Stap 1: Pieterszoon Coen

Lees het portret van Jan Pieterszoon Coen

JP Pieterszoon Coen (1587 - 1629)

Jan Pieterszoon Coen wordt geboren in 1587, in een dorpje vlakbij Hoorn. Hij blijkt zeer intelligent te zijn; op zijn twaalfde heeft hij al de Latijnse School doorlopen. Zijn dertiende tot zijn twintigste levensjaar brengt hij door in Rome. Hij leert daar Italiaans boekhouden en een aantal vreemde talen.

In 1607, hij is dan net 20, treedt Coen in dienst bij de vijf jaar eerder opgerichte Verenigde Oost-Indische Compagnie (VOC). Dit is het begin van een bliksemcarrière.  Op zijn 25ste wordt hij benoemd tot commandeur over twee schepen. Op zijn 27ste wordt hij bevorderd tot directeur-generaal, in hiërarchie de tweede man van de VOC in Indië. De hoogste positie, die van gouverneur-generaal, bereikt hij in 1617; hij is dan dertig. Coen wordt verantwoordelijk voor al het handelen van de VOC in de Oost.

Coen schuwt extreem geweld niet bij het bestrijden van Europese rivalen. Ook de inlandse bevolking krijgt te maken met geweld als straf voor een niet-meewerkende houding. Berucht is de bijna volledige uitroeiing van de bevolking van de Banda-eilanden in 1621. Het overgrote deel van de bevolking wordt doodgeslagen, onthoofd, verbrand of gespietst. Door deze actie verwerft Coen de bijnaam ‘De Slachter van Banda’.

Het VOC-bestuur is vol lof over Coen, die daar in de Oost zoveel bereikt. Zijn ondergeschikten zijn minder lovend. Zij beschrijven Coen als humorloos, zonder enige menselijke warmte, driftig, meedogenloos en wraakzuchtig.

Coen overlijdt in 1629, waarschijnlijk aan een acute buikgriep. Hij wordt slechts 42 jaar.

Berwerking van artikel van Martin Deinum

 

Eindoordeel - een onmens?

Hoe kun je Coen het beste omschrijven?
Uit de bronnen komt een mens naar voren die nu goed zou functioneren als directeur van een grote bank. Een intelligente, ambitieuze, keiharde baas. Een baas die concurrenten het liefst uit de weg ruimt en die meedogenloos is bij het vergroten van macht en rijkdom.
Maar vergeet niet dat de samenleving in de 17e eeuw heel wat harder was dan vandaag de dag. Lijf- en doodstraffen kwamen in alle landen voor.

Bekijk nu de volgende video en maak de opdracht.