Hoofdstuk XXIV.

 „Zul 't waor wèzen, zul 't warkelijk waor wèzen?" zèè Hillechien in heur zölf. Al was het niks vrömd, ja, allag het eigelijk wel wat veur de haand, dat Freins, die d'r de jaoren veur haar, gunk trouwen mit Fömmechien, die van zien staand en lèèftied was en dat ze dan trouwden zunder lange mit menaar te loopen, toch kun Hillechien het maar kraampan geleuven, dat het al zoo gauw zul wèzen en dat alle kaans veur heur verkeken was.

 Want nog altied lèèfde bi'j heur de haope en 't vertrouwen, det Freins de heurende zul worden. Dat haar hi'j heur beloofd, dat haar hi'j heur wel willen bezweern en hi'j miende het ook vaste wel zoo, want Freins dat waster iene, daor ku'j op an, die leug niet.

 Maar as het er op ankwamp, dan haar ze Freins eigenlijk zölf de raod egeev'n en d'r op annedrongen dattie heur maar mus vergèten, dat het tusschen heur beident toch nooit wat kun worden. En èvenwel, al haar ze dit uut bestenwille daone en het ook warkelijk zoo in eerns emiend, inwendig wol ze Freins toch wel slim graag hebben.

 Jonge, jonge, rieke boerenvrouwe wörden, op en eigen spil wonen, dat was hiel wat aanders as altied hard warken en toch armoewde lien. En dan Freins, die höld van heur, die was goewd veur heur, was dat altied ewest en zul dat ook altied blieven. Al wassie dan ook wat en olde keerl, biester leelijk van slag en 'n zoepertien, ze musser van heur kaante ook wat veur aover hebben! Asser niks an mekeerde dan was er toch zeker ook gien dèènken an, dattie en doodarme maagd wol trouwen, nog wel en mein van Poesten Klaos en Eule, die van de diakkeni'je kregen.

 Zoo prakkezeerend kwamp Hillechien bi'j heur volk an en 't leek wel, dat het op heur gezichte te lèzen stund, dat heur wat mekeerde, tenmiensten Klaos en Eule vreugen heur al gauw, waor ze toch aover zat te dèènken en te prakkezeeren.

 „Narrengs aover!" zèè Hillechien en 'n onverschillige toon anslaonde net of het heur niks kun verschèèln, vreug ze: „Hei al heuren zeggen, det Freins Hilbers giet trouwen met det Fömmechien van 't Vèène, die daor is komen te spinnen, toe ik vurt was?"

 Eule kwamp de deure zoo goewd as niet meer uut en heurde zoodoewnde weinig ni'jchies meer. Klaos was die dag net op 'n daghuure west bi'j Jan Knelis volk, waor hi'j hèn takkebossen bienen ewest haar en 's middes an de taofel mit 't èten harren ze daor toevallig net oaver Luuk Hilbers jonges volk zitten te prooten. Het stund hum dan ook best an, dattie Hillechien wat kun inlichten.

 „Of ze now al zoo gauw zult trouwen, da week niet", zèè Klaos, „maar dit week wel: Jan Knelis die hef 'n Donderdag zölf eziene, dat Freins en Fömmechien op 't Vledder an 't scheuvelloopen waren, dat Fömmechien, zooas det gebruuklijk is, heur trekker in en tentien trakteerde, dat Fömmechien d'r vriejd uutkwamp — en echte pronkstarte zèè Jan Knelis nog — mit echte kaante an de musse en 'n echte veere op de hoewd en dat ze bi'j al heur deftigheid en pronkeri'je en gezichte ezet haar, zoo wies as te toe! Freins haar d'r ook wel dapper uutekeken en was nog hielemaole niet dronkent ewest, aanders as Jan Hilbers want die haar in Möppelt ewest en was al weer veur goewd half zeuven! Veur in Möppelt haar hi'j bi'j en hiel troepien boerenvolk in de harbarge zitten te zwetsen en te schroeten dat Freins en Fömmechien 't hielek d'r deur haren en dat zien kiender het er now zoo goed veuren haren staon, dat ze d'r mit menaar van heur anstaonde Meu Fömmechien op zien aldermienste nog wel viefduuzend gulden bi'jkregen en dan alles van Freins vanzölf ook nog.

 As 't spreekwoord waorheid bevat, dat kleine kiender en dronkende meinschen de waorheid zegt, dan behoewfde d'r veur Hillechien wel al gien twiefel meer te bestaon of Jan haar niet maar zoo wat hèn ezegd. Nee, dan was 't wel wis en zeker zoo, want dat was net proot en geschroet van de dronkende Jan Hilbers.

 Hillechien wus er now veurloopig genogt van. Zooas 't veur 't ooge leek, sleug ze d'r niet veule acht meer op, wat heur vader nog wieder vertelde, maar inwendig was ze d'r niet zoo onverschillig onder, ja, had het heur hielemaole van streek emaakt.

 En het wörde d'r nog niet bèter op, toe Klaos zèè: „Ja Hillechien, zoo ziej, geld wil bi'j geld wèzen. Zoo hef 't altied ewest en ie magt wel ies edacht hebben, dat Freins veule van oe höld — en dat zal wel waor wèzen ook — maar al issie ook nog zoo mienzaam en gien sikkepittien grootsch, dat 't oen keerl nog wel ies kun worden, dat hek nooit kunnen en willen gleuven en ie ziejt wel weer, dak gliek had hebbe! In romantische boewken gebeurt zoks wel, maar in de warkelijkheid giet het niet zoo toe! Freins is rieke, hef en groot kaptaol en ie bint arm, brengt niks mit en zoo'n hielek das allennig wat veur 'n rooman!"

 Hoe weinig verstaand of Klaos de Poeste ook haar, al haar hi'j zoo weinig hèn de schoele gaone, dattie kraampan lèzen en schrieven kun, toch was hi'j in partie opzichten nog zoo dom niet en Hillechien, al dee het heur groot verdriet, begreep hier ook weer, dat heur vader gliek haar, dat zi'j wiezer haar mutten wèzen en nooit mit die vri'jeri'je mit Freins haar mutten begunnen. En toch, toe ze 's aoms van heur volk hèn huus gunk, toe was het in heur heufd net zoo gesteld as 't er mit Freins bi'jstund, toe hi'j weerumme kwamp op die Zaoterdagaovend det hi'j veur 't eerste en 't leste bi'j Klaos de Poeste in huus ewest haar um mit Hillechien te vri'jn. Alderhaande gedachten en droombielden spoekten roewzeboezelig deur heur heufd en beletten heur het slaopen, toe ze gauw op 't bedde kreupen was um Karst Karsies en Zwaane niks te laoten marken, dat ze zooveul prakkezaozies haar waor ze onderleed. Maar waor leed ze dan eigenlijk onder? Bange, dat ze d'r aoverbleef, dat ze gien vri'jer kun kriegen, behoewfde ze aginne niet te wèzen. Jonges kun ze maar zat kriegen. Jan Tummermans! Ze hoewfde maar en vinger uut te stikken en dan haar ze hum en 't was maar wat en flinke en oppassende vent! Och, ze wuster wel vuule meer, die wel graag bi'j heur wollen maar.... Freins! die wol ze hebben en die wol heur hebben!

 Was het now zoo'n wonder, dattie mit det Fömmechien, die bi'j heur in huus was, op 't Vledder an 't scheuvelloopen ewest haar en dat ze hum in en tentien trakteerd haar? Zoks was toch hiel gewoon op 't ies! Betiekende dat dan daalijk maar, dat ze mitiene trouwen gungen ook? Zul Freins dan zoo iniens maar niet meer an heur dèènken? Zul hi'j het iniens niet meer weten van die mörreng, van die zalige verrukking, toe ze daor zatten op de krulekaore mit ruuv'm bi'j de wagenschure achter 't huus? O, nee, dat kun hi'j niet vergèten wèzen, net zoo min as zi'j zölf, as ze daor maar enkelt an dachte, dan kwamp 't nog wel goewd, dan kun ze wel röstig gaon slaopen ook!

 Freins die zul heur niet verstooten as en arme drommel an de deure van de rijkaard, Freins die zul heur niet behaandeln en verschuppen as en voetveeg, now hi'j bèèterder ziens glieke kun kriegen, intiengdiel Freins die was en bleef veur heur de liefdevlam, die oplaaide en bi'j anraking ook in heur binnenste de liefde dee ontbraanden, totdat er iene onuutbluschbare vlam uutsleug, die beide naturen in gloed zette en verwarmde mit wondere bekoring, Freins mus ze hebben, ze mus en ze wol en ze zul nog en keer mit hum samenwèzen, verienigd en verbunden deur de baanden die de natuur zölf anlegt tusschen twi'j meinschekiender van de beide geslachten, samenwezen, zi'j Hillechien en Freins, verteederd en verknocht en opgaonde in mekaars liefde en trouw, iens van ziel en iens van zin.

 Wanneer? Netzèlde, as 't maar zoo kwam! En 't zul zoo komen. Dat was de geröststellende gedachte, waormee ze die aovend naor het droomenlaand verhuusde um ongesteurd deur te slaopen töt de aandere mörreng um vief uure op de klokke de gewone dagtaak op de boerderi'je heur weer wachtte.