Hoofdstuk XLII.

 't Was een groote veraandring bi'j Luuks Hilbers jonges, now Freins d'r uut was. Freins die mug dan al niet as zoo'n groote warkezel bekend staon en zooas ze zeern, niet zoo veule uut de stèè kunnen zetten, maar toch alderhaande dingen, umme en bi'j huus, daor leup hi'j zoo staodigiesan aorig drok achteran.

 Daorbi'j kunnie melken as de beste en zoo wasser nog te veule um op te nuum'n, wat now veurnamelijk veur Garriet, zoo jonk assie was, opkwamp, ja een hieleboel dingen, daor stund Garriet now zoo goewd as allennig veur, want Jan Hilbers zölf die dreide d'r hum graag veur hèn. Die haar as altied prooties genogt, mit de mond wassie klaor maar zat, wassie in alles een groote baos en kunnie een iedereniene, ook Fömmechien, de kiender, de maagd en de knecht en vrogger Freins ook wel bestellen hoe 't wèzen mus en hoe hi'j 't hebben wol, maar ondertusschen zölf sjouwde hi'j d'r geern een bult uut en leut een aander maar warken!

 As het op 't èèten ankwamp, dan kun Jan Hilbers zien beste wel doewn. 's Mörrengs mit èètenstied dan zette hi'j 't brood of een paar stoeten op mekaar vlak veur zien pannekoewkenbörd en dan zagger gien iene, dachtie temiensn, hoe veule pannekoewken offie wel opvrat, maar Römmelt en Jenne die haren hum best in de gaten. Veur al mit Jenne behoewfde hi'j 't niet te prebeeren um die wat wies te maken, hi'j Jan Hilbers mit zien brood vlak veur zien pannekoewkenbörd!

 Jenne haar 't al lange verteld an iedereniene, die 't heuren of niet heuren wol, wat veur een vrèterd of die Jan Hilbers wel was en hoe zoo'n luibuis op de koop toe.

 Fömmechien was ook lui, bleef smörrengs ook vuus te lange op bedde liggen, vund Jenne, maar daor kun ze 't bèter van verdragen, want die zat ook niet zoo achter een aander an te jagen as Jan Hilbers zeins dee en Fömmechien was ook gien iene van de starksten.

 Nee, dan Freins, vertelde Jenne d'r eerlijkheidshalve bi'j, dat was een hiel aandere as Jan.

 Die haar wel wat veur een aander aover, die wus wel dat een arme knecht en meid ook meinschen waren en wol as 't op warken ankwamp zölf de haanden ook wel uut de mouwe stikken en mit anpakken. Ook wassie niet zoo'n lilke graoperd en kreupie niet zooas Jan mit zien pannekoewkenbörd achter de stoeten of achter 't brood weg.

 Maar Freins die was now getrouwd, die was fut en een aander kwamp er daalek niet veur in de stèè, want Jan Hilbers die haar 't er niet groot op um d'r now vrömd volk bi'j in te halen. Hi'j wol hum liefst mit zien eigen volkien redden en rèèkende dat 't wel zul kunnen ook, want de kiender die worden hoe langer hoe grooter en hoe langer hoe fikscher in 't wark.

 Maar och, al die berèkeningen en al die plannen in 't veuren van 't zal zoo komen en 't mut zoo worden, dit zal zus en dat kan zoo wel, daor is zoo weinig staot op te maken en ook hier wörde weer bewaorheid, datter van te veuren niks van te zeggen is, hoe of 't gaon zal.

 Gien volk d'r bi'j inhalen, ook zunder Freins kuw 't mit menaar best of, dachte Jan Hilbers, want ze waren veur 't oogenblik allemaole goewd vlogge, maar och, zoo kört nao 't trouwen van Freins en Hillechien was het al zoo arg veule veraanderd iniens,

 Fömmechien, die heur in de leste tien al weerlange niks niet goewd gevuuld haar, kwamp helderweg an de sokkel en in plaasse dat het dizze keer gauw wat weer opknapte, zooas dat wellies eerder het geval ewest haa, wörde 't nou hoe langer hoe slimmer.

 Eerst wol ze d'r niks van weten um de dokter ies te hebben, maar now 't zoo lange achter menaar detzelde gekrummel bleef, now vunnen ze het toch allemaole bèter um de dokter dan maar ies te laoten komen.

 't Was nog een jonge man, de ni'je dokter en ze waren nog niet zoo goewd an hum ewend as an de olde dokter, maar zooas ze zèèrn, mussie wel arg bekwaom in zien vak wèzen. Zoo in de proot waster niet veule an, intiengdiel dan was 't een lilke bok van een keerl, maar veur de ziejken wassie slim aorig en haren ze d'r zoodoende een beste dokter an. En dit was ook zoo mooi, as ze hum neudig haren, dan wassie d'r voordaalek, al was 't ook midden in de nacht, want veur zien pesjenten stund ie altied klaor.

 Toe Jan Hilbers dan ook ies èèvm naor de dokter toe egaone was um te vraogen offie ies bi'j Fömmechien wol komen kieken, duurde het maar kört of daor kwamp een Utrechs wagentien bi'j Luuks Hilbers jonges de steegde opvaarn, dat bi'j de hekkedam an 't pad stille höld en waor een meneer mit een hooge hoewd op, uutstapte.

 't Was de dokter, die op 't huus van Luuks Hilbers jonges angunk.

 De kiender van Jan zagen hum ankomen. Jantien dee gauw de hond achternuus an de ketten. Törk was een aorige kwaoje hond, maar ze haren hum altied lösloopen, want kunnige meinschen deer hi'j niks, maar asser schooiersvolk of zoo an de deure kwamp, dan mussen ze heur maar waren, want dan vleugie d'r op en beetie ze in de biej'n. Now zattie an de ketten en kunnie temiensn niet op de dokter anvliegen.

 Garrechien dee gauw de stikke van de veurdeure en zoo haren ze alles veur menaar toe de dokter d'r inkwamp.

 Hi'j gunk daalek op Fömmechien òf en naodat hi'j nog maar een klein poossien mit heur eproot haar, markten ze allemaole wel dat de dokter goewd op de heugte was en wel wus, wat Fömmechien mekeerde. Hi'j dee van alderhaande vroagen en 't kwamp haoste allemaole net precies zoo uut assie 't vreug.

 Toe de dokter mit alles klaor was stund hi'j op en zeer dattie een flesschien mit meerecien'n zul klaor maken, waor ze alle uure een lepelvol van innemen mus zèè nog ies duudelijk weer, wat ze veural èten mus en wat ze aginne niet gebruuken mug en drokte heur veural op 't harte, dat ze heur zoo röstig meuglijk mus hollen, volstrekt niet drok maken en stille op bedde blieven.

 „Maar dokter", zèè Fömmechien, „hoe kan dat now? Kaarn en botter inleggen en zoo, dat duur ik niet an Jenne toevertrouwen en oewze Jantien die is wel arg fiksch, maar zoo'n kiend, dat is toch nog niet maans genogt veur zok wark en......."

 Ja, hoe dat mit kaarn en zoo en al dat boerenwark dan wel mus, daor kun de dokter ook niet meer van zeggen, dat haren ze hum op de hoogeschoele ook niet eleerd, maar in elk geval dan mussen ze daor maar aandere hölpe veur zien te kriegen, Fömmechien mus op bedde blieven en dat wark dat kwamp wel, daor mug ze niet achteranloopen.

 En zoo gaf het opiens een hieleboel zörreng en een hieleboel heufbrèkens hoe ze d'r now toch mit anmussen en hoe 't now wieder mus gaon mit 't wark!

 De raod van de dokter daor mussen ze heur an hollen, dat sprak vanzölf, want aanders dan hoewfdie gien dokter te halen, maar waor kregen ze zoo gauw die aandere hölpe, waor de dokter zoo gemakkelijk aover kun prooten? Toe zeè Fömmechien opiens noa lange prakkezaosies: „Jan, weej wak edacht hebbe daw doewn mussen?"

 „Now?" vreug Jan op zien beurte.

 „We mussen ies zien", zèè Fömmechien, „aw Oome Luuks Fömmechien van 't Vèène hier niet een pooze kunnen kriegen um oews te helpen".

 Jan haar d'r daalek nog wel niet zoo arg veule mit op, want hi'j was liever zien eigen baos dan dattie weer zoo onder de plak kwamp te zitten van Oome Luuks Fömmechien, maar toch van twi'j kwaojen het beste uutzuukende zeerie: „Ja Fömmechien, daor haar ik ook al an edacht, laow dat maar doewn, die wil oews vaste wel helpen en misschien kan ze die brutaole Jenne, die oews aans de baos wördt, ook wel mee in bedwaank hollen".

 En zoo is ter op aannegaone, dat Oome Luuks Fömmechien van 't Vèène veur de twi'jde maol weer aover de vloere kwamp bi'j Luuks Hilbers jonges of beter gezegd bi'j Jan mit Fömmechien en de kiender.