Kwestie 2 Hoe veranderen techniek en wetenschap ons mensbeeld

Als je alle examenstof hebt geleerd, kun je:

- de opvattingen van Descartes, Sheets-Johnstone, Plessner, De Beauvoir en Fanon over de vraag naar de mens, en de verschillende manieren waarop het lichaam daarbij een rol speelt uitleggen, vergelijken, toepassen en evalueren.

- uitleggen en evalueren dat mensen volgens Sheets-Johnstone een reflecterend, bewegend lichaam zijn.

- uitleggen en evalueren dat volgens Plessner mensen in een verhouding tot zichzelf staan.

- uitleggen en evalueren dat volgens De Beauvoir en Fanon mensen lichamelijk in verhouding tot anderen staan.

 

Onderwerpen en begrippen

Dit weet ik

Kernbegrippen

 

Oriënterende metaforen: metaforen gebaseerd op ruimtelijke oriëntatie (boven-beneden, binnen-buiten)

 

Ontologische metaforen: metaforen die abstracte concepten als concrete entiteiten beschrijven

 

Historische contingentie: toevalligheid/veranderlijkheid van mensbeelden door de geschiedenis heen

 

Cognitivisme: opvatting dat denken bestaat uit informatieverwerking en symboolmanipulatie.

 

Connectionisme: benadering die cognitie verklaart via neurale netwerken

 

Symboolmanipulatie: verwerking van mentale representaties volgens bepaalde regels

 

Input en output: invoer van zintuiglijke informatie en uitvoer van gedrag

 

Mentale representatie: innerlijke weergave van de werkelijkheid

 

Kunstmatige intelligentie: simulatie van menselijke intelligentie door machines

 

Productsimulatie: nabootsing van het eindresultaat van denken

 
Processimulatie: nabootsing van het denkproces zelf  
Neuraal netwerk: computationeel model gebaseerd op hersenen  
4E-cognitie begrippen:  
Embodied: denken is belichaamd  
Embedded: denken is ingebed in omgeving  
Extended: denken strekt zich uit buiten het lichaam  
Enactive: denken is een actieve interactie met omgeving  
Cognitieve extensies: hulpmiddelen die ons denken uitbreiden  
Sensomotorisch lichaam: lichaam dat waarneemt en beweegt  
Filosofen en hun centrale opvattingen

 

Lakoff & Johnson: taal drukt uit hoe we met ons lichaam in de wereld staan.

 

Vroon & Draaisma: mensbeelden zijn historisch contingent en worden beïnvloed door technologische metaforen.

`

Swaab: mensen zijn hun brein en het brein functioneert als een computer.

 

Dreyfus: kritiek op functionalisme; benadrukt rol van belichaamde ervaring.

 

Clark & Chalmers: denken strekt zich uit buiten het brein (extended mind).

 

O'Regan, Myin & Noë: denken is een handeling van het bewegende lichaam in interactie met de omgeving.