Domein B Wereld

Als je alle examenstof hebt geleerd kun je:

  • de begrippen ‘mondialisering’ en ‘tijdruimtecompressie’ in onderling verband en vanuit een geografisch perspectief analyseren;
  • mondiale spreidingspatronen van economische, culturele, demografische, sociale en politieke verschijnselen beschrijven, in hoofdlijnen verklaren en aan elkaar relateren;
  • grootstedelijke gebieden in een nader aan te wijzen postindustrieel land analyseren in het licht van processen van mondialisering.

 

De begrippen die je bij dit domein in ieder geval moet kennen luiden als volgt:

Onderwerpen en begrippen

Dit weet ik

global village, mondiale en transnationale netwerken, globalisering

 

kapitaalstromen, internationale arbeidsverdeling

 

multinationale onderneming, productieketen

 

WTO, opkomende grootmachten (BRICS-landen)

 

multipolaire wereld, amerikanisering

 

cultuurgebied, lingua franca

 

geopolitiek, blokvorming, regionalisme,  anders-globalisten

 

semi-periferie, periferie

 

diffusie, fragmentarische modernisering

 

regionale ongelijkheid, sociale ongelijkheid

 

spread-effecten, backwash-effecten, afwenteling (in ruimte en tijd), ruimtelijke ongelijkheid

 

tijdruimtecompressie, absolute en relatieve afstand, absolute en relatieve ligging,

 

afstandsverval

 

transporttechnologie, transportnetwerk, informatietechnologie

 

reshoring, BRICS, BRICSMIT  

hegemoniale staat, europeanisering, kolonialisme, imperialisme, dekolonisatie,

 

triade, nieuwe industrielanden, uitschuiving,

 

nieuwe internationale arbeidsverdeling, global shift

 

Pacific Rim

 

cultuurgebieden

 

bevolkingsspreiding, bevolkingsdichtheid, bevolkingsgroei, demografische transitie, demografische druk, leeftijdsopbouw, kindersterfte, vruchtbaarheid

 

BBP, BRP, inkomen (per capita), koopkracht, beroepsbevolking,

 

democratisch gehalte, mensenrechten, samenwerkingsverbanden, analfabetisme,

 

verstedelijkingsgraad, verstedelingstempo

 

VN-ontwikkelingsindex (HDI), regionale ongelijkheid, sociale ongelijkheid

 

megalopolis, wereldstad/Metropool, Hub en spoke-netwerk, mainportregio

 

achterland, stedelijke geleding, edge city

 

CBD, gentrification, stedelijk netwerk, (economisch) cluster

 

mondiale financiële markten, creatieve stad, innovatie, kosmopolitisme, Urban Sprawl

 

ruimtelijke segregatie, sociale polarisatie

 

getto, ommuurde woonwijk, gated community, migranten netwerken