tied, meinsche nog ies toe, wat wassie gelokkig, wat wassie bliede!
Nog ienmaol goewsde 't rad in 't ronde. 't Stund stille en daor zatten ze weer stevig umarmd op de krulekaore mit ruuvm bi'j de wagenschure achter 't huus en now was 't in warkelijkheid: droomen de droomen van liefde en verteedring, droomen de droomen van eeuwige trouw.
Jammer, dat 't maar zoo kört duurde. Daor kwamp Jan an te schrown en te bulderen, dat Freins daalek mus komen, voordaalek!
Bezeker, Freins zul Hillechien zoo maar löslaoten en daalek komen! Ku'j begriepen! Maar hi'j dacht: Laot Jan ook ies wat wille hebben mit zien gebrom, geraos en gekommedeer; dommiest as Oome Luuks Fömmechien van 't Vèène d'r bi'j is, hef hi'j niks meer te koop en te bestellen. Daorumme heurde Freins hum geduldig en stilzwiegend an, töt hi'j vanzölf vut gunk en heur beident stille leut zitten op de krulekaore mit ruuvm bi'j de wagenschure achter 't huus.
„Freins, Freins! wat doej daor, schaam ie oe niet?" klunk daor opiens en welbekende stemme en nog ies weer „Freins, Freins!"
Floep! Hillechien opiens verdwenen en Freins slöt mit schrik een paar groote oogen op. Hoe was 't now eigelijk, droomde hi'j of wassie wakker? En waor wassie? 't Raodsel was gauw oppelöst. Veur 't bedde stund Oome Luuks Fömmechien van 't Vèène.
„Freins, Freins! opstaon jonge", zèè ze, „wi'j hebt oews verslaopen, koomt er now maar gauw of, ie hebt al en lange nacht had. Jan, die oe niet wakker schiende te kunnen kriegen, zit al onder de koew. Hei niet eheurd, dattie hier zoo hef staon te schrown?"
Gelokkig, die haar d'r alvaste niks van emarkt, dattie zoo laate in de naonacht in nuus ekomen was mit heur „lange nacht" en hi'j had nog gien twi'j uure slaopen.
„Fömmechien", zèè Freins, die hum nog èèvm laank uutrekte, „ik koome d'r an" en sprunk mitiene van 't bedde. Een paar menuten later zat hi'j ook al onder de koew.
Toch onder het melken, net as de hiele nacht op 't bedde, soewzde en dreeide en maalde het maar aldeur deur zien heufd. Oome Luuks Fömmechien van 't Vèène of Hillechien van Klaos de Poeste en Eule, Hillechien of Fömmechien, Fömmechien of Hillechien, wie mut 't wèzen? Daor begunde in zien aoverspannen gedachten veur zien oor weer dat rad van èèvmtuur te raozen en te goewzen.
Rrr, rrr, rrrr! trilde en dreunde het nog nao in zien heufd, maar Freins vund het niet vervelend, dachte bi'j humzölf: 't Zal misschien nog het beste wèzen, dak alles maar an 't lot aoverlaote, zooas 't wèzen mut zal 't wel komen. Hallo! Veuruut dan maar. Onder de negen of boven de twaalf! Een cent op een koek of een suikerhart! Dreei maar op, rad van èèvmtuur waor ai blieft staon, daor is 't mi'j goewd!